Bir yıl içerisinde 8 kere gerçekleşen FOMC toplantısı, herkes tarafından nefesler tutularak beklenir. Alınan kararlar ve açıklanacak sonuçlar, tüm dünya tarafından izlenir. Doğal olarak finans piyasalarına ve ekonomilere nasıl yansıyacağı da merak konusu olur. FED dendiği zaman birçok yatırımcının nefesi kesilir ve portföyünü kontrol altına almak için ani hamleler yapmaz. Peki, nedir bu FOMC? Neden önemli ve herkesi neden bu kadar etkiliyor?
Faiz oranları, enflasyon, ekonomik görünüm, para politikaları gibi birbirinden önemli konuların tartışıldığı FOMC toplantıları, yatırımcılar için oldukça önemlidir. Çünkü bu toplantıda alınacak kararlar, başta dolar olmak üzere birçok yatırım aracında değişikliğe neden olur. ABD hisselerinden, Asya hisselerine kadar etkisi görülür. Ayrıca bu etkiler, toplantının yaklaşmasından başlayarak kararların açıklanmasına kadar devam eder.
İşte sizler için bu etkilerin nedenleri, toplantının tam olarak ne olduğu ve önemi hakkında detaylar:
FOMC Nedir?
FOMC kısaltmasının açılımı, Federal Open Market Committee yani Federal Rezerv Açık Piyasa İşlemleri Komitesi‘dir. Kısaca FED Açık Piyasa Komitesi dendiğini de görebilirsiniz. Bu komite, Federal Rezerv Sistemi’nin para politikalarını oluşturan en önemli birimdir. Bildiğiniz gibi dünyanın en büyük ekonomisi, ABD ekonomisidir ve bunu konu alan bir komite, tüm dünyayı etkileyecektir.
Bildiğiniz gibi FED, Federal Rezerv Sistemi’nin kısaltmasıdır ve 23 Aralık 1913‘te kurulmuştur. ABD’nin merkez bankası olarak da bilinir. Oldukça geniş bir sorumluluk listesine sahiptir ve şu anki başkanı Janet Yellen‘dir. FOMC toplantısına da FED başkanı yani Yellen başkanlık etmektedir.
ABD’de açıklanan makro ekonomik veriler ile ilgili konuları ele alan ve istihdamı artırmak, enflasyon – faiz düzeyini ayarlamak için para politikaları belirlemek, ekonomik büyümeyi sürdürmek gibi önemli konular, FOMC toplantılarında ele alınmaktadır. ABD açık piyasa işlemleri hakkında kararlar alınarak uygulanmaya başlar. Ayrıca döviz ve efektif piyasasına girerek doların değerini belirler.
FOMC Yapısı Nasıldır?
Federal Rezerv Açık Piyasa İşlemleri Komitesi’nin yapısı ne kadar önemli bir toplantı olduğunun da göstergesidir. Komitenin başkanlığını FED Başkanı yapmaktadır. Başkan yardımcılığını ise daimi FOMC üyesi olan New York FED Başkanı yapmaktadır. ABD’deki diğer 11 FED Başkanı ise her yıl dönüşümlü olarak görev yapar. 7 Guvernörler Kurulu (Yönetim Kurulu) üyesi ve 5 FED Başkanının, kural olarak oy kullanma hakkı bulunmaktadır. Aynı zamanda FED başkanları yılda 8 defa yapılan toplantıların tamamına katılır ve FOMC kararları hakkında bilgi sahibi olur.
FED, 5 organa sahip bir yapıdır ve bunlar; FOMC, Guvernörler Kurulu, Danışma Komisyonları, 12 Federal Rezerv Bankası, Üye Bankalardır. Ayrıca FED, diğer merkez bankalarının yönetim şeklinden de daha farklı bir şekilde yönetilmektedir. FED, Federal Reserve System olarak bilinen bir sistem ile yürütülür. Federal Reserve System’de, ABD’deki her bölgenin kendine ait guvernör kurulu ve merkez bankası başkanı bulunmaktadır. Bu sistemi oluşturan organlardan biri olarak FOMC toplantısı bir yılda 8 kere yapılmaktadır. Eğer gerekli görülürse bu sayı artırılmaktadır.
Guvernörler Kurulu’ndan bahsetmek gerekirse; FED’in kurulduğu yasaya bağlı olarak ABD 12 bölgeye ayrılmıştır. Bu bölgelerin her birinin merkez bankacılığı görevini yürüten 12 Federel Rezerv Bankası bulunmaktadır. Bu bankalar; San Francisco, Minneapolis, Kansas City, St. Louis, Atlanta, Cleveland, New York, Philadelphia, Richmond, Boston, Dallas, Chicago merkez bankalarıdır. Guvernörler Kurulu da bu bankalar arasında koordinasyonu sağlamak için kurulmuştur.
FOMC Toplantısının Amacı Nedir?
Açık piyasa işlemleri, ABD’de devlet ve kurumların menkul kıymet alım – satımının gerçekleşmesidir. FOMC toplantısında da bu açık piyasa işlemlerinin temel kararları alınmaktadır. Bu sayede mevduat kurumlarının rezervleri etkilenerek ABD ekonomisinde paranın maliyeti ile kullanılabilirliği belirlenmektedir. Az önce belirttiğimiz gibi FOMC, para politikasının önemli bir bölümünü oluşturmaktadır.
