Yatırım yapmak istediğimizde, aklımızı en çok meşgul eden soru, bizim için en iyi yatırımın hangisi olduğudur. Hangi yatırım araçlarıyla işlem yapmalı, hangi piyasa tercih edilmeli, hangi vadede yatırım yapmalı gibi birçok soruyla cebelleşiriz. Bu sorulara yanıt vermeden doğru yatırım kararlarını almanız mümkün değildir. Zaten yatırım yapmaya karar verirken bir amacınız olmalıdır. Sürekli bahsettiğimiz ‘kendi amacına uygun yatırım mantığı’ paranızı doğru bir şekilde yöneterek doğru yatırımı yapmanız içindir.
Kendiniz için en iyi yatırımın hangisi olduğunu belirlemek için para konularında bilginiz olmalıdır. Paranızla nasıl bir yatırım yapmak istediğinizi belirlemelisiniz. Yani en karlı yatırımı bulabilmek için aklınızdaki yatırım modelini uygulamalısınız. Vade süresi, hangi yatırım aracı ve piyasası gibi sorulara yanıt bulmalısınız. Elbette bunlara cevap verebilmek için önce kendinizi tanımalısınız. En rahat hangi şekillerde yatırım yapacağınızı bilmeli ve buna göre hareket etmelisiniz. Örneğin bazı yatırımcılar, kısa vadeli yüksek kazançlı yatırımlar yapmayı düşünür ve buna uygun yatırım aracıyla, en uygun piyasada işlemlerini gerçekleştirir.
İşte bizler de bu noktada, sizin için en iyi yatırımın hangisi olduğunuzu belirlemenizi sağlayacak 8 noktadan bahsetmek istiyoruz:
Kişisel ve Ailevi Durum
Yatırım yaparken önünüzdeki en büyük engel olarak ailenizi gösterebiliriz. Elbette bu kötü anlamda bir engel değildir. Engel dememizdeki amaç, onlara bakmakla yükümlü olmanız ve örneğin çocuklarınızın geleceğini düşünmenizdir. Bekar bir yatırımcı ile evli ve çocukları olan bir yatırımcının aynı şekilde yatırım yapması beklenemez. Bu iki yatırımcının üstlenebilecekleri risk oranı birbirinden farklıdır. Bu nedenle bu iki yatırımcı için “en iyi yatırım” kesinlikle birbirinden farklı olacaktır.
Risk alma durumunuza göre yatırım seçenekleriniz de değişiklik gösterecektir. Bekar birisi kazancının bir kısmını biriktirirken yüksek kar beklentisi ile riskli yatırımlar yapabilir. Ama evli ve çocuklu birisi, yatırımlarında güvence arayacaktır. Bu nedenle kişisel ve ailevi durumunuzu göz önünde bulundurarak risk toleransınızı hesaplamalısınız. Risk toleransını nasıl ve neye göre belirlemeniz gerektiğinden sizlere bahsetmiştik.
Yatırım için Ayrılan Miktar
Yatırım yapmak için ne kadar para ayırabileceğinizi de yatırım kararı almadan önce belirlemelisiniz. Her ay ne kadarlık miktarı, yatırım yapmak için ayıracağınızı ve ne kadarını riske edebileceğinizi kararlaştırmalısınız. Bu hesabı yapmadan, güvenli bir şekilde yatırımlara başlayamazsınız. Bu miktarı belirlemek için de yaşam koşullarınızı göz önünde bulundurmalısınız. Ailenizi, gelirinizi, gelecek planlarınızı ve kar – risk beklentilerinizi hesaba katmalısınız. Ayrıca sizlere burada borsaya girmek için ne kadar paranız olması gerektiğinden de bahsetmiştik.
Yatırım için ayırabileceğiniz miktarın bir önemi de portföyünüzdür. Sürekli anlatıldığı gibi tek bir yatırım aracıyla işlem yapmak yerine çeşitlendirilmiş bir portföye yatırım yapmanız gerekmektedir. Profesyonel yatırımcılar, çeşitlendirilmiş bir portföyle parasını değerlendirmektedir ve bu şekilde risklerini de tolere edebilme yeteneklerini geliştirmektedir. Çeşitlendirilmiş bir portföy çok daha az bir riske sahip olabilir, unutmamalısınız.
