Borsa Nasıl Oynanır, Nasıl Para Kazanılır?
  1. AnaSayfa
  2. Borsa Piyasası

Ayı ve Boğa Piyasası Eğilimi Nedir?

Finansal piyasalarda yatırımcıları en çok ilgilendiren konuların başında gelen fiyat değişimleri, belli jargonlarla ifade edilir. Bunlardan biri olan “ayı ve boğa eğilimi” hakkında merak edilenleri bu içeriğimizde sizlerle paylaştık.

Ayı ve Boğa Piyasası Eğilimi Nedir?Yatırım yapmak amacıyla piyasalara yeni adım atmış kişiler, ortama yabancı oldukları için bazen daha önce hiç duymadıkları söylemlerle karşılaşabilirler. “Piyasa ayı eğilimi gösteriyor”, “Piyasaya boğalar hakim oldu”, “Altın ayı piyasasına girdi” gibi ifadeler yatırımcı adaylarının sıkça karşısına çıkmaktadır. Hal böyle olunca bunların ne olduğunu öğrenme ihtiyacı hissederler.

Özellikle borsa olmak üzere, forex ve hisse senedi piyasasında kullanılan ayı ve boğa eğilimleri, aslında yatırım araçlarında meydana gelen fiyat trendlerini ifade etmek için kullanılır. Piyasanın o anki yönünü ve fiyat eğilimini belirten bu ifadelerin ne olduğu konusunda bilgi sahibi olunmalıdır.

Fiyatların kötümser olduğu durumlarda ayı piyasası terimi kullanılırken, tam tersi durumda ise boğa piyasası eğiliminde olduğu söylenir. Fakat elbette sadece bunları bilmek yeterli olmayacaktır. Aşağıda, ayı ve boğa eğilimi hakkında detaylı bilgiler bulacaksınız;

Ayı Piyasası Nedir?

Ayı Piyasası Nedir?Tüm finansal piyasalarda sıkça karşımıza çıkan fakat özellikle hisse senedi piyasası ve emtialarda yoğun bir şekilde kullanılan ayı ve boğa eğilimi kavramları, fiyatların gelecekte ilerleyecekleri yönü belirtmek için kullanılır.

18. yüzyıldan itibaren Londra‘da doğan ayı piyasası tabiri, ABD‘de popüler olmasıyla birlikte yaygınlaşmıştır. Zaten biraz ABD hisse senedi piyasasına ilişkin haberleri inceleyecek olursanız bu tabirlerin sıkça kullanıldığını da görürsünüz.

Ayı piyasası eğilimi tabirinin, “Ayıyı yakalamadan derisini satmak” deyimi ile ortaya çıktığı söylenmektedir. Bu eğilimin varlığından bahsedebilmek için bir zirveden %20 oranında düşüş meydana gelmesi gerekmektedir. Fakat ilk şart, ana trendin de muhakkak aşağı yönlü olması gerektiğidir.

Böyle bir durumla karşılaşıldığında, piyasada kötümserlik hakim olmaya başlar ve satıcıların sayısı artar. Dolayısıyla fiyatlardaki gerileme de bariz bir şekilde göze çarpar. Bu gerileme, talepteki azalışlara da bağlanabilir.

Eğilim etkisini göstermeyi sürdürdükçe fiyatlarda düşüşün devam ettiğine şahit olabilirsiniz. Dolayısıyla piyasalar ayı eğilimindeyken yatırım aracının fiyat grafiğinde aşağı yönlü bir hareket olur. Bununla birlikte büyük olasılıkla piyasada satışlar çoğunlukta olur.

Bir piyasa ayı eğilimine girdiğinde, bunun ne kadar devam edeceği kesin olarak bilinemez. Yalnızca, herkes fiyatların düşmeye devam edeceği konusunda hemfikirdir. Çok uzun sürmesi ise ciddi borsa çöküşlerine sebebiyet verebilir.

Örneğin, borsada ayı piyasası hakimse borsa endeksinin düşüşte olduğu ve bunun bir süre daha devam edeceği düşünülür.

