Borsa Nasıl Oynanır?
[ Dev Rehber ]

Hisseler, alıcılar, satıcılar ve aracılar… Borsa tüm bunların birleşimidir. Birikimlerimizi değerlendirmek için girdiğimiz bu ortamda, doğru adımları atarak para kazanırız. Zaten şu anda bu içeriği okumanızın amacı da bu adımların ne olduğunu öğrenmek.

Sponsorlu | 2023/4Ç Kar/Zarar %36.13/63.87%Ücretsiz Forex Eğitimleri için Tıklayın!

Borsa belli kurallara göre işleyen kurumsal bir piyasadır. Bu kurallara sahip olması, onu güvenilir bir yatırım ortamı yapmaktadır. Sizin bir yatırımcı olarak göreviniz ise bu ortamı tanımak ve ona göre hareket etmektir.

Bu içerikte, borsadan para kazanmak isteyen kişilerin bilgilenmesini hedefledik. Borsanın ne olduğunu öğrenip, alım satım işlemlerini nasıl yapacağınızı anlattık. Para kazanmak için dikkat etmeniz gerekenleri de ele aldık. Şimdi daha fazla zaman kaybetmeden bu konulara göz atmaya başlayalım:

Borsa Nedir?

Borsa; alıcı, satıcı ve aracı kurum arasında belli kurallara göre işlemlerin yapıldığı kurumsal piyasadır. Borsanın üç atlısı diyeceğimiz bu elemanlar, arz ve talep ilişkisine göre borsada faaliyet gösterirler.

Borsada alım satımı yapılan ürünler ise kıymetli evraklar ile ticarete konu olan mallardır. Bunlar, daha önceden belirlenmiş kurallar çerçevesinde alıcı ile satıcı arasında el değiştirirler.

El değiştirme dediğimiz şey; alıcının alım, satıcının satım yapmasıdır. Ancak bu işlemler sırasında yüz yüze gelmezler. Aracı kurum vasıtasıyla işlemler, elektronik ortamda gerçekleşir.

Aracı kurumlar, alıcı ve satıcıların emirlerini borsadaki havuza gönderirler. Burada, aynı nitelikte olan emirler eşleşir. Sonucunda da alıcının alım, satıcının ise satım işlemi gerçekleşmiş olur.

Borsa, en kısa haliyle bu işlemlerin bütününün gerçekleştiği yerdir. Kurumsal kimliği nedeniyle kendine özgü kuralları olduğunu söylüyoruz. Bu dünya üzerindeki her borsa için geçerlidir.

Borsa Nedir sorusunun detaylı cevabı için tıklayın.

Borsa Nasıl Çalışır?

Yukarıda borsanın üç önemli elemanından bahsetmiştik. Bunlardan herhangi biri olmadığı zaman sistem işlemeyecektir. Bunun nedeni ise borsanın bir arz ve talep ortamı olmasıdır.

Borsaların çalışma prensibi, arz ve talep ilişkisinin tam olarak kurulmasıyla enstrümanların el değiştirmesidir. Bunun için de gerekli olan her unsur bulunmaktadır. Yani şirketler, hisseler, aracı kurumlar, alıcılar, satıcılar ve birçok teknik unsur, borsanın çalışmasını sağlar.

Aynı zamanda borsa, birçok piyasa ve pazardan oluşur. Süpermarketlerde şarküteri ürünleri ile temizlik ürünleri aynı bölümde satılmaz. Borsada da aynısı söz konusudur.

Örneğin; tahviller, borçlanma araçları piyasasında işlem görür. Altın ise kıymetli madenler piyasası altında alınıp satılır.

Borsa Ne İşe Yarar?

Borsa, kenarda duran birikimlerinizi değerlendirmenize ve daha fazlasını kazanmaya yarar. Hem yatırımcılara hem şirketlere hem de ülke ekonomisine hizmet eder.

Parasını güvenilir bir ortamda değerlendirmek isteyen yatırımcılar borsada bu isteklerini yerine getirebilirler.

Şirketler ise finansman kaynağı sağlama ihtiyaçlarını giderirler. Paylarını halka açan şirketler, borsanın birçok faydasından yararlanırlar.

Ülkeler ise ekonomilerinin kalkınması için gerekli olan sermayeyi borsa ile elde ederler. Ülkemizde borsacılık faaliyetleri, Turgut Özal döneminde gelişmiştir.

Borsada Ne Alınır, Satılır?

Borsayı genellikle hisse senetleriyle anıyoruz. Ancak başka yatırım araçları da bulunmaktadır. Bu enstrümanları sıralamak gerekirse;

Borsada bu ürünlerden her biri ile işlem yapabilirsiniz. Önemli olan onları iyi tanımanız ve özelliklerini bilmenizdir. Zaten sadece bir enstrüman ile işlem yapmak yerine bir portföye yatırım yapmanız çok daha güvenli olacaktır.

Borsa Yatırım Araçları hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

Borsaya Kimler Girebilir?

Birçok kişi borsanın kendine uygun olup olmadığını merak eder. Ancak borsanın herhangi bir kısıtlaması yoktur.

18 yaşını dolduran bir bireyseniz borsa işlemlerine başlayabilirsiniz. Piyasa hakkında bilgi ve deneyim sahibi olan herkes borsada işlem yapabilir.

Borsaya Kaç Lirayla Girilir?

Borsaya başlamak için kaç para gerektiği konusunda çok fazla soru alıyoruz. Oysaki böyle bir kısıtlama da söz konusu değildir.

