Forex piyasası günümüzün en büyük işlem hacmine sahip finans piyasası olarak yatırımcılarına hizmet vermektedir. Forex piyasasında gerçekleştirilen alım – satım işlemleri fiziki olmayan şekillerde yapılmaktadır. Fiziki olmayan alım – satım işlemleri sayesinde de muhafaza, güvenlik, depolama ve çalınma gibi risklerle karşılaşılmadan işlemler gerçekleştirilmektedir.
Fiziki olmayan alım – satım işlemlerinde yatırım araçlarının fiyatlarında meydana gelen dalgalanmaların önceden tahmin edilmesi gerekmektedir. Bunun için de forex analizleri iyi bir şekilde bilinmeli, doğru bir şekilde uygulanabilmeli ve yorumlanabilmelidir.
Forex piyasasında teknik ve temel analizler olmak üzere 2 çeşit analiz bulunmaktadır. Teknik ve temel analizleri bu yazımızla detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Forex Teknik Analizleri ve Yorumları
Forex piyasasında analizleri arasında matematiksel analiz olarak da bilinen teknik analizler, yatırım araçlarının fiyat trendlerinin önceden tahmin edilebilmesini sağlamaktadır. Teknik analiz araçlarından yararlanılarak piyasadaki trend oluşumları tespit edilmektedir ve işlem emirlerinin verilmesi gereken aralık tespit edilmektedir.
Teknik analizler fiyat grafiklerinin okunmasını sağlayan birçok araca sahiptir. Bu nedenle öncelikle fiyat grafiklerinin bilinmesi gerekmektedir. Forex piyasasında genel olarak kullanılan 3 temel fiyat grafiği bulunmaktadır. Bunlar mum grafikleri, çizgi grafikleri ve bar grafikleridir. En çok kullanılan grafik çeşidi ise mum grafikleridir. Yatırımcıya detaylı bilgi veren mum grafikleri, fiyatın yönünü, açılış fiyatını, kapanış fiyatını, en yüksek ve en düşük fiyatı göstermektedir. Aynı zamanda her bir mumun gövdesi zaman dilimi, zaman tablosunda seçilen zamanı ifade eder.
Bar grafikleri ise mum grafiklerinin sadeleştirilmiş halidir. Çok fazla tercih edilmeyen bar grafikleri analizciye; fiyatın yönünü, açılış – kapanış fiyatını, en yüksek ve en düşük fiyatı göstermektedir. Bar grafiklerinin barın solundaki çizgi açılış fiyatını, sağındaki çizgi kapanış fiyatını göstermektedir. Buna göre da fiyatın yönü belirlenmektedir. Çizgi grafikleri ise en basit grafik çeşididir. Genel olarak kapanış fiyatı üzerinden çizilmektedir ve analizciye, yalnızca tek bir bilgi vermektedir.
Birçok teknik analiz yöntemi bulunmaktadır. Bu analiz çeşitlerini kısaca incelemek gerekirse;
Dow Teorisi (Trendler)
Modern teknik analizin kurucusu olarak bilinen Charles Dow tarafından geliştirilen Dow Teorisi, analizciye yatırım aracının fiyat trendi hakkında bilgi vermektedir. En çok kullanılan teknik analiz yöntemi diyebiliriz.
Dow Teorisi, 3 ana trendden oluşmaktadır. Bunlar;
- Ana trend (uzun vadeli trend)
- İkincil trend (orta vadeli trend)
- Minör trend (kısa vadeli trend)
Ana trend, bir yatırım aracının fiyatının bir yıl veya daha fazla bir süre de gösterdiği trenddir. Yani kısaca yatırım aracının bir yıllık bir süreçte hakim olduğu eğilimi göstermektedir. Uzun vadeli kazanç elde etmeyi planlayan yatırımcıların, ana trendi doğru bir şekilde tespit etmesi gerekmektedir. İkincil trend, 1 – 3 ay gibi bir sürede gösterilen eğilimi ifade etmektedir. Oluşan trendin ikincil trend olduğunu anlamak için, en yüksek ve en düşük fiyatların % 50 civarının ters yönlü bir hareket izlemesi gerekmektedir.