Vadeye Karar Vermek
Vade süresine karar vermeniz, kar beklentiniz ve risk toleransınıza göre değişiklik gösterecektir. Kısa vadede yatırım yapmanın, uzun vadeli yatırımlara göre daha fazla risk içerdiği bilinmektedir. Bunun yanında kısa vadeli yatırımların daha yüksek kazanç getirdiği de söylenir. Ama bu konuda yapılan araştırmalara göre uzun vadede elde edilen gelir, kısa vadeden daha fazladır. Bunun nedeni ise elde edilen kar oranı ve yaşanan kayıplardır. Elbette bu durum işlem yapılan piyasaya göre de farklılık göstermektedir. Örneğin borsada uzun vadeli yatırımın daha güvenli olduğu birçok uzman tarafından söylenir. Bunun yanında forex piyasasının, günlük 10 trilyon dolara ulaşan işlem hacmi nedeniyle kısa vadeli işlem yapma olanağı borsadan farklıdır. Kabaca bir örnek vermek gerekirse; borsada 1 ayda elde ettiğiniz geliri, forex piyasasında 1 haftada elde edebilirsiniz. Elbette forex piyasasında aynı hızda kaybetme riskine de sahipsiniz. Uzun vadeli yatırımcı ve özelliklerinden bahsettiğimiz bu yazımıza da göz atmanızı öneririz.
Kazanç Beklentisi
Yatırım yapmanın en temel ve ortak amacı, para kazanmaktır. Herkes yatırım yaparken, birikimlerini değerlendirerek ekstra bir gelir elde etmek ister. Bu nedenle de yatırımlara başlamadan önce yatırımcıların bir kar beklentisi vardır. Ama bu noktada genellikle hata yapılır ve bu nedenle gerçekçi olmayan kar beklentilerine girilir. Elde edilmesi muhtemel kar oranı, ne kadar parayla yatırım yapılacağına göre değişecektir. Yani kar beklentinizi belirlerken, mutlaka “şu miktar parayla bu miktar kar bekliyorum” demeniz gerekmektedir. Elbette bu daha da detaylandırılabilir ve beklentinin içine hangi yatırım aracıyla ne kadarlık bir vadede yapılacağı da eklenir. Kendiniz için en iyi yatırımı belirleyebilmeniz için kazanç beklentinizi de göz önünde bulundurmalısınız ve bunu yaparken gerçekçi hayaller kurmanız gerekmektedir. Bu yazımıza göz atarak forex piyasasının ne kadar kazandırdığına da göz atmanızı tavsiye ederiz.
Kabul Edilebilir Risk Oranı
Yaptığınız yatırımda kayıp yaşama durumunuzu da göz önünde bulundurmalısınız. Bunun maddi ve manevi birçok nedeni vardır. Kaybetmeyi göze alabileceğiniz miktarı biliyor musunuz, ne kadarlık bir kayıp bütçenizi sarsar, aile düzeninizi bozar. Borçlanmadan yatırım yapmanız gerektiğini bilmelisiniz ve buna göre bir miktar belirlemelisiniz. Bu miktardan da ne kadarlık kısmı riske edebileceğinizi hesaplamalısınız.
Kaybetme olasılığı, yatırım yapmaya karar verme aşamasında en çok tereddüt yaşanan noktadır. Çünkü para kaybetme durumu sizi hem psikolojik olarak hem de maddi olarak kötü etkileyecektir. Aynı zamanda başkalarına rezil olma durumu vardır. Filanca kişi borsada şu kadar kaybetmiş gibi konuşmalara maruz kalmamak için bile yatırım yapmaktan uzak durulabilir. Ayrıca bir piyasada yatırım yapıyor olmak da büyük bir sır gibi saklanır. Bunun nedeni de kötü bir itibar bırakmamaktır. Bu düşünce oldukça yanlıştır ve birçok ünlü yatırımcı bu konuda, kazandığınızın da kaybettiğinizin de dile getirilmemesi gerektiğini söylemektedir.