Önemli olan bu parayı borsada nasıl kullanacağınızı biliyor olmanızdır.

Bu konuda dışarıdan yapılan yorumlar da kafa karıştırmaktadır. Diyelim ki 10.000 lira ile işlem yapacaksınız. Bu para ile borsaya girip kazanç sağlayamayacağınızı birisi size söyleyebilir. Bu söylemlere kulak asmamanızı tavsiye ederiz.

Paranızı nasıl yöneteceğinizi biliyorsanız hangi miktarda olduğu önemli değildir. Dikkat etmeniz gereken bu paranın kredi, borç gibi geri ödenmesi gereken bir tutar olmamasıdır.

Borsaya Nasıl Başlanır?

Borsaya girmeye karar verdiğiniz zaman dikkat etmeniz gereken bazı noktalar vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

Aracı kurum seçme işinde kötü niyetli kişilerle karşılaşabilirsiniz. Bu nedenle seçeceğiniz aracı kurumun SPK yetkisine sahip olması gerekir. Bunu SPK üzerinden araştırabilirsiniz.

Aracı kurumunuz direkt bir banka da olabilir. Sürekli çalıştığınız veya borsa aracılığı konusunda beğenilen bir bankayı tercih edebilirsiniz. Bu banka üzerinden vadesiz bir hesap açtırarak, ilgili sözleşmeleri imzalamanız yeterli olacaktır.

Borsa hesabı açma işlemleri bu kadardır. Ancak borsaya başlamak için bilgi ve deneyim edinmeniz gerekir. Nasıl bir piyasaya girdiğinizi bilmelisiniz. Hangi enstrümanlarla ilgileneceğinizi seçmelisiniz. Bunun için de biraz araştırma yapabilir, sanal borsa hesaplarını kullanabilirsiniz.

Borsaya nasıl başlanır sorusunun detaylı cevabı için tıklayın.

Borsa Nereden ve Nasıl Öğrenilir?

Borsa öğrenmeyi kafaya koyduysanız günümüzde birçok imkana sahipsiniz. Basılı kitaplar, e-kitaplar, videolar, seminerler ve sanal borsa oyunları, bilgi edineceğiniz kaynaklardır. Üstelik bunların birçoğuna ücretsiz olarak sahip olabilirsiniz.

İnternette biraz araştırma yapacak olursanız ücretsiz bilgi edinebileceğiniz kaynaklar bulursunuz. Borsa portalları, aracı kurumların web sitelerinin blog sayfaları temel bilgileri verecektir. Yazılı kitaplardan ise farklı türde borsa bilgileri edinebilirsiniz.

Youtube gibi platformlarda bulunan videolardan da borsaya dair detayları öğrenebilirsiniz. Sanal borsa oyunları ise deneyim kazanmanız için size yardımcı olacaktır. Sanal para yüklü olan bu hesaplar, alım satım nasıl yapılır öğrenmenizi sağlayacaktır.

Borsayı öğrendiğinizden emin olmadan işlemlere geçmemenizi tavsiye ederiz. Bilgi ve deneyim eksiğiniz varsa riskleri artırırsınız ve kaybetme olasılığınızı yükseltirsiniz.

Borsa Eğitimleri hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

Borsa Para Yatırma ve Çekme İşlemleri

Borsa için para yatırma işlemi, banka hesabınızla yaptığınız işlemlerin aynısıdır. Yani hesabınıza nasıl para yatırıyorsanız borsa için de aynısını yaparsınız.

Para çekme işlemi ise biraz daha farklıdır. Gerekli talimatları vermeniz gerekiyor. Ancak zor veya sizi bir yerden başka bir yere sürükleyecek işlemler değillerdir. Bankanın mobil uygulamasına girip, yatırım hesabınız üzerinden parayı normal hesabınıza aktarabilirsiniz.

Yine de çeşitli şartlar altında işleminiz gerçekleşir. Örneğin hisse senedi işlemlerinin gerçekleştiği seans itibarıyla paranızı anında çekemezsiniz. Aynı zamanda alınan veya satılan hissenin 2 gün boyunca saklanması şartı bulunur.

Borsa Riskleri Nelerdir?

Borsada çeşitli risklerin var olduğunu söylemek gerekiyor. Zaten paranın söz konusu olduğu herhangi bir ortamda bu risklerden bahsedilebilir.

Borsada söz konusu olan riskleri genel olarak ikiye ayırabiliriz. Bunlardan birincisi genel riskler olarak adlandırılır. Yani küresel ekonomik koşullar, GSYİH artışı, dış ticaret dengesi, faiz oranları, enflasyon ve döviz fiyatları gibi etkenlere bağlı olarak yaşanan dalgalanmalardır.

Diğer bir risk ise yatırım araçlarına özgü risklerdir. Örneğin; iklim koşullarının beklendiği gibi gitmemesi, tarım sektörünü kötü etkileyecektir. Bu da ilgili şirketlere, hisselere ve tarım ürünlerinin konu olduğu enstrümanları etkileyecektir.

Bu risklerin farkında olmanızı tavsiye ederiz. Eğer onları bilir ve nasıl baş edeceğinizi öğrenirseniz çok daha kazançlı işlemler gerçekleştirebilirsiniz.

Borsa Riskleri hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

Borsadan Nasıl Para Kazanılır?