1 gün ve 3 haftalık bir süreci ifade eden trend ise minör trenddir. Forex piyasasında gerçekleştirilen anlık alım – satım göz önünde bulundurulduğu zaman bu trend, forex piyasasında diğer piyasalara göre daha ağırlıklıdır.
Destek ve Direnç Noktaları
Teknik analizin diğer önemli kavramlarından birisi de, destek ve direnç noktalarıdır. Forex piyasasında başarılı olmak isteyen her yatırımcının bu iki temel noktayı bilmesi gerekmektedir. Destek noktası, yatırım aracının fiyatının belli bir seviyenin altına inmekte güçlük çektiği noktadır. Direnç noktası da destek noktasının tam tersi yani belli fiyat seviyenin üzerine çıkmakta güçlük çektiği noktadır.
Fiyat destek noktasına yaklaştıkça satışlar azalırken, alımlar artmaya başlayacaktır. Bu nedenle de talep arzı geçecek ve fiyat yükselmeye başlayacaktır. Direnç noktasına yaklaştıkça, alımlar azalırken, satışlar artmaya başlayacaktır ve fiyatlar düşmeye başlayacaktır. Bazı durumlar da ise destek veya direnç noktası kırılabilir ve buna breakout denilmektedir.
Bollinger Bantları
John Bollinger tarafından geliştirilen bir teknik analiz göstergesidir. Bollinger bantları, hareketli ortalamaların yukarı ve aşağı yönde standart sapma değeri kadar kaydırılması ile elde edilen göstergelerdir. Hareketli ortalamalar en güvenilen analiz yöntemlerinden birisidir ve buna bir de standart sapma değeri katılarak hata payının minimize edilmesi ile kısa vadede güvenli sonuçlar elde edilebilir.
Bollinger bantları çizilirken, hareketli ortalama için varsayılan periyot değeri için 20 ve standart sapma değeri için 2 seçilir. Periyot uzun seçilecekse, standart sapma oranı daha yüksek olacağı için değer arttırılarak güvenirlilik sağlanır. Bantlar sayesinde trend içinde kısa vadeli tepe ve dip noktaları önceden tespit edilebilir. Bu sayede forex piyasasında başarılı pozisyonlar yakalanabilir.
Fibonacci Analizleri
Teknik analizlerin en ilgi çekicisi olarak Fibonacci analizleri değerlendirilmektedir. İtalyan matematikçi Leonardo Fibonacci tarafından geliştirilen Fibonacci sayıları ve altın oran kavramları üzerine bir analiz yöntemidir. Teknik analizcilerin hemen hepsi de Fibonacci’nin matematiksel olan bu kavramları ile yakından ilgilenmektedir. Temel mantık ise; doğanın belirli bir düzen içerisinde oluştuğu ve matematiksel bir yapıya sahip olduğudur.
Analizin temeli Fibonacci sayılarından oluşmaktadır. Bu dizideki ilk sayı sıfırdır ve devamında gelen sayılar bir önceki ile toplamıdır. Yani F0=0, F1=1, F2= 1+0, F3=1+1, F4=1+2,…, Fn=F(n-1)+F(n-2) şeklindedir. Bu sayılarda dikkat çeken noktalar ise; her üçüncü sayının 2’ye, her dördüncü sayının 5’e, her altıncı sayının 8’e bölünebilir olmasıdır. Fibonacci sayı dizisinde bir sayının altın orana (1,618) çarpımı bir sonraki sayıyı vermektedir. Sayılar büyüdükçe yaklaşma oranı artmaktadır.
Momentum Grafiği
Piyasa trendinin belirlenmesine ek olarak trendin gücü de büyük bir önem taşımaktadır. Trendin gücü belirlendikten sonra yalan trend olarak değerlendirilen trendlerden olumsuz etkilenmeden işlemler başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilir. Momentum grafikleri de bu trendin gücünün belirlenmesinde kullanılan teknik analiz yöntemidir.
Momentum grafiği hesaplaması;
Momentum grafiği değerleri = Son periyottaki kapanış değeri / Belirlenen zaman periyodundaki kapanış değerleri x 100 formülü ile yapılmaktadır.
