Günümüzde birikimlerinizi güvenli, yasal ve kazançlı şekillerde değerlendirebileceğiniz üç önemli finans piyasasının karşılaştırmasını yapmak istiyoruz. Vadeli işlem ve opsiyon piyasası, forex ve borsa piyasası günümüzün en iyi finans piyasalarını oluşturmaktadır.
Bilgi ve deneyiminizi çerçevesinde yapacağınız alım – satım işlemleri ile bu üç finans piyasasında da para kazanmanız mümkündür. Elbette, bu finans piyasalarının işleyiş mekanizması farklılıklarından, işlem özelliklerinden ve yatırımcılara sunulan özelliklerden dolayı para kazanmaya giden yolda farklılıkları bulunmaktadır.
Şimdi forex mi, borsa mı, VİOP mu sorularının cevaplarına hep birlikte göz atalım:
Bilmeyenler için Kısaca Borsa Nedir?
Borsa, en eski finans piyasasıdır ve genellikleri hisse senetleri ile birlikte anılmaktadır. En kısa haliyle tanımı ise; kıymetli evrak ve madenlerin alım – satım işlemlerinin borsa üyesi aracı kurumlar vasıtasıyla gerçekleştirildiği kurumsal piyasalardır. Para kazanmanın temel mantığı ise; bir yatırım aracını fiyatı düşükken alıp, fiyatı yükseldiğinde elden çıkarılarak alım – satım arasındaki farktan kazanç elde edilmesidir.
İlgili İçerik:
Borsa Nedir? Yeni Başlayanlara 30 Maddede Tüm Detayları Özetliyoruz!
Borsa piyasası hisse senetleri ile birlikte anılmasına rağmen, tahvil, bono gibi diğer kıymetli evraklar; değerli madenler, sanayi metalleri, tarım ve enerji ürünlerinden oluşan emtialar; futures, forward, option sözleşmelerinden oluşan türev araçlar ve dövizlerle de işlem yapılmaktadır. Bu yatırım araçları da yüksek işlem hacimleri nedeniyle kendi borsa türlerini oluşturmuşlardır.
Bilmeyenler için Kısaca Forex Nedir?
Forex piyasası, tezgah üstü piyasa (Over the Counter – OTC) olarak tanımlanmaktadır. Yani organize olmayan, belirli bir yapı altında toplanmayan piyasadır. Tüm dünya üzerinden yönetilen küresel bir finans piyasasıdır. Günlük 6 trilyon dolar civarında bir işlem hacmine sahiptir. Bu nedenle de anlık alım – satım işlemleri yapılabilmektedir.
İlgili İçerik:
Forex Nedir? En Anlaşılır Haliyle 30 Maddede Tüm Detayları Özetliyoruz!
Kısaca tanımı ise; bir ülkenin para biriminin anlık alınması, bir başka ülkenin de aynı zamanda anlık satılması, alım – satım arasındaki farktan da kazancın elde edildiği finans piyasadır. İşlemleri aracı kurumlar üzerinden yapılmaktadır ve bireysel yatırımcıların katılımı dışında bankalar arası işlemler ile bağımsız fiyat hareketlerine sahip olan piyasadır. Tanımı yalnızca para birimleri üzerinden yapılmasına rağmen, emtialar, dünyaca ünlü hisse senetleri ve borsa endeksleri, CFD yatırımı da yapılmaktadır.
Bilmeyenler için Kısaca VİOP Nedir?
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nın kısaltmasıdır ve vadeli, çoktan seçmeli işlemlerin yapıldığı bir piyasa türüdür. Ülkemizde bulunan VİOP dünya çapında büyük başarılara imza atmıştır ve ülkemiz yatırımcılarına 3 farklı sözleşme tipiyle hizmet vermektedir. 5 Nisan 2013 tarihinde Borsa İstanbul bünyesinde yer alarak VİOP adıyla işlemlerine devam etmektedir.
İlgili İçerik:
VİOP Nedir?