Piyasada ayı eğilimi hakimken, birçok yatırımcı işlem yapmaktan çekinir çünkü bu zamanlarda hisseler değer kaybeder ve bu da birçoğu için büyük bir tehlikeyi göze almaktır. Yatırımcılara paralarını piyasadan çekmeleri ve eğilimin bitmesini beklemeleri önerilir.

Piyasa trendi ile tam olarak ifade edilmek istenen, fiyatların ilerlediği yöndür. Teknik ve temel analizler sonucunda piyasanın hangi yönde gideceğini tahmin etmeniz zor olmaz. Genel trendi yorumlayarak buna göre alım veya satım pozisyonuna geçebilirsiniz.

Ayı Piyasası Oluşum Aşamaları

Ayı Piyasası Oluşum Aşamaları Piyasalardaki karamsarlığı ifade eden ayı eğilimi, belli faktörlere bağlı olarak oluşur ve bazen günler, haftalar, aylar hatta boyunca sürebilir. Genel olarak ekonomiye dair olumsuz beklentiler bu eğilimin oluşmasında rol oynayabilir.

Ayı piyasasının oluşum aşamalarını şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Yatırımcılar piyasadaki fiyatların zirveye yaklaştığını veya zirvede olduğunu düşünmeye başlarlar. Bu düşünce de onların yavaş yavaş satış eğilimine geçmesine neden olur.
  • Satışların başlamasıyla birlikte diğer yatırımcılar piyasanın düşmeye başladığını görür ve panik havası oluşur. Bu şekilde satışlar hız kazanır ve fiyatlarda daha büyük düşüşler gözlenir.
  • Son aşamada ise fiyatların yeteri kadar düştüğü ve ucuzladığı düşünülür. Bundan yararlanmak isteyen yatırımcıların alımlarıyla birlikte piyasa yeniden canlanmaya başlar. Olumsuzlukların sona erdiği düşünülür ve böylelikle alıcılar sahneye çıkmaya başlar.

Örneğin; altın fiyatlarında 2013 yılında görülen performansı ele alalım. O yıla kadar 12 yıl boyunca genel olarak fiyatlarda sürekli bir artışın olduğu göze çarpmaktadır. İşte, bu altın piyasasının boğa eğiliminde olduğu anlamına gelir.

Fakat altının 2013 yılında göstermiş olduğu sert düşüşler sonrasındaki trend ise ayı eğilimi olarak açıklanabilir.

Aynı şekilde hisse senedi piyasasında 2013 yılında gözlenen talep artışı ve buna bağlı olarak görülen fiyat artışları ABD ve Avrupa hisse senetlerinin boğa piyasası eğilimi içerisinde olduklarını kanıtlar niteliktedir.

Ayı Piyasasında Nasıl Yatırım Yapılır?

Ayı Piyasasında Nasıl Yatırım Yapılır?Piyasada fiyatlar düşerken ve beklentiler olumsuz yönde ilerlerken, yatırımcılar genellikle işlem yapmaktan kaçınır. Fakat ayı piyasasının bu hareketlerinden de faydalanmanız mümkündür. Elbette bunun için mevcut hareketlerin aslında ucuz yatırım fırsatı anlamına gelmediğini bilmek gerekir.

Ayı eğiliminde en sık yapılan hata, düşüncesiz bir şekilde ucuz olan her şeye uzun vadede yatırım yapmaktır. Çünkü bu eğilim söz konusu olduğunda hisseler direkt olarak ucuzlamaz. Sadece aşağı doğru fiyat hareketlerine, yani çöküşlere zemin hazırlanır.

İlginçtir ki birçok şirket için en iyi yatırım fırsatı, piyasa hakkında negatif görüşlere sahip olunduğu dönemlerde elde edilmektedir. Elbette bunu bir yatırımcının yapması öyle kolay olmaz. Piyasaları çocuk yerine koyup kendinizin zeki olduğunu düşünerek, fiyatların düşüşe geçeceğini beklemeniz faka basmanıza neden olabilir.

Fiyatlarda görülen her düşüş, ayı eğilimine geçildiğini düşündürmemelidir. Yani, piyasada yaşanan düşüşlerin birçok sebebi olabileceği için doğrudan ayı eğilimine girdiğini düşünmeniz yanlış olacaktır.