Momentum grafiklerinin yorumlanmasında 100 seviyesi kritik seviye olarak değerlendirilmektedir. 100 seviyesinin geçilmesi durumunda işlem yapmaya yönelik talebin yüksek olduğu, bu nedenle de trendin güçlü olacağı anlaşılır. 100 seviyesinin altında olduğu zaman ise işleme yönelik talebin düşük olduğu, bu nedenle oluşan trendin güçsüz olacağı anlaşılır.
Stokastik Osilatörü
Trend oluşumlarının belirlenmesi adına kullanılan analizlerden birisidir. Buna ek olarak aşırı alım – satım sinyallerinin gözlemlenmesini de sağlamaktadır. Stokastik Osilatörü ile trend değişim noktaları belirlenebilmekte ve yüksek fiyat değişimleri ile ilgili sinyaller alınabilmektedir.
Stokastik Osilatörü, %K ve %D olarak adlandırılan iki grafiğe sahiptir. Bu değerlerin hesaplanması ise;
%K = 100 x (Son Kapanış Değeri – En Düşük Değer) / (En Yüksek Değer – En Düşük Değer)
%D = %K grafiğinin hareketli ortalaması alınarak elde edilmektedir.
%K ve %D grafiklerinin kesişme noktalarına göre de çeşitli yorumlar yapılmaktadır. %K grafiğinin %D grafiğini aşağıdan yukarı doğru kestiği durumda, yatırım aracının fiyatının yükseliş trendine gireceği anlaşılır. %K grafiğinin %D grafiğini yukarıdan aşağı kestiği durumda, yatırım aracının fiyatının düşüş trendine gireceği anlaşılmaktadır.
Aşırı alım – satım sinyallerinin alınması için kullanımında ise; yatırımcının kullandığı işlem stratejisine bağlı olarak alt ve üst eşik değerlerin belirlenmesi gerekmektedir. Genel olarak kullanılan alt ve üst eşik değerleri ise 20 ve 80 değerleridir. 80’in geçilmesi durumunda piyasada aşırı alımın, 20 değerinin altına inilmesi durumunda aşırı satışın gerçekleştiği yorumu yapılmaktadır.
Relative Strenght Index (RSI)
RSI teknik analiz indikatörü de, aşırı alım – satım sinyallerinin belirlenmesinde kullanılmaktadır. Teorik olarak yatırım araçlarının fiyatlarının optimum fiyat seviyelerine ulaşma eğiliminde olduğundan bahsedilmektedir. Bu nedenle de piyasa aşırı alım durumunda yatırım aracının bir düşüş trendine, aşırı satış durumunda yükseliş trendine girebileceği yorumu yapılmaktadır.
RSI değerinin hesaplanması ise;
RS = Yükselen Fiyat Hareketlerinin Ortalaması / Düşen Fiyat Hareketlerinin Ortalaması
RSI = 100 – (100/1+RS) formülü ile hesaplanmaktadır.
RSI göstergesinde alt ve üst eşik noktaları olmak üzere iki ayrı seviyeden bahsedilmektedir. Genel olarak da üst ve alt eşik noktaları 30 ve 70 seviyeleri şeklinde kullanılmaktadır. Göstergenin 30 seviyesinin altına inmesi durumunda aşırı satışın, 70 seviyesinin üstüne çıkılması durumunda da aşırı alımın oluşabileceği yorumu yapılmaktadır.
Hareketli Ortalama Grafikleri
En çok kullanılan teknik analiz aracı olarak değerlendirilmektedir. Hareketli ortalama grafikleri sayesinde piyasada oluşabilecek trend hareketleri belirlenebilir. Bu sayede de doğru alım – satım pozisyonları kolayca yakalanarak yüksek kar elde edilebilir.
Hareketli ortalama grafiklerinin yorumlanması ve sinyal alınması diğer yöntemlerinden daha basittir. Hareketli ortalama grafiğinin, yatırım aracının grafiğini aşağıdan yukarı kestiği durumlarda yükseliş trendi; yukarıdan aşağı kestiği durumlarda da düşüş trendi oluşabileceği kabul edilmektedir.