İşte borsanın en çok merak edilen konusu. Birçok kişi daha borsanın ne olduğunu bilmezken nasıl para kazanılacağını sorgular. Oysaki gerekli mesaj, piyasanın yapısında gizlidir. Bu nedenle borsadan para kazanmak için önce piyasayı öğrenmelisiniz.

En basit haliyle borsadan para kazanmanın mantığı; düşükten alıp yüksekten satmaktır. Dolayısıyla fiyatların ne zaman düşüp yükseldiğini bilmeniz gerekiyor. İşte bu nedenle bilgi ve deneyim sahibi olmadan başarılı olamayacağınızı söylüyoruz.

Diğer başlıklara geçmeden önce birkaç püf noktası vermek istiyoruz:

• Borsayı bir yaşam şekli haline çevirmelisiniz.
• Ülkede borsa konuşulmuyorsa hisse almanın vakti gelmiş demektir. Ancak herkes borsa hakkında bir şeyler söylüyorsa o zaman piyasadan uzaklaşmalısınız.
• Dolar başta olmak üzere kurlarda artış görülüyorsa ülke ekonomisi iyiye gitmiyor demektir. Böyle dönemlerde borsa da genellikle iyi olmaz.
• Banka faizleri düşüyorsa ve ortam ılımlıysa hisse almanızın vakti geldi demektir.

Borsadan Para Kazanma tavsiyeleri için tıklayın.

Borsadan Para Kazanmanın Yolları

Bu bölümde sizlere borsadan para kazanmanızı kolaylaştıracak yollardan bahsetmek istiyoruz. Adımları takip etmenizi ve acemi bir yatırımcı iken dikkatli adımlar atmanızı öneririz.

Yatırımların Mantığını Kavrayın

Borsada başarılı bir yatırım süreci geçirmek istiyorsanız işlemlerin mantığını kavramalısınız. Bu sayede rüzgarda savrulan bir yaprak olmaktan kurtulursunuz.

En basit haliyle yatırımların mantığı;

Ne zaman alım satım yapacağınızı öğrenmelisiniz. Fiyatlardaki dalgalanmaların hangi faktörlere bağlı olarak gerçekleştiğini bilmelisiniz. Bunları bildiğiniz zaman borsada doğru adımlarla ilerleyebilirsiniz.

Yatırım Araçlarını Tanıyın

Borsanın sadece hisse senetlerinden oluşmadığını söylemiştik. Bu yatırım araçlarını öğrenmenizi tavsiye ederiz. Çünkü size beklemediğiniz anlarda kazanç fırsatları sunabilirler. Aynı zamanda birbiri ile etkileşimleri olanlar alternatif yatırımlara da imkan verecektir.

Borsa yatırım araçları nasıl alınıp satılıyor, fiyatları nasıl hareket ediyor öğrenmelisiniz. Bu sayede kendiniz için en iyi yatırımı ve portföyü belirleyebilirsiniz.

Yatırım Amacınızı Belirleyin

Neden borsada yatırım yapmak istiyorsunuz? Bunun cevabı, para kazanmaktır! Ancak bunu biraz daha kapsamlı hale getirmelisiniz.

Kendinize şu soruları sorun ve tek tek yanıtlayın:

Bu şekilde kendinize bir yol çizin ve hedefinize doğru emin adımlarla ilerleyin. Bilmelisiniz ki bunu nasıl yapacağınızı kimse size söyleyemez. Çünkü sizin aklınızdan geçenleri bir tek siz biliyorsunuz.

Piyasa Takibi Yapma Yeteneğinizi Geliştirin

Borsada en önemli konulardan birisi piyasa takibi yapmaktır. Çünkü bu takip, riskleri sınırlandırmanız için size değerli bilgiler verecektir. Ancak siz piyasalarda yaşananlara karşı gözünüzü kapatırsanız tüm paranızı kaybettiğinizde iş işten geçmiş olur.

Peki, piyasa takibi nasıl yapılmalı?

Hangi enstrümanlarla işlem yapacağınızı belirlemelisiniz. Bunların fiyat hareketleri hakkında bilgi sahibi olmalısınız. Daha sonra bu faktörleri izlemeye almalısınız.

Zaten her birinin açıklanma zamanları bellidir. Kendinize buna göre bir takvim ve program hazırlamalısınız. Böylece adım adım ilerleyebilirsiniz. Hatta pozisyon oluşturmadan önce tahminlerinizi test edebilir ve risk almadan nasıl etkiler yarattığını görebilirsiniz.

Analiz Yapmayı Öğrenin

Bir uzman kadar olmasa da analiz yapmayı öğrenmelisiniz. En azından piyasadaki hacmi, destek ve direnç noktalarını yorumlayabilmelisiniz.

İnternette biraz araştırma yaptığınız zaman, analizlerin uygulanma şekillerini görebilirsiniz. Videolarla uygulamalı bir şekilde anlatımları izleyebilirsiniz.

Analizler uzaktan bakıldığında gözünüzü korkutabilir. Ancak biraz incelediğiniz zaman bir bulmaca gibi çözüldüklerini göreceksiniz.

Kendi Stratejinizi Geliştirin

Borsada başkalarına göre hareket etmek, size bir şey kazandırmaz. Bunun yerine kendinize uygun bir strateji geliştirmeniz gerekmektedir. Neden mi?

Strateji geliştirmek için piyasayı bilmeli, yatırım araçlarını tanımalısınız. Anlayacağınız bu maddelerin hepsi birbiriyle bağlantılıdır. Birini eksik yaptığınızda sistemi tamamlayamazsınız.