Dolayısıyla önce fiyat hareketlerini doğru analiz etmeniz gerekir. Açıkça belirtmeliyiz ki, bir hissenin fiyatı ne kadar ucuzlarsa ucuzlasın, daha da düşebilir. Bunu unutmamalı ve her düşüş hareketini ayı eğilimi olarak görmemelisiniz.

Ayı eğiliminde aslında birçok yatırım fırsatı ile karşılaşabilirsiniz. Normal bir zamana göre daha dikkatli bir şekilde hareket ederek, gerçekten işinize yarayacak enstrümanları seçebilirsiniz.

Bilgi sahibi olmadığınız alanlar yerine, size daha yakın olan sektörleri incelemelisiniz. Geçmiş fiyat hareketlerini bildiğiniz bir yatırım aracını daha iyi yorumlayabilirsiniz. Bu da size daha bilinçli işlemler yapabilme imkanı sunar.

Ayı Piyasasında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Ayı Piyasasında Nelere Dikkat Edilmelidir?Ayı piyasasında zarar etmekten kurtulmak için dikkat etmeniz gereken bazı noktalar vardır. Bunların başında söylentilerle hareket etmemek gelir. Çevrenizdekilerin düşüncelerinden etkilenerek hareket etmemelisiniz. Kendi beklentileriniz dahilinde ilerlemeli ve buna göre bir yatırım stratejisi belirlemelisiniz.

Dikkat etmeniz gereken bir diğer konu ise acele karar vermemek ve piyasalarla inatlaşmamaktır. Eğer normalden farklı bir hareket görüyorsanız hemen harekete geçmek yerine bir süre inceleme yapmanız sizin faydanıza olacaktır.

Yatırımcı psikolojisinin ne kadar önemli olduğundan her fırsatta bahsediyoruz. Stresli ve panik olmuş bir ruh halinden uzak durmalısınız. Bununla birlikte devamlılığını analiz etmelisiniz. Ardından piyasa ile inatlaşmadan yön değiştirmelisiniz.

Yatırım sürecinde trend analizlerini es geçmek yapacağınız en büyük hatalardan birisi olacaktır. Eğer bu analiz hakkında bilgi sahibi değilseniz bilmiyorsanız hemen öğrenin ve mevcut hareketleri inceleyin.

Uzun vadeli bir yatırım aracında grafiğe baktığınız zaman destek – direnç seviyelerini ve genel trendi belirleyin. Bu sayede ne zaman ve nasıl bir yol izlemeniz gerektiğini anlarsınız.

Boğa Piyasası Nedir?

Boğa Piyasası Nedir?Boğa eğilimi; hisse senedi piyasası, emtia piyasası ve forex piyasalarında sıklıkla görülür. Piyasada kötümser bir atmosfere neden olur. Piyasalarda boğa eğiliminin görülmesi için fiyatların gördüğü en düşük seviyeden %20 oranında yükselmiş olması gerekmektedir. Bu yükseliş genellikle agresiftir.

Fiyatların iyimser seyrettiği ve genel olarak yükselişin hakim olduğu piyasa tipi, boğa piyasası olarak adlandırılır. Bu eğilim hakim olduğunda yatırımcılar alıma geçer ve beklentiler iyileşir.

Aynı şekilde piyasaya boğalar hakim olduğunda da fiyatlar aşırı yükselişe geçer. Eğer uzun vadeli bir yatırımcıysanız ve piyasanın genel trendi boğa eğilimindeyse elinizdeki hisse senetlerinden güzel bir kazanç elde etmeniz mümkündür.

Boğalar, rakibine saldırı anında genellikle yukarı doğru hareket eden hayvanlardır. Onların bu davranışları, piyasadaki yükselişi çağrıştırmış ve bu tabir kullanılmaya başlanmıştır.

Boğa eğiliminde yatırımcılar çoğunlukla alımlara yönelir ve yatırım aracının fiyat grafiğine bakıldığında yukarı yönlü hareket gözlenir. Bu trend, ayı piyasasıyla benzer şekilde 18. yüzyılda kullanılmaya başlamış ve ABD ile yaygınlaşmıştır.