4 farklı hareketli ortalama grafiği bulunmaktadır. Bunlar;
Basit Hareketli Ortalama Grafikleri
Belirlenen bir dönem içerisindeki tüm kapanış değerlerine aynı derecede önem verilen grafiklerdir. Hesaplaması:
Basit Hareketli Ortalama Grafikleri = Kapanış fiyatları toplan değeri / Belirlenen zaman aralığı
Üssel Hareketli Ortalama Grafikleri
Yatırım araçlarının son dönemde gösterdiği fiyat seviyelerine ulaşma eğiliminin daha yüksek olduğu kabul edilmektedir. Bu nedenle de üssel hareketli ortalama grafiklerinde son dönem kapanış değerleri üzerinden yorum yapılmaktadır.
Değişken Hareketli Ortalama Grafikleri
Detaylı sonuç elde etmek isteyen analizciler tarafından kullanılmaktadır. Değişken hareketli ortalama grafiklerinde özellikle belirli bir bant aralığı içerisinde hareket eden yatırım araçlarının trend oluşumlarının tespit edilmesi amaçlanmaktadır.
Ağırlıklı Hareketli Ortalama Grafikleri
Son dönemdeki kapanış değerleri, diğer hareketli ortalama grafik değerlerinden daha fazla önem verilen türdür.
Daha birçok teknik analiz yöntemi bulunmasına rağmen en çok kullanılan yöntemleri sizlere kısaca anlatmayı tercih ettik. Teknik analiz araçları kullanılırken yatırımcıların dikkat etmesi gereken konuların başında, kendi yatırım stratejilerine uygun olan analiz yöntemini belirlemeleri gelmektedir. Teknik analiz araçları piyasada farklı zaman periyotlarında farklı sinyaller verebilmektedir. Bu nedenle de yatırımcının kendi stratejisine uygun olarak belirleyeceği analiz yöntemini kullanması sinyallerden alacağı bilgilerin doğruluğu arttıracaktır.
Forex Temel Analizleri ve Yorumları
Finans piyasalarında temel analizler daha çok finansal tablolar, yönetim, rekabet koşulları, sektör ve şirket analizlerini içermektedir. Faiz oranları, enflasyon gibi bir ülkenin ekonomisi hakkında birinci dereceden bilgi veren konuları forex temel analizleri kapsamaktadır. Makro ekonomik veriler olarak bilinen bu kavramların sürekli olarak takip edilmesi ve özellikle dövizler üzerine etkili olan açıklama, konuşma, merkez bankası müdahaleleri gibi konuların izlenmesi gerekmektedir.
Temel analizler genellikle ekonomik analiz, sektör analizi ve şirket analizi olarak 3 grupta toplanmaktadır. Şirket ve sektör analizleri genellikle borsa piyasası ve hisse senedi piyasası yatırımcılarını etkileyen analiz türleridir. Aynı zamanda temel analizin 3 temel makro ekonomi faktörü bulunmaktadır. Bunlar ise; faiz oranları, işsizlik oranları ve enflasyon – politik olaylardır.
Bir ülkenin ekonomisini etkileyen faktörler incelendiği zaman genellikler; makro ekonomik verilerde meydana gelen değişiklikler, ülkede meydana gelen siyasi ve ekonomik karmaşalar, ülkeler arasında meydana gelen savaş ve anlaşmazlıklar, doğal afetler görülmektedir. Kısaca temel analizler de bu verilerin analiz edilerek yatırım araçlarının fiyatları üzerine nasıl etkiler yaratacağı yorumlanmaktadır. Kesin sonuçların alınabilmesi için de teknik analizlerden alınan sonuçlar ile birlikte yorumlanması gerekmektedir.
Ekonomik Takvim
Makro ekonomik verilerin açıklanmasını takip amacıyla geliştirilen ekonomik takvim kavramı, temel analizcilerin en önemli aracını oluşturmaktadır. Makro ekonomik verilen olumlu açıklanması ülke ekonomisinin olumlu yönde geliştiğini göstermektedir. Olumsuz gelen veriler ise direkt olarak dövizler üzerine etkile ederken, ülke ekonomisinin olumsuz etkilendiğini göstermektedir.