Borsada başarılı olmak için adım adım ilerlemeyi hiçbir zaman unutmayın. Acele etmeyin ve kendinizi hazır hissetmeden işlemlere başlamayın.

Borsadan para kazanma stratejileri için tıklayın.

Borsadan Para Kazanmak için Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bu bölümde para kazanma yolunda ilerlerken karşınıza çıkacak risklere karşı bilmeniz gerekenleri verdik. Bu noktalara kesin olarak dikkat etmenizi tavsiye ederiz.

Psikolojinizi Borsaya Hazırlayın

Borsada meydana gelen dalgalanmalar sayesinde para kazanırsınız. Ancak bu dalgalanmalar karşısında sakin kalabilmelisiniz. Eğer panik yaşarsanız veya heyecanınızı kontrol edemezseniz doğru karar veremezsiniz.

Fiyatlardaki dalgalanmalar karşısında dimdik durabilmeniz gerekiyor. Bunun için bu hareketlerin nereden kaynaklandığını bilmelisiniz. Zaten bilinmezlik sizi psikolojik olarak çökertir.
Bilgi ve deneyiminiz ne kadar artarsa psikolojiniz de o kadar sağlam olacaktır.

Küçük Adımlarla Hareket Edin

Borsaya ilk başladığınız zamanlarda küçük adımlarla hareket etmelisiniz. Bu size manevra yeteneği kazandıracaktır. Büyük adımlar atmak ise olumsuz durumlarla baş etmenizi zorlaştıracaktır.

Borsada küçük adımlarla hareket etmeniz, kontrollü işlemler sağlar. Dolayısıyla kazanmayı hedeflediğiniz parayı garantiye almış olursunuz.

Riskleri Bilin ve Sınırlamayı Öğrenin

Borsada çeşitli riskler olduğunu söylemiştik. Bunların varlığını kabul edip, ona göre hareket ederseniz her şeye hazırlıklı olursunuz. Ancak onlar yokmuş gibi davranırsanız olumsuz bir durum karşısında ne yapacağınızı bilemezsiniz.

Para kazanmanın söz konusu olduğu her ortamda risk vardır. Ayrıca bunlar sınırlandırılabilir. Bir yatırımcı olarak sizin yapmanız gereken bu riskleri sınırlandırmaktır.

Kısaca düşmanınızı iyi tanıyın ve hırsınızı kontrol ederek ilerleyin.

Sürekli İşlem Yapmayın

Özellikle acemi yatırımcıların borsada yaptığı yanlışlardan birisi sürekli işlem yapmaktır. İşlemlere biraz ara vermeyi öğrenmelisiniz. Bu size daha sağlıklı düşünmek için vakit kazandıracaktır.

Birkaç işlem sonrasında biraz geri çekilin ve neler olup bittiğini gözleyin. Bu sayede piyasada para kazanmanızı sağlayacak fırsatları da görebilirsiniz.

Seans İçinde Karar Almayın

Borsada dikkat etmeniz gereken en önemli konulardan birisidir. Yatırım kararlarınızı seans içinde almak yerine daha sağlıklı düşünebildiğiniz aralarda almalısınız.

Seans içinde piyasayı gözlemleyip, seans bittikten sonra bunların üzerine düşünmenizi öneririz. Böylece portföyünüze yeni bir yön vermek için elinizde daha sağlıklı veriler olacaktır.

Çoğunluğa Göre Hareket Etmeyin

Eğer herkes satıyor diye satışa geçerseniz büyük bir hata yaparsınız. Bunun yerine kendi kararlarınıza göre hareket etmelisiniz.

Sürü psikolojisi olarak tanımlanan bu durum, sıklıkla görülen bir yanlıştır. Yapmanız gereken yatırım kararını verdikten sonra istikrarlı bir şekilde buna bağlı kalmaktır.

Birileri satıyor diye satmak veya alımlar arttığı için almak sizi riskli durumlarla karşı karşıya getirebilir.

Başkalarının Dediklerine Göre İşlem Yapmayın

Eğer birisi size şöyle yapmalısın diyorsa ona itibar etmeyin. Çünkü kötü niyetli olmasa bile piyasalara bakış açınız farklı olduğu için kaybedebilirsiniz.

Ünlü milyarder Warren Buffett bu konuda şunu söylüyor:

Borsada hareket ederken her zaman kendi kararlarınız ve stratejinizle hareket etmelisiniz. Paranın söz konusu olduğu bir ortamda kimseye güvenemezsiniz. Bunun yerine bilgi ve deneyimlerinizden yararlanın ve kendi stratejilerinizi geliştirin.

Tepe ve Dip Noktalarından İşlem Yapmayın

Borsada sıklıkla yapılan hatalardan birisi de fiyatın en yüksek veya en düşük olduğu noktalardan işlem yapmaya çalışmaktır. Bu sizi, fiyatların bir anda tersine dönme riski ile karşı karşıya getirecektir.

Alım için fiyatın daha fazla düşmesini beklemek yerine kademeli bir alım yapmalısınız. Bu sayede her fiyat hareketini değerlendirerek kazancınızı artırabilirsiniz.

Hisse Senedi Nedir?

Hisse senedi, bir şirketin anaparasının eşdeğer parçalarından birisidir. Bu nedenle yatırımcıların dikkatini çekmektedir.

Zaten nasıl çekmesin ki? Şirket tarafında yaşanan olumlu gelişmelere bağlı olarak bize para kazandırıyorlar.

