Kripto paraların en büyüğü olan bitcoin ile güvenilir liman altın, birbirine benzetiliyor. Tüm dünyadan birçok uzman, altın ve bitcoin arasındaki benzerliğe dikkat çekti. Bazıları ise bunun kesinlikle doğru olmadığını düşündüklerini dile getirdiler. Değer saklama aracı olarak görüldüğünü söyleyenlerden, bitcoinin yeni nesil altın olduğunu düşünenlere kadar birçok yorum yapıldı. Peki, gerçekten böyle bir benzerlik söz konusu mu?
Bitcoin, 2008 yılından beri hayatımızda olmasına karşın; 2017 yılında gösterdiği üstün performans ile hemen herkesin dikkatini çekti. Yılı 1000 dolardan açan bitcoin, Aralık ayında 19 bin 393 dolara ulaşarak rekorla kapattı. Elbette bu süreçte yaşanan ani yükselişler, para kazanma hayaliyle yanıp tutuşan herkesi kendine çekti. Anlayan – anlamayan herkes bitcoine yatırım yapmaya başladı. Piyasalarda güvensizlik ortamı oluştuğunda bitcoine koşan yatırımcı, “bitcoin yeni altın mı?” sorularını beraberinde getirdi.
Şimdi bitcoin ile altın gerçekten birbirine benziyor mu hep birlikte inceleyelim:
Bitcoin ve Altın Arasındaki Benzerlik
Resmi olarak bitcoin ile altının birbirine benzer olduğunu ilk söyleyen isim JP Morgan oldu. JP Morgan Chase CEO’su Jamie Dimon ilk başta bitcoinin büyük bir dolandırıcılık olduğunu söylemiş ve bankadan yatırım yapan kişileri işten çıkaracağını söylemişti. Doğal olarak bu söylemler fazlasıyla dikkat çekti ve tepki topladı. Bu yorumlardan kısa bir süre sonra bankanın büyük bir blok zinciri satın alması ise “bu ne perhiz bu ne lahana turşusu” dedirtmişti.
Jamie Dimon, bitcoin almanın bedelini ağır ödersiniz yorumunu bir süre sonra yeniden tekrarladı; ama aradan birkaç ay geçtikten sonra “çok pişmanım” demesi de itibarını yerle bir etmişti. Ünlü yatırım bankasının birbirine ters yorumlar yapması, doğal olarak hoş karşılanmadı. Ama söz konusu bitcoin olduğu için pek de olay yaratmadı.
Konumuza gelecek olursak; bitcoin ile altının benzer olduğunu düşünen birçok ünlü isim tek tek ortaya çıkmaya başladı. JP Morgan’ın bitcoin için yeni altın yorumu yapması, domino etkisi yaratarak tüm dünyaya yayıldı. Benzer görülen noktalar ise piyasalarda riskli durumlar söz konusu olduğu zaman, yatırımcının bitcoine yönelmesi şeklinde açıklandı.
Altın, güvenilir liman özelliği nedeniyle riskli durumlar söz konusu olduğunda yoğun bir taleple karşılaşır. Dövizlere ve hisselere güven kalmadığında, belirsizlikler arttığında ve karmaşa ortamında altın, yatırımcıların portföylerini korur. Bunun nedeni ise altının faizden etkilenmemesi ve değer saklama aracı olmasıdır.
İşte piyasalarda riskleri arttığı dönemde, yatırımcıların tıpkı altın gibi bitcoine yönelmesi ve kripto para borsası işlem hacimlerinin artması, birçok kişinin altın ile bitcoin benzer mi sorularını sormasına neden olmuştur. Günümüzde hala birçok kişi, altın gibi bitcoinin de değer saklama aracı olduğunu düşünüyor.
Bitcoin ve Altın Arasındaki Farklılıklar
Uzmanlar bitcoin ve altın arasındaki benzer yönleri bu şekilde anlatıyorlar. Farklı yönlerine baktığımızda ise ilk önce, bitcoinin henüz tamamen yasal kabul edilmemesinden bahsedebiliriz. Bitcoini tanıyan bazı ekonomiler ve ülkeler olmasına karşın, dünya genelinde yasal olarak görülmediğini biliyoruz. Üstelik kara para aklama ve teröre finansman sağlama gibi amaçlarla kullanıldığı da tartışmalara neden olmaktadır.
Altın, bitcoin için yapılan bu yorumların hiçbirine maruz kalmamaktadır. Zaten ülkelerin ellerinde büyük altın rezervleri bulundurdukları bir gerçektir ve ekonominin gücü bundan etkilenmektedir. Bitcoin içinse böyle bir tanım yapmak mümkün değildir. Bitcoinin finansal sisteme dahil edilmesi ise henüz mümkün görülmemektedir.
