Finans piyasalarında analiz, yatırımcılara doğru yolu göstermesi açısından oldukça önemli bir detaydır. Temel ve teknik analiz olarak ikiye ayrılır.
Hangi piyasada işlem yapılırsa yapılsın, fiyat değişimleri muhakkak izlenmelidir. Piyasa takibini anlatan bu durum, temel analizi kapsar. Teknik analiz ise adından da anlaşılacağı üzere daha sayısal kavramların yorumlanmasından ibarettir.
Herhangi bir yatırım aracının belli dönemdeki seyrini gösteren grafikleri yorumlamanız, teknik analizdir. Fakat bu yorumu yapabilmeniz için bazı bilgilere sahip olmalısınız. Aşağıda, karar verme aşamasının en büyük yardımcılarından olan forex grafiklerine (mum, çizgi, bar) dair çeşitli bilgiler bulacaksınız.
Mum Grafiği Nedir, Nasıl Okunur?
Forex piyasasında en çok kullanılan grafik türü, mum grafikleridir. Mum grafikleri, belli bir zaman dilimi için fiyatların ivmesini ve hareketini göstermektedir.
Geçmişi 1850’li yıllara kadar eskiye dayanır. İlk kez Japonlar tarafından kullanılmıştır ve piyasadaki arz – talep dengesi hakkında bilgi verirler. Bu grafikler, diğer grafik çeşitlerine göre daha fazla bilgi verirler ve görsel açıdan daha fazla ayrıntı içerirler.
Dolayısıyla mum grafiklerinin diğerlerine göre daha sık kullanılmasının nedeni, kullanıcılara daha çok bilgiyi göstermesidir. Özellikle forex piyasasında kısa vadeli işlemler çoğunlukta olduğu için sıkça kullanılırlar. Peki, mum grafiği hangi bilgileri içerir?
- Paritenin yönü,
- Açılış – kapanış fiyatı,
- En yüksek – en düşük fiyat
Mum grafiğinde, yatırım aracının istenen zaman dilimindeki fiyat oynaklıklarını gösterilir. Yani, isteğe göre 1 günlük, 1 haftalık, 1 aylık, 3 aylık, 6 aylık, 1 yıl ve daha üstü zamanda gerçekleşen fiyat değişimlerini görebilirsiniz. Saniyeden yıllara kadar her türlü zaman aralığını seçme imkanı sunar.
Önce, mum grafiğinin bölümlerini detaylı tanıdıktan sonra grafiği nasıl okuyacağınıza geçeceğiz. Aşağıda, bir mum çubuğu üzerinden tüm bölümler tanıtılmıştır;
Mum grafiklerinde, her bir mum gövdesi belirlenen zaman dilimini temsil eder. Yani 5 dakikalık bir grafik seçmişseniz, bir mum gövdesi 5 dakikalık bilgileri verir.
Görselde de görüldüğü üzere mum gövdelerinin ortasından geçen ince çizgiler, gölgeyi ifade eder. Alt kısımda yer alan alt gölge, üstte yer alan ise üst gölgedir.
Üst gölgenin bittiği çizgi en yüksek fiyatı ifade ederken, alt gölgenin bitiş çizgisi en düşük fiyat anlamına gelmektedir.
Dilerseniz, yükseliş ve düşüşleri farklı renklerle işaretleyebilirsiniz. Bunun yanı sıra, elbette mum çubuklarının renkleri birtakım şeyler ifade eder.
Kırmızı renkli mumlar kapanış fiyatının açılış fiyatından düşük olduğunu gösterirken, yeşil renkli mumlar kapanış fiyatının açılış fiyatından yüksek olduğu anlamına gelir.
Yeşil renkli mum çubuklarında alt kısımda açılış fiyatı ve üstte kapanış fiyatı yer alır. Kırmızı mumlarda ise tam tersi durum geçerlidir. Yani, en üstte açılış ve altta kapanış fiyatı verilir.
Kuyruklar ise seçilen zaman diliminde görülen en yüksek ve en düşük seviyeleri gösterir.
Bazı grafiklerde ise siyah ve beyaz renkler kullanılır. Eğer aracın fiyatı yukarı yönlü ise içi boş (beyaz) ve fiyat aşağı yönlü ise içi dolu (siyah) mumlar kullanılır.
Bir hafta veya daha fazla bir süreyi kapsayan mum grafikleri, genellikle 24 saatlik süreyi temsil ederler.
Mum çubuklarının temsil ettiği günün açılış – kapanış fiyatını o gün içinde ulaşılan taban – tavan fiyatı mum grafikten okuyabilirsiniz. Aynı zamanda fiyatların düşüş ya da yükseliş eğiliminde olup olmadığını da rahatlıkla görebilirsiniz.
Bir grafikte tüm mum çubuklarının aynı uzunlukta olduğunu göremezsiniz. Kimileri kısa, kimileri uzun gövdelidir.
Mum gövdesinin uzun olması demek, belirlenen zaman aralığı içerisinde alım – satım baskılarının daha fazla olduğu anlamını taşımaktadır.
Gövdesiz Mumlar (Doji)
Sık rastlanan bir durum olmasa da, grafikte bazen gövdesiz mumlara rastlanabilir. Bunlar yalnızca gölge dediğimiz çubuklardan oluşur.