Hisse senetleri için tam bir tanım yapmak gerekirse; sermaye şirketlerinin ortaklarına paylarını belgelemek için verdikleri kıymetli evraklardır.

Hisse senetleri, ortaklık ve mülkiyet getirir. Bu nedenle şirket varlığını sürdürdükçe hisseler var olacaktır. Ayrıca şirket gelişim gösterdikçe hisse sahiplerine kazanç sağlayacaktır.

Bu kağıtlarla ilgili en dikkat çeken konulardan birisi, temettüdür. Kâr payı olarak da anılan temettü, şirketin bir dönemde elde ettiği net gelir üzerinden ortaklara pay dağıtmasıdır.

Hisse fiyatlarındaki değişimden elde edilen kazanca ek olarak temettü geliri yatırımcıları cezbetmektedir. Elbette hisse yatırımı bu bilgilerle sınırlı değildir.

Hisse senedi nedir sorusunun detaylı cevabı için tıklayın.

Şimdi hisse senedi işlemleriyle ilgili bilinmesi gerekenlere göz atalım:

Hisse Senedi Nasıl Alınır Satılır?

Hisse senedi alım satımında temel mantık, düşük fiyattan alıp yüksekten satmaktır. Elbette bunun için fiyatların ne zaman düşüp yükseldiğini bilmeniz gerekiyor. Bu konudaki bilgileri birazdan ele alacağız.

İyi bir haber karşısında yükselişe geçen hisse alınıp, kötü haberle düşüşe geçen hisse satılmaktadır. Bunu şu görsel ile daha iyi anlayabilirsiniz:

Hisse alıp satmak için bir borsa yatırımcısı olmanız gerekiyor. Bunun için yasal bir aracı kurum seçip, yatırım hesabı açtırmalısınız. Daha sonra hisse fiyatlarını takip edip, hangilerini alıp satmak istediğinizi belirlemelisiniz.

Yatırım yapma konusunda bilgi sahibi olduktan sonra bir hisseyi alıp satmak kolaydır. Çünkü aracılık hizmeti sunan bir bankanın mobil uygulamasına girip, ilgili hisseyi seçerek emrinizi verebilirsiniz.

Sadece mobil uygulamalar değil, artık internet üzerinden yapılan her yatırım işleminde aynı kolaylık söz konusu. Aracı kurumunuzun mobil ve internet uygulamaları sayesinde kolayca al-sat emri verebilirsiniz.

Hisse alım satımının en kolay kısmı burasıdır. Ancak hangi hisseyi alacağınız ve fiyatının düşüp yükselmesi durumunu bilmeniz gerekiyor. Bunları daha teknik konular olarak tanımlayabiliriz.

Bir örnekle hisse alım satım işlemine göz atalım:

Türk Hava Yolları hisseleriyle ilgilendiğinizi düşünelim. Şirket kapsamında yaşanan olumlu bir gelişmeye bağlı olarak yükseliş yaşanacağını düşünüyorsunuz.

Yatırım hesabınızda bulundurmanız gereken minimum teminat, “hisse fiyatı * hisse adedi” olarak hesaplanır. Bunun haricinde aracı kuruma vereceğiniz komisyonu da hesaba katmayı unutmamalısınız.

Emriniz gerçekleşmesi içinse 10 liradan satmak isteyen birileri olmalıdır. Diğer türlü işleminiz gerçekleşmeyecektir. Gerekli işlem hacmi ve likidite söz konusu olduğunda, siz hisseyi alabilirsiniz.

Diyelim ki hisseler 13 liraya yükseldi. Bu durumda her bir hisse için 3 lira kârdasınız demektir. Ancak hisselerde daha fazla yükselme potansiyeli var.

Bu işlem sonucunda elinizde 65 lira ve 10 liradan alınmış 5 THY hissesi var. Şimdiden 15 lira kârdasınız.

Kademeli bir alım-satım politikası izleyerek, her fiyat hareketini değerlendirebilirsiniz. Bu sayede hem daha kontrollü işlemler yaparsınız hem de kazancınızı maksimum seviyede tutarsınız.

Hisseler 15 liraya kadar yükseldiğinde geri kalan hisseleri de sattığınızı varsayalım.

Bu durumda 5 THY hissesi satışından 75 lira elde edersiniz. Toplam paranız 140 liraya yükseldi. Yani 100 lira harcayarak aldığınız hisselerden 40 lira kâr etmiş oldunuz.

En basit haliyle hisse alım satımı işlemi bu şekilde gerçekleşmektedir.

Hisse senedi alım satımı hakkında detaylı bilgiler için tıklayın.

Hisse Senedi Fiyatları Nelerden Etkilenir?

Hisse fiyatlarındaki yükseliş ve düşüşe göre kazanç sağlayacaksınız. O zaman bu fiyatların neden hareket ettiğini bilmelisiniz.

Hisse fiyatlarını etkileyen faktörün, arz ve talep olduğunu söylemeliyiz. Bir hisseye olan arz ve talebi etkileyen her faktör, fiyatlarda değişime neden olacaktır.

Bu kapsamda arz ve talebi etkileyen faktörleri iki ana grupta toplarız. Bunlar; mikro ve makro faktörlerdir.

Mikro faktörler, yurt içi gelişmeleri kapsar. Yurt içindeki; siyasi gelişmeler, genel ekonomik ve sektörel durum, doğal afetler bu gruba girer.