Vadeli işlemler türev piyasalarda işlem görmektedir ve spot piyasada bir fiyatı olan her yatırım aracı vadeli işlemlere konu olabilir. Teslimatı ve ödemesi ileri bir tarihte yapılmak üzere, herhangi bir yatırım aracının bugünden alınıp satıldığı işlemlerdir. Vadeli işlemlerde alınıp satılan fiziki olarak yatırım aracı değil, şartların belirtildiği vadeli işlem sözleşmeleridir. Vadeli işlem sözleşmelerinde ise vade tarihi, sözleşme büyüklüğü, teminat oranları, fiyat adımları kesin olarak belirtilmektedir.
Forex ve Borsa Piyasası Farkları
Günümüzün en çok merak edilen ve en büyük tartışmalara konu olan sorularından birisi, forex mi, borsa mı sorusudur. İki güçlü finans piyasası, birikimlerini değerlendirmek isteyen yatırımcılara iyi olanaklar altında işlem yaptırmaktadır. Kurumsal yapıya sahip olan borsa piyasası ile küresel bir yapıya sahip olan forex piyasası günümüzde yatırımcılarına internet üzerinden hizmet vermektedir.
Forex ve borsa piyasası farkları kısaca;
| FOREX | BORSA |
| Tüm dünya üzerinden yönetilen küresel bir finans piyasasıdır. Belirli bir merkezi yoktur. | Kurumsal bir yapıya sahiptir ve belirli merkezler üzerinden yönetilir. |
| Hafta sonları hariç haftanın 5 günü 24 saat boyunca internet bağlantılı bir bilgisayar üzerinden işlemler gerçekleştirilir. | Seans saatleri bulunmaktadır ve işlemler, alım – satım emirleri bu saatler içerisinde geçerlidir. |
| Dünyanın en likit piyasasıdır. Günlük işlem hacmi 6 trilyon dolar civarındadır. | Likiditesi piyasa beklentilerine göre değişiklik göstermektedir. |
| 1:100 oranına kadar yüksek kaldıraç oranlarına sahiptir. | Hisse senedi, tahvil ve bono piyasalarında kaldıraç 1,1’dir. |
| İstenen yatırım aracında açığa satış yapmak mümkündür. | Yalnızca A grubu hisse senetlerinde açığa satış yapılabilir. |
| Pozisyonlar istendiği zaman açılıp, kapatılabilir. | Pozisyonun T+1 zamanında kapatılma zorunluluğu bulunmaktadır. |
| Aracı kurumlar yatırımcılardan herhangi bir ücret ve komisyon talep etmez. Alım – satım farkından kendi paylarını alırlar. | Aracı kurumlar yaptırdıkları işlemler karşılığında işlem ücretleri ve komisyon almaktadır. |
| Spekülasyon ve manipülasyon yapılamaz. | Yapısı gereği spekülasyon ve manipülasyon yapılabilir. |
| Fiziki alım – satım yapılmaz. | Bazı işlemlerinde fiziki alım – satım yapılmaktadır. |
| Kaldıraçlı işlemler dışında risk minimumdur. | Kaldıraç olmadığı için risksiz olarak görülmesine rağmen birçok değişkene bağlı olduğu, manipülasyon yapılabilir olması nedeniyle risk de içermektedir. |
| Tek işlem platformu üzerinden işlemleri gerçekleştirilir. | Borsada işlem gören yatırım araçlarının hepsinin bir arada bulunduğu bir işlem platformu bulunmamaktadır. |
| Güvenilir aracı kurumlar ile çalışıldığı sürece fiyat farklılığı söz konusu değildir. | Fiyat farklılığı söz konusu değildir. |
| Herhangi bir şekilde odaklanma sorunu yaşanmaz. | Çok iyi bir piyasa takibi gerektirir ve doğru hisse senedinin seçimi zor olabilmektedir. |
| Kısa vadeli yatırımlardan yüksek kazanç elde edilebilir. | Uzun vadeli yatırımlarından yüksek kazanç elde edilmektedir. |
| % 0,5’lik bir değişim meydana geldiğinde yatırımcı % 0,5’ten % 50’ye kadar kazanç veya kayıp yaşayabilir. | % 0,5’lik bir değişim meydana geldiğinde yatırımcı % 0,5’lik kazanç veya kayıp yaşamaktadır. |
İlk başlarda forex piyasasına tamamen kumar gözüyle bakılıyordu ve işlemlerin tamamen hileli olduğu düşünülüyordu. 2011 yılında Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) kapsamında yapılan forex regülasyonu sonrasında denetimler ve yatırımcı haklarını korumaya yönelik tebliğlerin yayınlanması ile piyasaya duyulan güven artmaya başladı, yasallığı mevzuatlarca kabul edildi.