Önemli birkaç makro ekonomik verinin tanımını yapacak olursak;
Faiz Oranları
Faiz oranları piyasadaki paranın arzı üzerine etkilidir ve terazi görevi görmektedir. Bilindiği gibi para arzı ne yönde değişiklik gösterirse göstersin mutlaka değerinde de değişiklik meydana gelecektir. Ülke ekonomisinin yönü adına da faiz oranları büyük bir öneme sahiptir. Faiz oranlarını değiştirme yetkisi merkez bankalarına aittir. Bunu yapma nedenleri ise ülkede fiyat istikrarını sağlamaktır.
Faiz oranları ile paranın değeri arasında doğru orantılı bir ilişki vardır. Faiz oranlarında düşüş meydana geldiği zaman paranın değerinde de düşüş meydana gelecektir. Faiz oranları artış gösterdiği zaman insanlar ülke para birimlerini talep etmeye başlar ve talebin artması ile birlikte para birimi de değer kazanır. Forex piyasasında temel analizleri takip ederek yatırım risklerinizi önemli ölçüde azaltabilirsiniz. Bilmeniz gereken faiz oranlarının yükseldiği zaman paranın değerinin de yükseleceği ve tam tersi durumda da doğru orantılı olarak düşüş yaşanacağıdır. Özellikle pariteler ile işlem yapıyorsanız, para biriminin değeri üzerine etkili olan faktörleri yakından takip etmelisiniz.
Enflasyon
Fiyatlar genel düzeyinin sürekli ve hissedilir derecede artışını ifade eden bir durum olarak enflasyon, nominal milli gelirin, bu gelir ile satın alınan mal miktarına göre artması demektir. Enflasyonun tersi ise deflasyondur. Fiyatlar genel seviyesi bir ülke ekonomisinde belirli bir mal veya hizmetin parasal karşılığını ifade etmektedir. Bu fiyatlar, mal ve hizmetler ile dolaşımdaki para miktarı arasındaki dengeye göre oluşmaktadır. Dolaşımdaki para miktarında artış, mal ve hizmet karşılığındaki artış ile dengeli olursa, fiyatların genel seviyesi değişim göstermez.
Enflasyon, iktisadi faaliyetin akışını etkilemektedir. Enflasyonun artmasıyla zengin daha zengin, fakir daha fakir olacaktır. Satın alma gücü zayıflayacak, sosyal huzursuzluklar yaşanacaktır. Spekülasyonlardan kazanılan kazanç artacaktır. Enflasyonun genel olara dar ve sabit gelirli insanları etkilediği de bilinmektedir.
Enflasyonun artmasıyla değeri düşen para elde çıkartılır ve emtiaya yatırılır. Emtiaya olan talep artış gösterdikçe de paranın değeri hızla düşüş gösterir. Artan enflasyon ise borçlular için bir avantajdır. Paranın değeri düştüğü için borçlarını daha kolay ödeyeceklerdir.
Tarım Dışı İstihdam Değişimi
Tarım sektörü dışında çalışan tüm insanların istihdam durumu hakkında bilgi veren rapordur. Amerika’da doların yönünü belirlemeye sahip olan önemli bir kriterdir. Ekonominin sağlıklı ilerleyip ilerlemediğini göstermektedir. Tarım dışı istihdam verisinin yüksek gelmesi, Amerikan dolarının olumlu etkileneceğini gösterir.
İşsizlik Oranı
Ülkenin mevcut ekonomik durumunu en iyi yansıtan göstergelerden bir tanesidir. 60 bin hane ve 375 bin işletme arasında yapılan bir anket ile belirlenmektedir. Bir ülke ekonomisi için olağan işsizlik oranı genellikle % 4 – 5 arasında olması gerekmektedir. Amerikan doları üzerinden örnek vermek gerekirse; düşük işsizlik oranı Amerikan dolarının güçlenmesine neden olacaktır.
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla
Bir dönem içerisinde üretilmiş mal ve hizmetlerin piyasa değerini ifade etmektedir. Bir ülkenin ekonomisinin büyümekte veya durgun olup olmadığı hakkında bilgi vermektedir. Olumlu yönde gelişmesi paranın değerinin artmasını sağlar.
Forex temel analizleri içerisinde önemli olan diğer makro ekonomik veriler ise perakende satışlar, endüstriyel üretim, konut başlangıçları, imalat endeksi, tüketici fiyat endeksi (TÜFE), üretici fiyat endeksi (ÜFE), dayanıklı mallar endeksidir.