Genellikle doların ve hisse senedi piyasasının boğa piyasasına girdiğine yönelik haberler, ABD tarafında mutlulukla karşılanır ve bir yatırımcı olarak bunu bariz şekilde görebilirsiniz.

Boğa eğiliminde yatırımcıların geleceğe yönelik beklentilerinde iyimserlik söz konusu olduğundan bu dönemlerde risk almaya daha meyillidirler. Ayrıca yapılan yatırımlardan yüksek getiri elde edileceği beklentisine girerler.

Boğa Piyasası Oluşum Aşamaları

Boğa Piyasası Oluşum AşamalarıBorsa yükseldiğinde yatırımcıların talebinde yükseliş görülür. Çünkü bu yükselişin bir süre daha devam edeceğine yönelik beklentiler canlanır.

Birçok etken nedeniyle oluşan boğa eğilimi, temelde ekonominin sağlam olmasından destek bulur. Aynı zamanda istihdam oranının da güçlü seviyelerde bulunması bu eğilimin oluşmasını tetikler ve fiyatlar yükselişe geçer.

Boğa piyasasının oluşum aşamaları şu şekilde sıralanabilir:

  • Ayı piyasasının tam tersi şekilde; boğa piyasasında fiyatların yeteri kadar dip seviyeleri gördüğü düşünülür ve büyük yatırımcılar alıma geçerler.
  • Büyük yatırımcıların alımlarıyla birlikte yukarı yönlü hareketlenmeye başlayan fiyatlar, diğer yatırımcıların da dikkatini çeker ve alımlar başlar. Ayrıca alımların artmasıyla piyasalarda iyimserliğin yaşandığı da düşünülür.
  • Son aşamada, küçük yatırımcıların da alıma geçmesiyle birlikte fiyatlar yükselişi hızlandırır ve belli bir doygunluğa ulaşır. Tekrar bir fiyat düşüşü yaşanana kadar da boğa piyasasının hakim olduğu söylenir.

Bazı uzmanlara görüşleri, ayı piyasası sonucunda düşük fiyatlara gelen yoğun ilgi sonucunda boğa piyasasına dönülür. Dolayısıyla bu döngünün piyasalarda sürekli yaşandığı söylenir. Neticede, yatırımcılar fiyatlardaki yükselişin uzun süre devam edeceği görüşündedirler.

Boğa Piyasasında Nasıl Yatırım Yapılır?

Boğa Piyasasında Nasıl Yatırım Yapılır?Sektör veya belli bir yatırım aracı grubunun en az %80’inin uzun bir süre boyunca yükselmesi durumunda boğa eğiliminden bahsedilebilir. Ayrıca piyasa endekslerinin en az %15 oranında yükselmesi de yine boğa eğiliminin hakim olduğunu gösteren bir durumdur.

Yüksek istihdam, artan harcanabilir gelir ve iş karı gibi göstergeler ile ekonominin güçlenmesi durumunda boğa eğiliminin yaşandığı söylenebilir. Yükselen yatırımcı güveni boğalara işaret ederken, herhangi bir ekonomik göstergenin neden olduğu etkiden daha fazlasını yaratır.

Boğa eğilimleri, gayri safi yurt içi hasılaya ve işsizlik oranındaki düşüşe paralel olarak gerçekleşir. Çoğu zaman da şirket karlarındaki artış ile çakışmaktadır. Toplam piyasa talebi genellikle hisseler için önemli olurken, menkul kıymetlere olan arz ve talep artar. Talep güçlü olurken, arz zayıftır.

Piyasaya boğalar hakim olduğunda, yatırımcılar az miktarda satış yaparken daha çok alıma yönelirler. Bu durumda yatırımcılar kar etmek için piyasada kalmaya istekli olacaklardır.

Boğa eğiliminden yararlanmak isteyen yatırımcılar ise yükselen fiyatlardan yararlanmak ve zirveye ulaştıklarında satmak için satış yapma konusunda erken davranmalıdır. Çünkü daha fazla yükselmesini beklemek genellikle büyük bir risk almak anlamına gelir.