Forex regülasyonu sonrasında işlemlere aracılık eden aracı kurumlarda denetlenmeye başladı ve işlemleri mevzuatlara uygun olarak yaptırdıklarına dair yetki belgeleri almaları gerekti. Yatırımcılar yetki belgesine sahip olan bu aracı kurumlar ile forex yatırımlarını gerçekleştirdikleri sürece kesinlikle güvenli, yasal ve kazançlı yatırım işlemleri gerçekleştirmektedir.
İki finans piyasasında da bilgiler ve deneyimleri çerçevesinde işlem yapan yatırımcılar yüksek kazanç elde edebilmektedir. Ayrıca iki finans piyasasında da iyi bir piyasa takipçisi, analist olmak gerekir. Yatırımcılar kendi yatırım stratejileri ile diğer yatırımcılardan ve aldıkları duyumlardan etkilenmeden işlemlerini gerçekleştirmelidir. İki finans piyasasının ortak özelliği olarak da kısaca bunlar söylenebilir.
VİOP ve Borsa Piyasası Farkları
VİOP, bir piyasa türüdür ve vadeli işlemlerin, çoktan seçmeli opsiyon işlemlerinin yapıldığı bir borsadır. Yani VİOP, borsanın bir alt mekanizması olarak düşünülebilir. VİOP işlemlerinde ise bugünden belirlenen fiyat, miktar ve kalitedeki mal, ileri bir tarihte teslim edilmek üzere vadeli işlem sözleşmeleri kapsamında alınıp satılmaktadır. Bunu yaparken en temel amaç ise fiyat dalgalanmalarından korunmak ve gelecekte meydana gelecek olan fiyat dalgalanmalarından olumsuz etkilenmemektir.
VİOP ve borsa piyasası farkları kısaca;
| BORSA | VİOP |
| Spot piyasadır. | Türev piyasadır. |
| Alım – satım işlemleri seans saatlerinde gerçekleştirilir. | Alım – satım işlemleri vadeli işlemlerdir. Alınıp satılan seansta yapılmamaktadır. (En büyük fark) |
| Ürünün bedeli baştan ödenmektedir. | Alınıp satılan ürünün bedelinin % 5’lik kısmı teminat olarak ödenir. |
| Kredili alım – satım vardır. | Kredili alım – satım söz konusu değildir. |
| Ürün teslimatı hemen gerçekleştirilir. | Ürün teslimatı teslimatlı uzlaşma yapılmışsa vade sonunda yapılır. Nakdi mutabakat uzlaşmada ürün teslimatı yoktur ve VOB’da yapılan işlemlerin % 90’ı nakdi mutabakat uzlaşmalıdır. |
| Yatırım araçları alınıp satılmaktadır. | Vadeli işlem sözleşmeleri ile işlem yapılmaktadır. |
| Fiziki alım – satım yapılabilir. | Fiziki alım – satım yalnızca teslimatlı uzlaşmada yapılmaktadır. |
Vadeli işlemlerin yapılma nedenlerine bakıldığında ise yatırım, spekülasyon ve arbitraj amaçlı oldukları görülmektedir. Borsada para kazanmanın en temel mantığı fiyat düşükken satın alıp, fiyat yükseldiğinde yatırım aracının satılması, alım – satım arasındaki farktan da kazanç elde edilmesidir.