Başka Yatırım Olup Olmadığı
Sahip olduğunuz yatırımlar, yeni yatırımlarınızı iyi anlamda etkilemektedir. Yani halihazırda var olan bir yatırım, yapacağınız yeni yatırıma daha cesaretli bir şekilde yaklaşmanızı sağlayacaktır. Aynı zamanda mevcut yatırımınız sayesinde yapacağınız yeni yatırımda farklı vade ve risk beklentilerini göze alabilirsiniz. Diğer yatırımınız size düzenli bir gelir sağlıyorsa, yeni yatırımda farklılığa, rahatça gidebilirsiniz.
Düzenli Gelir Beklentisi
Yaptığınız yatırımlardan, düzenli bir gelir elde etmek istiyorsanız, bu durumu da yatırım kararınıza dahil etmelisiniz. Nasıl bir yatırımdan, düzenli gelir elde edeceğinizi belirlemelisiniz. Bu konuda vade süreniz, nasıl bir portföye yatırım yaptığınız ve hangi piyasada yer aldığınız gibi konular önemli bir yere sahiptir. Aylık veya belli aralıklarla düzenli bir getirinin sahibi olmak istiyorsanız, yatırım ile ilgili olan tüm seçenekleri tek tek gözden geçirmelisiniz. Ne kadarlık teminatla hangi vadede nasıl bir yatırım yapacağınızı belirlemelisiniz.
Yatırım Aracının Belirlenmesi
Yaptığınız yatırımda elde edeceğiniz karı ve yaşayacağınız zararı etkileyen en önemli konu, yatırım aracınızdır. Yatırım araçlarının kendilerine özgü özellikleri bulunmaktadır. En basiti, dövizlerin faiz getirisi varken, altının faiz getiri yoktur ve yalnızca yaşadığı fiyat değişimlerinden kar – zarar durumu oluşmaktadır. Bu nedenle yatırım araçlarını tanımalısınız ve buna uygun olarak hangilerini seçeceğinize karar vermelisiniz. Bu seçimi yaparken, enflasyon, gündem olayları, portföy çeşitlendirmesi gibi konuları da göz önünde bulundurmalısınız. Borsa portföyünüzü nasıl oluşturacağınızı buradan öğrenebilirsiniz.
Yatırım aracı seçiminde enflasyon, elde edeceğiniz getiri üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Seçilen yatırım aracının enflasyon üzerinden getiri sağlaması, kazancınız için önemlidir. Bu nedenle enflasyon üzerinden getiri sağlamayan yatırım araçlarını pek portföyünüze eklememelisiniz. Ekleseniz bile enflasyon riskini dengeleme amacınız olmalıdır. Ayrıca gündem konuları iyi bir şekilde takip etmeniz de yatırım aracı seçiminde oldukça önemlidir. Yaşanan siyasi gelişmeler, terör saldırıları, ekonomik krizler, ülke içi karmaşalar gibi birçok etken, yatırım araçlarının getirilerini etkilemektedir.
Sonuç olarak kendiniz için en iyi yatırımı belirlemek için başkalarına kulak asmadan kendinizi ele almalısınız. Yani isteklerinizi ve kişisel özelliklerinizi göz önünde bulundurmalısınız. Nasıl bir yatırımın size uygun olduğunu belirleyin. Bunu yaparken bakmakla yükümlü olduğunuz ailenizi hesaba katın ve buna göre riski üstlenin. Yüksek kar beklentisi ile düşüncesizce adım atmayın ve hırs yapmayın. Kayıplarınız artmışsa bir süre ara verin ve gözlem yapın. Forex piyasasının demo hesap gibi imkanlarını değerlendirerek kendiniz için en uygun yatırım araçlarını ve yöntemlerini belirleyin. Deneme yapma imkanı veren ve bir oyun gibi çalışan finans uygulamaları günümüzde fazlasıyla bulunuyor. Mutlaka günümüz imkanlarını değerlendirin ve kazancınızı kendi yöntemlerinizle artırmanın yollarını keşfedin.