Ayı ve Boğa Piyasalarının Arz-Talep ile İlişkisi

Ayı ve Boğa Piyasalarının Arz-Talep ile İlişkisiAyı ve boğa piyasası eğilimlerini arz ve taleple ilişkilendirmek yanlış olmaz. Bilindiği gibi fiyatlar piyasadaki arz ve talep dengesine göre belirlenir.

Talebin artması fiyatların yükselmesine neden olurken, azalması da genellikle fiyatların düşmesiyle sonuçlanır. Arz ve talep ilişkisi en basit haliyle bu şekilde anlaşılabilir.

Elbette arz ve talebi etkileyen birçok makro ekonomik veri vardır ve bu nedenle de iyi bir piyasa takipçisi olmak gerekmektedir.

Piyasa eğilimleri, trend analizleri ile belirlenebilir. Borsada yapılan analizlerden bahsederken destek ve direnç kavramlarına değinmiştik.

Uzun vadeli yatırım aracının fiyat grafiğine bakıldığı zaman ve destek – direnç noktaları belirlendiğinde piyasanın genel trendi hakkında bilgi edinmek mümkündür. Aynı zamanda teknik analistlerin genel görüşüne göre, piyasa trendi kendini tekrarlayan bir sistemdir.

Her piyasa belirli bir zaman diliminde ya boğa eğilimi ya da ayı eğilimi gösterir. İki eğilimin bir arada olması ise mümkün değildir. Ancak balık eğilimi denilen yatay seyir dönemlerine de rastlanabilmektedir. Bu eğilim, yatay seyir dönemlerinde sabit hareket eder. Dolayısıyla fiyatlarda aşırı bir hareket gözlenmez.

Teknik analizler arasında trend belirlenmesi konusunda Dow Teorisi‘nden bahsedilir. Charles Dow teknik analizlerin atası olarak tanınır ve hisse senedi piyasasında en fazla ismi duyulmuş kişidir. Kendisinin 1902 yılında vefat etmesine rağmen günümüzde Dow teorisi hala sağlam bir şekilde ayakta kalmayı başarmıştır.

6 temel ilkeye dayanan Dow teorisinden kısaca bahsetmemiz gerekirse;

  • Piyasada 3 temel trend bulunur. Piyasada trendler kendinden süre bakımından daha büyük olan bir sonraki trendi düzeltmektedir. Bunlar; 1 yıldan uzun olan ana trenddir ve birincil hareketi temsil eder. İkincisi; 3 hafta ile 3 ay arasındaki trend ikincil hareketi temsil eder. Üçüncüsü ise 3 haftadan daha az olan trenddir ve küçük dalgalanmaları temsil eder.

Ana trend 3 aşamada oluşur. Bunlar; Fiyatların düşük olduğu ve tecrübeli yatırımcıların bu dönemde alımlar yaparak birikime geçtikleri toparlanma aşaması, fiyatların hızlı bir artış gösterdiği ve trendi izleyen yatırımcıların alıma geçtiği boğa piyasası aşaması ve fiyatların artık aşırı yükseldiği ve düşüşe geçeceğini öngören tecrübeli yatırımcıların satışa geçtiği dağıtım aşaması yani ayı piyasası aşamasıdır.

  • Piyasa göstergesi olan endeksler ile ortalamalardan alınan sonuçların birbiri ile aynı uyarıları vermesi gerekir.
  • İşlem miktarı ile trend birbirine uyumlu olmalıdır. Yani boğa eğilimi varken işlem miktarının da artıyor olması gerekir.
  • Piyasa eğiliminin değiştiğine dair sinyaller alınmıyorsa hala aynı trend geçerliliğini koruyor demektir.

Dow teorisi üzerinden piyasanın trendini görebilir, destek – direnç noktalarını belirleyerek en doğru zamanda alım – satım işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz. Ayrıca piyasa eğilimleri ile işlem miktarlarını karşılaştırarak fiyat trendini belirleyebilirsiniz.