Forex ve VİOP Farkları
Küresel bir finans piyasası olan forex piyasası yüksek işlem hacmi ile anlık alım – satım işlemlerinin bir işlem platformu üzerinden gerçekleştirildiği işlemleri temsil etmektedir. VİOP işlemlerinin ise belirli bir vadeleri bulunmaktadır. İki finans piyasası arasındaki en büyük farklılık budur. Aynı zamanda VİOP türev bir piyasa iken, forex tezgah üstü piyasa (OTC) yani organize olmayan, belirli bir yapı altında faaliyet göstermeyen bir piyasadır.
Forex ve VİOP farkları kısaca;
| FOREX | VİOP |
| Tezgah üstü piyasa (OTC) | Türev piyasadır. |
| Günlük işlem hacmi 6 trilyon dolar civarındadır. | Günlük işlem hacmi 1,5 – 3 trilyon dolar arasındadır. |
| Ana katılımcıları bankalar ve aracı kurumlardır. | Türkiye’nin önde gelen 11 kurumu, vadeli işlem ve opsiyon borsasını oluşturmaktadır. |
| Anlık alım – satım işlemleri yapılmaktadır. | Belirli vadelerde alım – satım işlemleri yapılmaktadır. |
| Herhangi bir fiziki teslimat yoktur. | Teslimatlı uzlaşma yapılmışsa fiziki teslimat vardır. |
| Kaldıraç oranı ülkemizde en yüksek 1:100 olarak belirlenmiştir. | Kaldıraç oranı 1:10’dur. |
| Aracı kurum ile anlaşırken yapılan çerçeve sözleşmesi dışında herhangi bir sözleşme yoktur. | Vade tarihi, ürün miktar ve kalitesi gibi koşulları belirten sözleşmeler vardır ve hükümlerine uyulmak zorundadır. |
| 100 dolarlık bir teminatla işlemelere başlanır. | Yapılan yatırıma göre belirli teminat oranları bulunmaktadır. |
| Yatırım araçları tüm dünya ülkelerinin dövizleri, emtialar, dünyaca ünlü hisse senedi ve borsa endeksleri, CFD’ler | Alınıp satılan yatırım araçları; futures, forward, opsiyon ve swap sözleşmeleridir. |
| İşlemler anlık gerçekleştirilir, geleceğe yönelik planlama tahmini sunulamaz. | Geleceğe yönelik belirsizliklerden korunma amaçlı bugünden sözleşme yapılır. |
| Lot büyüklüğüne göre ürün bedeli ödenir. | Ürünün bedelinin % 5’i teminat olarak ödenir ve piyasa teminatlar üzerinden yürür. İşlem sonucunda bedeller ödenir. |
Forex, borsa ve VİOP piyasaları, birikimlerinizi güvenli bir şekilde değerlendirebileceğiniz finans piyasalarıdır. Bu üç finans piyasası arasındaki farklılıklar dışında ortak özellikleri olarak her piyasanın da yatırımcılarının iyi bir deneyime, bilgiye gereksinim duymalarıdır. İyi bir piyasa takipçisi olmaları, fiyat grafiklerini iyi bir şekilde analiz etmeleri gerekmektedir.
Bence en iyi yatırım borsa doğru kağıtlarda oynanırsa risk yok denilecek kadar az. Forex kesinlikle kumar.
aysun hanım hem borsa hemde forex hakkında bilgi sahibi oldum cok detaylı anlatmışsınız elinize sağlık
bende forexte daha kazançlı ama daha riskli.
Muhteşem bir kıyaslama olmuş, tebrikler.
Anlatılanlara göre forex diğerlerine göre çok daha kazançlı. Ben 100 – 200 dolarlık küçük bir yatırımla denemek istiyorum forex’i. Önerdiğiniz bir firma var mı, hangisinden hesap açayım?
Forex şirketleri yazımızı incelemenizi öneririm Yasin Bey.