Siyasi Gelişmeler
Genel olarak ekonomistler tarafından gelişmelerin fiyatlandırılması kavramını ifade etmektedir. Bir ülkede meydana gelen siyasi gelişmeler, ülkeler arasında yaşanan siyasi gerginlikler de para biriminin değeri üzerine etki etmektedir. İnsan davranışları ve olayların algılanma şekilleri para biriminin değerini etkileyen temel faktörlerden birisidir. Siyasi gelişmelerde de bu iki faktöre bağlı olduğu için para birimi üzerinde etki yaratmaktadır.
Siyasi gelişmelerin hepsi paranın yönünü değiştirecek spekülatif kaynaktır. Aslında gözüken para biriminin değerini etkilemek olmasa da, yaşanan olaylar ve insan davranışları para biriminin değerinde değişikliklerin meydana gelmesine neden olacaktır. Yani piyasalar gelişmeleri fiyatlandıracaktır.
Anlık Forex Analizleri Nereden Takip Edilir?
Forex analizlerinin doğru bir şekilde uygulanması ve yorumlanması yatırımlarınızda başarı için hayati önem taşımaktadır. Teknik ve temel analizler doğru bir şekilde uygulandıktan sonra birlikte yorumlanmaları geleceğe yönelik doğru alım – satım kararlarının alınmasını sağlayacaktır. Ama daha öncede belirttiğimiz gibi bu analizler yatırım stratejilerinizi uygun olarak seçilmelidir.
Forex şirketleri tarafından sunulan hizmetler arasında günlük, haftalık ve aylık analiz raporları da yer almaktadır. Müşterisi olduğunuz aracı kurumun analiz hizmetinden ücretsiz olarak faydalanmanız mümkündür. Aynı zamanda forex işlemlerinin 5 / 24 internet üzerinden gerçekleştirilmesi gibi, analizlerin takibi de internet üzerinden istenilen yer ve zamanda yapılabilmektedir. Hem temel analizler hem de teknik analizler detaylı bir şekilde aracı kurumların web siteleri aracılığıyla takip edilebilir.
Dikkat etmeniz gereken konuların başında ise aracı kurumların uzman analistleri tarafından yapılıyor dahi olsa, kendi analizlerinizi de uygulamanız ve bu analizlerle birlikte yorumlamanızdır. Yalnızca aracı kurumların analizlerinden faydalanarak pozisyon oluşturmanız size pek faydalı olmayabilir. Bu nedenle de hem analiz hizmetinden hem de eğitim hizmetinden faydalanabilir, bu sayede analizleri nasıl uygulamanız gerektiğini de öğrenebilirsiniz.
Canlı Forex Analiz ve Yorumları
Forex şirketlerinin web siteleri veya bu amaca hizmet eden web siteleri aracılığıyla canlı forex analiz ve yorumları bulabilirsiniz. Bu analizlerin birçoğu canlı destek hatları sayesinde de anlık olarak yapılmaktadır. Yani gün sonu, gün ortası, gün başlangıcı gibi periyotlarda bu analizlerden faydalanmanız mümkündür. Yorumlama konusunda ise kendi forex bilginiz ve deneyiminizden faydalanarak analiz sonuçlarını değerlendirmeli, yatırım stratejinize uygun göstergeleri kullanarak doğru alım – satım sinyalleri alabilmeniz gerekmektedir.
Yatırım işlemleriniz için anlaşmış olduğunuz aracı kurumun analiz ve eğitim gibi hizmetleri hakkında bilgi sahibi olarak hangi forex firması ile anlaşacağınıza karar verebilirsiniz. Analizlere körü körüne bağlanmak yerine kendi analizlerinizi de yaparak ortak nokta bulabilirsiniz. Bu sayede daha güvenli işlemler gerçekleştirebilirsiniz.
Emtia yorumları için öngörüleri hakkında güzel analizler var.
Euro dolar için bu hafta beklentileriniz nelerdir?
Benim için forex hayatın vazgeçilmezidir. Hemde uzun zamandır.
Borsada risk ne kadardır? Girmek istiyorum ama korkuyorum..