Dow teorisi hakkında daha fazla bilgi almak için ilgili içeriğimize göz atmanızı öneririz.

Piyasanın Hangi Eğilimde Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Piyasanın Hangi Eğilimde Olduğu Nasıl Anlaşılır?Piyasalarda ayı veya boğa eğilimi görülebilir ve bunlar yatırımın seyrini önemli ölçüde etkiler. Hangi trendin hakim olduğunu anlamak ise yatırımcının üzerine düşen sorumluluklardandır.

İyi bir piyasa takibi ve analizi yapmak yatırımın temel şartlarından olmakla birlikte aynı zamanda piyasanın trendini belirleme açısından da önem taşır. Öyle ki ne olup bittiğini izleyerek ayıların mı yoksa boğaların mı hakim olduğunu görmek mümkündür.

Örneğin iki ülke arasında yaşanan olaylar, borsaya muhakkak yansır. Benzer şekilde alınan önemli bir karar veya dünya çapında yankı uyandıran herhangi bir olay piyasaların seyrini etkiler. Dolayısıyla duruma göre ayılar ve boğalar baskın gelebilir.

Tüm bu olaylar sonucunda ülke ya da dünya ekonomisi ya beklentilerle uyumlu bir hale bürünür ya da beklenenden çok daha iyi veya kötü duruma gelebilir. Piyasadaki fiyatların durumunu inceleyerek hangi trendin hakim olduğunu anlamanız zor olmayacaktır.

Ayı piyasasında fiyatlara düşüşün hakim olduğunu ve boğa piyasasında da bunun tam tersi şekilde fiyatların yükselişe geçtiğini yukarıda detaylı bir şekilde anlattık. Bu doğrultuda yorum yaparak piyasada fiyatlara hangi trendin yön vereceğini anlayabilirsiniz.

Ayı ve Boğa Piyasası Arasındaki Farklar Nelerdir?

Ayı ve Boğa Piyasası Arasındaki Farklar Nelerdir?Ayı ve boğa piyasası, birbirinin tam tersi şekilde işleyen ve dolayısıyla birbirinden farklı olan eğilimlerdir. Piyasaya ayılar hakimken karamsarlık söz konusuyken, boğaların hakimiyetinde ise oldukça iyimser bir atmosfer söz konusudur. Yalnızca bu durum bile ikisi arasındaki temel farkı anlatmak için yeterlidir.

Ekonomik durum açısından ele alacak olursak, yatırımcılar ayı eğiliminde kötümser denebilecek bir yaklaşıma sahip oldukları için bu dönemlerde ekonomilerin de güçlü olduğu söylenemez. Veriler genellikle zayıftır ve daralma riski söz konusudur. Bu da işsizliğin fazla, istihdamın düşük ve ekonominin duraklama riskiyle karşı karşıya olduğunu gösterir.

Oysaki boğaların hakimiyetinde ekonomide her şeyin iyi gittiği söylenebilir. Yükselen hisse senetleri nedeniyle bu dönemde yatırımcılar alıma yönelir ve bu da piyasaların aktif kalmasını sağlar. İstihdam seviyesi yüksek ve işsizlik azdır.

Okur Yorumları
  1. Borsaya girmek isteyenler için oldukça detaylı ve açıklayıcı bir makale. Borsa çok geniş bir yelpaze çok fazla takibini yapmak, çok fazla okumak ve sürekli içinde olmak gerek ki tüm bunlara rağmen yinede şans çok önemli.

  2. Ne kadar uzman olursan olan piyasa biraz da kısmet işi. Daha 1 hafta önce cnbc-e’de uzmanın biri doları 2.14 altına inmez dedi. 1 haftadır dolar 2.10..

    Kısacası uzman olmak yetmiyor, altıncı his, şans, kısmet vb… gerekli.

Sponsorlu | 2023/4Ç Kar/Zarar %36.13/63.87%
Doviz Yatırımı
Sponsorlu | 2023/4Ç Kar/Zarar %36.13/63.87%
Doviz Yatırımı
AL SAT
Sponsorlu | 2023/4Ç Kar/Zarar %36.13/63.87%