Bitcoin ile altının birbirine benzer olması konusunda yapılan “değer saklama aracı” yorumu, aynı zamanda bir farklılıktır. Çünkü bitcoinin değer saklama aracı olabilmesi için önce yasal olarak kabul görmesi gerekmektedir. Üstelik ülkemizde hala bitcoin emtia mı, para birimi mi soruları tartışılıyor. Bu durumda yasallıktan bahsetmek de zorlaşıyor.
Ekşi Sözlük yazarları tarafından da tartışılan konuda birkaç güzel entry dikkat çekiyor. Yazarlar arasında da benzerlikler ve farklılıklar yorumlanıyor. “the great” nickli kullanıcının yorumunda gelecek yıllarda bitcoin için mitolojik bir unsur olarak bahsedilirken, altının yine değerli olacağı belirtilmiş. İşte en doğru tespitlerden birisi de bu olabilir.
Uzmanlar Altın ve Bitcoin Arasındaki İlişkiyi Nasıl Yorumluyor?
Ziraat Bankası Ekonomisti Bora Tamer Yılmaz, altın ve bitcoin arasındaki ilişkiye farklı açılardan yaklaştı. Altın ve bitcoinin yorumlanması için ekonomik teorilerin yanı sıra kimya, fizik ve belli ölçüde felsefe tarihi konuları hakkında da bilgi sahibi olmak gerektiğini ifade etti.
Altının korozyona uğramayan bir metal olduğunu ve 10 yıl önce alınan 1 gram altının, bugün hala 1 gram altın olduğu yorumunu yaptı. Bunun yıllarca değer kaybetmemesini sağlayan bir özellik olduğunu vurguladı ve bitcoin ile benzerlik kurdu. Ama bitcoinin bir değer saklama aracı olabilmesi için insanlık yaşam formunun tam anlamıyla dijitalleşmesi gerektiğini vurguladı. Eğer böyle bir durum olmazsa, altının o çağlarda da hala daha değerli olacağını söyledi.
Bora Tamer Yılmaz’a göre; günün birinde dijital ortam yeteri kadar güvenli hale gelebilirse o zaman altının değer saklama özelliği kaybolabilir. Geçen yıl yatırımcıların bitcoin alabilmek için ellerindeki altını satmaya başladığı da dile getirilmişti. Bu durum ise altın ve bitcoin fiyatları arasında ters bir korelasyon olduğunu ortaya çıkarmıştı.
RBC Sermaye Piyasaları Stratejisti Christopher Louney ise bitcoinin, yeni altın olabilmesi için daha çok yolu olduğunu düşünenlerden. Louney, bitcoinin hala altına nazaran bilinmeyen bir varlık olduğunu söylüyor ve altının kurumsal yatırımcılar tarafından iyi bir şekilde kullanıldığına dikkat çekiyor. Ayrıca likiditesinin de bol olduğunu söylüyor. Buna karşın bitcoin ve altın korelasyonunun artabileceğini düşünüyor.
Coininvest’in yöneticisi olan Daniel Marburger ise Bloomberg’e verdiği bir röportajında, bitcoin fiyatında görülen düşüşler sonrasında müşterilerinin kripto paraları nasıl altına çevirebileceklerini sorduğundan bahsetmişti. Yatırımcıların uzunca bir süredir bitcoinlerini satarak fiziki altın alımı gerçekleştirdiklerini de sözlerine eklemişti.
Son olarak Goldman Sachs, bitcoin ve altın benzerliğinden bahseden isimler arasında yer alıyor. Bitcoinin yeni altın olduğunu ve kıymetli madene göre daha iyi bir güvenilir liman olduğunu söylüyor. Hatta bitcoini, küresel finans piyasasındaki birincil değer deposu olarak tanımlıyor.
Goldman Sachs analisti Zach Pandl ise şu sözleri ile dikkat çekiyor:
“Kısa süre önceki yüksek getirilerine rağmen, para olarak kripto para birimlerinin uzun vadede beklenen getirisinin düşük olması gerektiğini vurgulamalıyız. Dijital para birimleri, altın veya diğer bazı metaller gibi düşük/sıfır getiri veya serbest yatırım fonu benzeri varlıklar olarak düşünülebilir.”
Bence altın ile bitcoin sadece yatırım aracı adında birleşiyor. Yazılı tarihin başlangıcından bu yana var olan yatırım aracı olan altını her zaman farklı kefeye koymak gerekir. Bitcoin için henüz emekleme aşamasında olan bir yatırım aracı olarak ifade edilmesi gerekir. Sanal bir para biriminin altının yerine geçmeyeceğini düşünenlerdenim ve gelecekte de her daim en güvenli liman altın olacak.
Emtia tartışmaları sürerken bu denli geniş bir makale ve bilgilendirme için çok teşekkürler.
Bitcoin ve altın arasındaki farkları anlayabilmek için gayet yeterli.