Döviz kurları, iki farklı para biriminin birbirine karşı değerini gösterir. Dolayısıyla bu değerde değişikliğe neden olan çeşitli faktörler vardır. En başta ülkelerde yaşanan gelişmeler, ekonomik veriler para birimini etkilerken, diğer paraya karşı değerini de düşürüp yükseltmektedir.
Merkez bankalarının yönettiği para politikaları para birimlerinin değerini azaltır veya artırır. Aynı şekilde enflasyon, GSYİH, sanayi ve imalat üretimi gibi veriler, döviz kurlarını doğrudan etkiler. Diğer ülkelerle ilişkileri, ticaret rakamları gibi etkinlikler de döviz fiyatı üzerinde etkili olur. Tüm bunlar bir yatırımcının takip etmesi gereken konulardır. İnceleyin: Canlı Döviz Kurları
Şimdi, her yatırımcının bilmesi gereken ve döviz kurlarını etkileyen faktörlere hep birlikte göz atalım:
Arz ve Talep Faktörü
Her ticari malın fiyatının belirlenmesinde, arz ve talep faktörleri yer almaktadır. Arz ve talebin birbirine oranında yaşanan değişiklikler nedeniyle fiyatlarda dalgalanmalar görülüyor. Dövizler üzerinde de arz ve talebin oldukça önemli bir noktada olduğunu hiçbir zaman unutmamalısınız. Hatta döviz kurlarını etkileyen en önemli faktör olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Çünkü arz ve talep dengesi, döviz kurunu belirlemektedir.
Bir ülkenin döviz talebi, cari açığa işaret etmektedir. Bir ülkede harcanan dövizlerin, ülkeye giren dövizlerden (döviz arzından) daha fazla olması durumunda cari açık problemiyle karşılaşılmaktadır. Bu durumda da ülke para biriminin değersizleşmesi durumu ortaya çıkacaktır. Arz faktörünün, talebi geçtiği noktalarda, ülke ekonomisinde döviz kurları aşağı yönlü hareket etmektedir. Talep faktörünün, arzı geçtiği noktalarda ise ülkede döviz kurları yukarı yönlü hareket etmektedir.
Faiz Oranları
FED’in izlediği para politikasında faiz artırımına gitme ihtimalinin, dolar üzerinde yarattığı etkileri hepimiz yakından takip ediyoruz. Faizleri arttıracağı ihtimalinin yükselmesiyle birlikte doların güçlendiğini görüyoruz. Buradan da anlaşılacağı gibi faiz oranlarının yükselmesi, döviz kurları üzerinde büyük bir etkiye sahiptir.
Dövizlerin faiz getirisi bulunmaktadır. Bu nedenle faizlerin cazip hale geldiği dönemlerde, dövizlere olan talep artmaktadır. Dolara olan talebin artmasıyla birlikte altın fiyatlarının düşmesi de bu yüzdendir. Altının faiz getirisi yoktur ve yatırımcılar dövizlere yönelmektedir. Yükselen faiz oranları, döviz kurlarının artmasına neden olmaktadır.
Enflasyon Oranları
Enflasyon oranlarının yükseldiği zamanlarda, üretilen bir malın fiyatı, yurt dışına göre daha yüksek hale gelecektir. Böylece ithal mallara olan talep artacaktır. Bu durum ise dövize olan talebin de artmasına neden olacaktır. Döviz kurlarında yaşanacak bir artış ile ithal mal fiyatları da etkilenecektir. Döviz kurunda yaşanan yükselişin, malların fiyatına da yansıması; bir ülkede fiyatlar genel düzeyinde de artışı beraberinde getirecektir. Bu durumda ülkenin para birimi değer kaybederken, döviz fiyatı yükselir.
Siyasi ve Politik Olaylar
Normalde fiyatlar, ekonomik faktörlere bağlı olarak değişim gösterir. Ama siyasi ve politik gelişmelerin de dövizler üzerinde etkili olduğu bilinmektedir. Siyasi belirsizliğin, iktidara olan güvensizliğin ve politikada görülen hareketlilik, dövizleri yukarı yönlü etkilemektedir. Aynı şekilde döviz rezervlerinin güçlendiği yani döviz arzının yüksek olduğu zamanlarda, kurlarda artış görülecektir.
Ödemeler Dengesi
Özellikle döviz kurlarının tahmininde, ödemeler dengesinde yaşanan değişimler önemli bir göstergedir. Bir ülkenin ödemeler dengesi olumlu yönde hareket ediyorsa; cari denge fazla veriyor ve bu etki ile uluslararası rezervler artıyor demektir. Tüm bunlar ise ülke para biriminin olumlu yönde etkilenmesine neden olur. Ödemeler dengesinin kötü olması ise cari açık veriyor demektir. Bu durum da uluslararası rezervlerin azalışı anlamına gelir. Bunların sonucunda ise ülke para birimi değer kaybeder.
Sermaye Hareketleri
Son birkaç yıldır sermaye hareketlerinin, döviz kurlarına büyük oranda etkisi vardır. Hatta birçok uzmana göre dış ticaretten bile daha önemli görülmektedir. Bankaların her ülkede şube açması ve para transferi dışında hızlı işlemlerin yapılabilmesinin mümkün hale gelmesi, uluslararası sermaye hareketliliğine işaret etmektedir. Bu noktada ise sermaye vadesi ile amacı önem kazanmaktadır.
Uzun vadeli ve yatırım amaçlı sermaye, ülke ekonomisi ve istihdamı üzerinde olumlu etkiler yaratmaktadır. Bilindiği gibi istihdam verileri, dövizler üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Özellikle ABD’de açıklanan tarım dışı istihdam verisinin beklentileri karşılaması, dolar fiyatlarını yükseltmektedir. Kısa vadeli spekülatif hareketler ise beklenen karı hızlı bir şekilde sağladığı zaman, döviz dengeleri bozulmaktadır.
Yazlarınızı beğenerek ve ilgili ile takip ediyorum. Gerçekten faydalı bilgiler veriyorsunuz. Teşekkür ederim bu faydalı ve bilgilendirici yazı için