FOMC, ekonomi büyümeyi oluşturan, fiyat istikrarını sağlayan, uluslararası ticaret ve ödemelerin kabul edilebilir bir seviyede olmasını destekleyen politikanın oluşmasından sorumludur. 7 Guvernör Kurulu üyesi ve 5 FED Başkanı ile oluşturulan FOMC, her ayın üçüncü Salı günü New York’taki FED binasında toplanmaktadır. Bu toplantıdan çıkacak kararlar, mali piyasalar tarafından sıkı bir şekilde izlenmektedir.
Küresel piyasalara yön veren FOMC toplantı kayıtları, FED toplantılarından 3 hafta sonra açıklanır. Dünya tarafından yakından izlenen bu toplantı kayıtlarında, FED üyelerinin ekonomi politikaları, faiz kararlarının süresi ve uzun vadeli tahminler bulunmaktadır.
FOMC Toplantıları Neden Önemlidir?
Dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD’de para konusunda alınan hemen her karar, oldukça büyük öneme sahiptir. FOMC toplantıları da para politikaları üzerine konuşulan en önemli noktadır. Özellikle FED’in uyguladığı para politikası üzerine alınan kararlar, dünyayı oldukça etkilemektedir. Yatırımcılar bu nedenle FED’in uyguladığı para politikasını ve FOMC toplantılarını sıkı bir şekilde takip etmektedir.
Yatırımcılar FOMC toplantı kayıtlarında; FED’in aldığı kararların sebeplerini, FOMC üyelerinin makro ekonomik görünümle ilgili görüşlerini, ekonomi için alınan tedbirlerin ve faiz kararlarının yürürlükte kalma süresi ile geleceğe yönelik tahminleri ararlar. Kayıtlarda yer alan bu ibarelere göre de yatırımlarını şekillendirme kararı alırlar.
Amerikan Merkez Bankası, kanundaki hedeflere ulaşmak ve FOMC toplantılarında alınan kararları uygulamak için Federal Fon Oranı’nı değiştirmektedir. Bu oran, ABD’de finansal kurumların gecelik bazda borçlanmalarını gerçekleştirdiği piyasa faiz oranıdır. Bu oran, para politikasında temel gösterge olduğu için ekonomide oldukça önemlidir. Bu nedenle de FED’in yakın markajındadır. FED, oluşan günlük Federal Fon Oranı’nın, FOMC toplantısında alınan kararlara uygun seyretmesi için açık piyasa işlemleri yapmaktadır. Böylece piyasadaki likidite miktarını ayarlamaktadır.
Federal Fon Oranı‘ndaki değişiklik, ekonomide önemli bir konudur. Forex piyasasını da oldukça etkileyen bu konu, ABD’deki tüm kısa dönemli faiz oranları ve döviz kurlarının hangi seviyede olacağının belirlenmesi gibi önemli noktalardan bir araya gelmektedir.
FOMC Toplantı Kayıtları Nasıl Yorumlanır?
FOMC toplantısında alınan kararların yer aldığı tutanaklar; faiz kararları, enflasyon, ekonomik görünüm, üye görüşleri ve para politikaları açılarından yorumlanmaktadır. Alınacak ipuçları ise şu şekilde sıralanabilir:
Faiz kararları: FED bir önceki açıklamasında, faizleri minimum düzeyde tutmayı planladığından bahsetmişse, tutanaklarda bu sürenin uzatılmasına yönelik bir ipucu bulunabilir. Bu ipucu ise düşük faiz – dolar algısı yaratır.
Ekonomik Görünüm: FED’in istihdam, konut ve imalat sektörü konularındaki öngörüleri, oldukça önemlidir. Federal Reserve, ekonomide iyileşmeyi ifade ederse, parasal genişlemenin devamı ötelenebilir veya kısaltılabilir.
Enflasyon: Parasal genişleme konusunda en büyük engellerden birisi, enflasyonun yükselmesi riskidir. FOMC, enflasyona yönelik görüşlerle ipuçları verebilir. Eğer enflasyon yakın vadede bir risk olarak görülmüyorsa, parasal genişlemenin devamı ile ilgili görüşler artacaktır.
Üye Görüşleri: FED toplantısında alınan kararların oybirliğiyle mi, oy çokluğuyla mı alındığı, FED kararları için önemlidir. Büyük bir ipucu niteliğindeki bu durum, özellikle varlık alımı konusunda genel karara karşı muhaliflerin olması gibi konularda soru işareti yaratacaktır.
Para Politikası: Parasal genişlemenin artması, özellikle emtialar olmak üzere EUR/USD paritesi gibi karşıt birimin dolar olduğu paritelerde yükselişe neden olabilir. Parasal genişlemenin azalmasıyla birlikte dolar güçlenebilir.
Bu gibi görüşler incelenerek FOMC toplantıları değerlendirilir ve yatırımcılar kendileri için önemli sinyaller ararlar. Bu sinyallerle yatırımlarının geleceğini belirlerler ve risklere karşı önceden önlem almayı amaçlarlar. Tüm dünyanın büyük bir merakla beklediği bu toplantıları, yeni yatırımcıların da takip etmesi ve önemli bir konu olduğunu bilmesi gerekmektedir.