Makro faktörler ise dünyadaki gelişmeleri ifade eder. Örneğin; Brexit ve ABD-Çin ticaret savaşları bu gelişmelerdendir.

Tüm bu faktörler, şirketleri etkilediği için hisse fiyatları değişmektedir. Şirketin büyümesi, karlılık oranının artması, borçluluk durumu gibi konuların tamamı fiyatlarda dalgalanmaya neden olur.

Hisse senedi fiyatlarını etkileyen faktörler hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

Hangi Hisse Senetleri Alınır?

Hisse yatırımının en çok merak edilen konularından birisi de hangi hisselere yatırım yapılacağıdır. Ancak bu kişiden kişiye farklılık gösterir.

Elbette en temel mantık, yükseleceği öngörülen hisselere yatırım yapmaktır. Hangi hisseleri almanız gerektiğini belirlemek için önce ilgi alanlarınızı belirlemelisiniz.

İnşaat, otomotiv, moda veya teknoloji gibi alanlardan hangisi dikkatinizi çekiyor? Bu soruya cevap vererek hangi hisseyi seçeceğinizi belirleyebilirsiniz.

Hisse Senedi Yatırımında Nelere Dikkat Edilmeli?

Hisse senedi yatırımlarında başarılı olmak için dikkat etmeniz gereken konular vardır. Bunların başında da işlem yaptığınız piyasa ve enstrüman olarak hisse senetleri hakkında bilgi ve deneyim seviyeniz gelir.

Bir yatırımcı olarak, nerede işlem yaptığınızı bilmelisiniz. O piyasa hakkında detaylara hakim olmalısınız. Piyasanın kurallarına göre hareket etmelisiniz.

Hisse yatırımında dikkat edilecek konular hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

Borsa Piyasası ile ilgili Önemli Tanımlar

Borsa piyasasını daha iyi tanımak için bilmeniz gereken bazı konular vardır. Bunları aşağıda sizler için listeledik. Elbette bunlar dışında da terimler göreceksiniz.

Ayı ve Boğa Eğilimi Nedir?

Borsada sıklıkla duyacağınız kavramlardır. Bir ekonomi haberi okurken bunları büyük ihtimalle duyarsınız. Örneğin; hisse senedi piyasası ayı eğilimi göstermeye başladı, dolar boğa piyasasına girdi.

Ayı eğilimi veya piyasası; fiyatların düştüğü ve yatırımcıların kötümser düşünmeye başladıkları dönemdir. Fiyatlar belli bir doygunluğa ulaşmış ve artık düşüş eğilimi kaydetmeye başlamıştır. Bu durumda, önce büyük daha sonra küçük yatırımcılar satışa geçer. Böylece fiyatlarda bir süre düşüş eğilimi görülür.

Boğa eğilimi veya piyasası ise fiyatların yükseldiği ve yatırımcıların iyimser düşünmeye başladıkları dönemdir. Fiyatlar yeteri kadar düşmüştür ve artık yükseliş eğilimi kaydetmeye başlamıştır. Bu durumda da önce büyük, sonra küçük yatırımcı alıma geçer. Böylece fiyatlar bir süre yükseliş kaydeder.

Ayı ve boğa eğilimi hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

Halka Arz Nedir?

En kısa haliyle;

Anonim ortaklığa sahip olan şirketler, halka arz yapabilirler. Böylece sahip oldukları bütün varlıkları küçük parçalar halinde satışa çıkartırlar. Bu satıştan elde ettikleri gelir ile yeni yatırımlar yapıp, borçlarını ödeyebilirler.

Anonim şirketler sahip oldukları varlıkları, belli koşullar ve fiyattan halka açar. Yatırımcılar ise bu varlıklara ilgi göstererek portföylerine eklerler. Bu durum; hem şirket hem yatırımcı hem de ülke ekonomisi için kazançlı bir işlemdir.

Halka arz konusu hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

Endeks Nedir?

Belli bir zaman dilimine ait çeşitli verilerin toplanması için oluşturulan göstergelerdir. Bu endekslerden borsada işlem görenlere ise borsa endeksi denir.

BIST 100, BIST 30 gibi endeksler, Türkiye’nin en değerli şirketlerinin hisselerine ait verilerin toplanması için oluşturulmuştur. Örneğin; BIST 100 endeks, Türkiye’nin en büyük işlem hacmine ve piyasa değerine sahip 100 şirketini temsil etmektedir.

Endeks nedir sorusunun detaylı cevabı için tıklayın.

Spekülasyon Nedir?

Piyasanın mevcut koşulları değerlendirilerek, geleceğe yönelik fiyat tahmini yapılması ve kâr etmek için belli bir riskin üstlenilmesi işine spekülasyon denir. Bu işi yapana ise spekülatör denir.

Spekülasyon, bir suç değildir. Hatta borsanın önemli faaliyetlerinden birisidir. Çünkü bu sayede fiyatların çok fazla düşmesi veya yükselmesi engellenir.

Manipülasyon Nedir?

Spekülasyondan farklı olarak bir suçtur. Piyasaya ve fiyatlara müdahale edilerek işlem yapılmasıdır. Tespit edildiği durumlarda para ve hapis cezası uygulanır.

Manipülasyon yapan kişilere, manipülatör denir. SPK ise suçlu kimse olarak tanımlar.

Bu kişiler, piyasayı veya yatırımcıları yalan haberlerle yanlış yönlendirirler. Bu durum özellikle acemi yatırımcılar için sorundur.

Aracı Kurum Nedir?

Menkul kıymet ihraç edip fon talep edenler ile menkul kıymet karşılığı fon arz edenler arasında aracılık eden kurumlardır. Aynı zamanda menkul kıymetli elinde bulunduranlara aracılık ederler.

Aracı kurumlar;

Bu işlemler sonucunda da komisyon geliri elde ederler.

Sermaye piyasalarında iki farklı aracılık faaliyetinden söz edilir. Bunlardan birincisi, menkul kıymetlerin ihracına aracılık edenlerdir. İkincisi ise ihraç edilen menkul kıymetlerin alım satımına aracılık yapanlardır.

Broker Nedir?

Belli bir ücret karşılığında yatırımcılara hizmet veren brokerler, alım satım işlemlerine aracılık ederler. bir kuruma bağlı olarak çalışabildikleri gibi bağımsız olarak da yatırımcı işlemlerini üstlenebilirler.

Piyasa uzmanı olarak da tanımlanan brokerler, alım satım işlemlerini kendi isimleriyle taraf olduğu kişinin veya kurumun hesabına göre yaparlar. Borsada üye temsilcisi olarak anılırlar. SPK tarafından yapılan sınavdan başarılı olmaları ve yetki belgesi almaları gerekmektedir.

Borsa İstanbul’u Tanıyalım!

Ülkemizde borsacılık faaliyetini Borsa İstanbul A.Ş yürütmektedir. Eski adı İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’dır.

Borsa İstanbul çatısı altında birçok piyasa ve pazar faaliyet göstermektedir. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, İstanbul Altın Borsası ile Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası, tek çatı altında birleştirilerek kurulmuştur.

Borsa yatırımı yapmak isteyen kişiler için Borsa İstanbul hakkında da bilgiler vermek istedik.

Borsa İstanbul’un Amacı Nedir?

Birikimlerini borsa bünyesinde değerlendirmek isteyen alıcı ve satıcılara güvenilir bir ortam sunması ilk amacıdır. Ayrıca 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 138. maddesinde amaçları ve bu kapsamdaki faaliyetleri açıklanmıştır. Buna göre;

Borsa İstanbul; kolay, güvenilir ve dürüst alım satım ortamının yaratılması kapsamında faaliyet gösterir. Emirlerin elektronik ortama işlenmesi, toplanması ve gerçekleşmesinde büyük paya sahiptir.

Bunlara ek olarak; pazar kurma, oluşturma ve yönetme gibi amaçları da bulunmaktadır.

BIST 100, 50 ve 30 Endeksi Nedir?

Borsayla alakalı olmasanız bile BIST 100, 50 ve 30 endekslerini duymuşsunuzdur. Çünkü bunlar borsa ve ekonomi haberlerinde mutlaka adı geçen endekslerdir. Gösterge anlamına gelmelerinin yanı sıra özellikleri nedeniyle de önemli bilgileri bizlere vermektedir. Peki, nedir bu endeksler?

BIST 100 endeksi; Ulusal Pazar’da işlem gören şirketler ile Kurumsal Ürünler Pazarı’nda işlem gören girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ve gayrimenkul yatırım ortaklıkları arasından seçilen 10 şirketin hisse senetlerini temsil etmektedir.

Bu şirketler; Türkiye’nin en büyük işlem hacmine ve piyasa değerine sahip şirketleridir. BIST 100 endeksi, Borsa İstanbul’un gösterge endeksidir. Ayrıca “borsa düştü, yükseldi” dendiği zaman, asıl hareket eden BIST 100 endeksidir.

BIST 50 endeksi; BIST 100 endeksinde yer alan 100 şirketten ilk 50’de yer alanları ölçen endekstir. Yani BIST 100 endeksinde yer alan şirketlerden en büyük işlem hacmine ve piyasa değerine sahip olan 50 şirketin hisse senetlerinden oluşmaktadır.

BIST 30 endeksi; BIST 50 endeksinde yer alan 50 şirketten ilk 30’unu temsil eden endekstir. BIST 100 ile birlikte gösterge endeksi amacıyla kullanılmaktadır. Türkiye’nin en büyük işlem hacmine ve piyasa değerine sahip 30 şirketinin hisse senetlerinden oluşmaktadır.

BIST 30 endeksini belirleyen şirketlerin piyasa değerlerinin en yüksek olması nedeniyle büyük değişimler yaşanabilmektedir. Ama bunun önlenmesi için bu şirketlerin endeks içindeki oranı % 10 ile sınırlandırılmıştır.

BIST 100, 50 ve 30 endeksleri hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

Borsa İstanbul Seans Saatleri

Borsa İstanbul hafta sonları ve resmi tatiller dışında 09:40 – 18:10 arasında faaliyet göstermektedir. Bu saatler arasında farklı uygulamalar söz konusudur ve Borsa İstanbul altında faaliyet gösteren piyasalara göre değişiklik göstermektedir. Bu kapsamda 4 farklı seans saati uygulaması açıklaması bulunmaktadır.

Borsa İstanbul’da; Pay Piyasası, Borçlanma Araçları Piyasası, VİOP, Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası için farklı seans uygulamaları bulunmaktadır. Genel olarak seans saatlerini şu şekildedir:

Pay Piyasası Sürekli İşlem Yöntemi (Tam Gün)

Pay Piyasası Tek Fiyat Yöntemi (Tam Gün)

Pay Piyasası Sürekli İşlem Yöntemi (Yarım Gün)

Pay Piyasası Tek Fiyat Yöntemi (Yarım Gün)

Yarım günler, genellikle resmi tatil dönemlerinde uygulanmaktadır. Bu tarihler önceden belirlenir ve takvim olarak yayınlanır.

Borsa İstanbul’da İşlem Gören Şirketlerin Listesi

Borsa İstanbul çatısı altında işlem gören şirket sayısı, 577 adettir. Yapılan halka arzlar ve çeşitli düzenlemeler sonrasında “borsaya ekleme veya çıkarma” işlemleri yapılmaktadır. Borsaya kayıtlı bir şirket olmanın sağladığı avantajlar düşünüldüğünde de son yıllarda bu sayının artmış olduğu görülmektedir.

Borsa İstanbul Emir Sistemi BISTECH Nedir?

Borsada işlem yapmaya başladığınız sırada duyacağınız yabancı kelimelerden birisi de BISTECH’tir. 30 Kasım 2015 tarihinde aktif hale gelen BISTECH, yeni emir işlem sistemidir.

Bu sistem sayesinde, işlemler tek seans halinde gerçekleşmeye başlamıştır. Ayrıca öğlen 1 saat, sürekli müzayede sistemlerine ara verilmesi sağlanmıştır.

Borsa İstanbul’da Devre Kesici Nedir?

Otomatik Seans Durdurma Sistemi, BISTECH ile birlikte yürürlükten kaldırılmıştır ve yerine 30 Kasım 2015 tarihinde devre kesici uygulaması getirilmiştir.

Devre kesiciler, bir sermaye piyasası aracının borsa tarafından belirlenmiş eşik değerlere ulaşması ve üstüne çıkmasını engellemektedir. Örneğin; bir hisse senedinde meydana gelen aşırı fiyat değişimlerini engeller ve geçici bir süreliğine hisse senedinin sürekli işlemden çıkarılmasını sağlar.

Borsa İstanbul tarafından belirlenen eşik değerin, kısa sürede % 10 altına veya üstüne çıkılması durumunda devre kesici uygulaması yapılmaktadır. Dünya borsalarında da görülen benzeri sistemler, hem yatırımcının hem de borsanın genel seyrinin korunmasını sağlamaktadır.

Osmanlı ve Türkiye’de Borsa Tarihi

Borsa tarihimiz, Osmanlı Dönemi’ne dayanmaktadır ve o zamanlardan bugüne kadar gelişerek gelmiştir. Osmanlı Devleti’nde menkul kıymetlerin ticari nitelik taşıyan ilk işlemleri, Tanzimat Dönemi sonrasında görülmüştür.

İMKB ilk tahta sistemi

1854 Kırım Savaşı nedeniyle yapılan borçlanmaya ait tahvillerin el değiştirmeye başlaması, borsa faaliyetlerine zemin hazırlamıştır. Ardından 1864 yılında Galata Bankerleri isimli bir dernek kurulmuştur. Türkler için ilk borsa adımı bu olmuştur.

Cumhuriyet döneminde ise ilk borsa “İstanbul Menkul Kıymetler ve Kambiyo Borsası” adıyla 1929 yılında kurulmuştur. Ama bu borsa Osmanlı Borsası’nın devamı niteliği taşımıştır.

İMKB ilk işlem günü

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası ise 31 Ekim 1985 yılında kurulmuştur ve ilk seansını 2 Ocak 1986 tarihinde gerçekleştirmiştir.

Borsa İstanbul adı ise 2013 yılının Nisan ayında gelmiştir. Ayrı borsalar olan İstanbul Altın Borsası ile Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası‘nın İMKB ile birleşmesi sonucunda, Borsa İstanbul oluşturulmuştur.

Borsa tarihi hakkında detaylı bilgiler için tıklayın.

Türk İnsanının Borsaya Bakışı

Son olarak Türk insanının borsaya bakışı hakkında birkaç yorum paylaşmak istiyoruz. Çünkü bu yorumlar, neden kaybedildiği konusunda önemli bilgiler veriyor. Borsada para kazanmanın mümkün olmadığını düşünen birçok kişi olduğunu da bu yorumlardan anlayabilirsiniz.

Türk yatırımcının borsaya bakışı genel itibariyle birkaç işlem yapıp zengin olmaktan ibarettir. Aynı zamanda kazanan bir kişinin gittiği yoldan gidip, tüyo almanın peşine düşerek bu şekilde başarılı olacağını düşünmektedir.

Tüm bunların başında da borsada başarılı olmak için herhangi bir bilgi ve deneyime sahip olması gerektiğini hesaba katmamaktadır. Dolayısıyla yaptığı işlemlerde de başarılı olamamaktadır.

Yaygın görüşlerden birisi de borsa veya yatırım kelimesi duyulduğu zaman, kumardan bahsediliyormuş gibi hissedilmesidir. Borsada yatırım kelimesini duyan kişilerin birçoğu dolandırılacaklarını düşünürler. Bunun nedeni de bilgi eksikliğidir.

Eğer borsa ve yatırım hakkında biraz bilgi sahibi olursanız zaten neden böyle düşüldüğünü de kolayca anlayabilirsiniz. Siz paranızı borsaya yatırmak istiyorsanız önce bilgi ve deneyim kazanma yolunda ilerlemeniz gerektiğini mutlaka bilmelisiniz.

Sponsorlu | 2023/4Ç Kar/Zarar %36.13/63.87%100.000 TL sanal para ile Forex işlemlerini risk almadan öğrenmek için buraya tıklayın.