Dojiyi gördüğünüzde anlamanız gereken; açılış, kapanış, en düşük, en yüksek fiyatların aynı seviyede gerçekleştiğidir. Dikey çubuğu uzun, yatay çubuğu kısa olan bir artı (+) işaretini anımsatırlar.
Genellikle, seçilen aracın işlem görmediği günlerde oluşur. Piyasada kararsız bir ortamın varlığını gösterirler. Çünkü aslında açılış ve kapanışın aynı seviyede olması alış ve satış eğiliminin kendi aralarında eşit olduğunu ifade eder.
Kısa Gövdeli Mumlar (Topaç)
Mum çubuklarının gövdelerinin uzunluğu günlük fiyat kanallarının ne kadar güçlü – güçsüz olduğunu göstermektedir.
Gövdenin kısa olması yine piyasadaki kararsızlığı ifade eder.
Gölgesiz Mumlar (Marubozu)
Sadece gövdeden oluşup, gölgesi bulunmayan mumları ifade eder.
İfade ettiği anlam, o periyottaki en düşük ya da en yüksek seviyeden kapanış yapıldığıdır. Duruma göre piyasaya alıcılı veya satıcılı seyrin hakim olduğunu gösterir. Bu da mum renginden anlaşılır.
Bar Grafiği (OHLC) Nedir, Nasıl Okunur?
Bar grafikleri, mum grafiklerinin sadeleştirilmiş halidir. Görüntüleri mum çubuklarına benzer; ama o kadar kolay okunmazlar. Bu nedenle de muma kıyasla daha az tercih edilirler. Piyasadaki trendi belirlemede önemli bir araçtırlar.
Bar grafiğinin “OHLC bar” şeklinde adlandırıldığına da şahit olabilirsiniz. Bu isim açılış (open) , yüksek (high), düşük (low) ve kapanış (close) kelimelerinin İngilizce baş harflerinin birleşiminden meydana gelir.
Mum grafiklerinde olduğu gibi açılış – kapanış fiyatı, taban – tavan fiyatı ve paritenin yönü hakkında bilgi verirler. Yine istediğiniz zaman dilimindeki fiyat hareketlerini gösterirler.
Bar grafiğinin solundaki çizgi, paritenin açılış fiyatını verirken; sağ tarafındaki çizgi kapanış fiyatını verir. Bununla birlikte bar çubuğunun üst noktası en yüksek değeri ve alt noktası en düşük değeri gösterir.
Mum grafikleriyle aynı bilgileri veren bar grafikleri, teknik analiz için çizgi grafiğine kıyasla daha uygundurlar. Fakat çubukların okunuşu daha karmaşıktır ve kafa karışıklığına neden olabilir.
Mum grafiklerinden temel farkı da gövdelerinin olmamasıdır. Bar grafiklerinde, çubuğun sağında ve solunda yer alan çizgiler oldukça önemlidir. Çünkü bunlar fiyatların genel seyri hakkında bilgiler verir.
Eğer çizgi bar grafiğinin solundaysa paritenin açılış fiyatını, sağındaysa kapanış fiyatını ifade eder. Alt veya üstte oluşuna göre düşüş veya yükseliş eğiliminde olup olmadığı anlaşılır.
Her bir çubuğun sağında bulunan çizgi, solunda bulunan çizginin altında ise fiyat düşmüş demektir. Eğer üstünde ise yükseldiği anlamına gelir.
Çizgi Grafiği Nedir, Nasıl Okunur?
En basit ve temel grafik çeşidi, çizgi grafikleridir. Kapanış fiyatlarının birleştirilmesi sonucu çizilir. Verdikleri tek bilgi, fiyat bilgisidir.
Çizgi grafiğinde yatay kısım zamanı, dikey kısım ise fiyat hareketleri ifade edilir. Çizgi grafiği kullanıcılarına çok detaylı bir bilgi sunmaz. Fiyatların seyri hakkında kısa ve öz bir bilgi verir. Dolayısıyla kısa dönem için değil, uzun dönem işlemleri için daha uygun bir grafik türüdür.
Genel olarak kapanış fiyatı baz alınarak çizilirler. Aynı zamanda eğer forex işlem platformunuz biraz daha gelişmiş ise açılış ve taban – tavan fiyatları üzerinden de çizgi grafikleri oluşturmak mümkündür.
Farklı bir veri kullanarak çizdiğiniz zaman da, çizgi grafikleri yine tek bilgi verirler. Yani her durumda verdikleri tek bir bilgi vardır. Bu özelliklerinden ötürü de fazla tercih edilmezler. Diğerlerine göre daha az nadir kullanılırlar.
Sonuç
Forexte grafikleri okumak ve yorumlamak analiz ihtiyacından doğmuştur. Yani yukarıda verdiğimiz bilgiler, verimli bir analiz açısından önem taşımaktadır. Grafikler ise en doğru pozisyonu almanız konusunda sizlere fayda sağlar. Kısacası yatırımcının en büyük yardımcılarındandır.
Analiz yapmada yetersiz olduğunuzu düşünüyorsanız, ücretsiz eğitimlerden yararlanarak forex analizleri nasıl yapılır, grafikler nasıl okunur ve buna göre al – sat emirleri nasıl verilir gibi birçok konuda bilgi edinebilirsiniz.
Özellikle eğitim videolarından ve deneme hesaplarından faydalanarak analizleri, alım – satım işlemlerinin mantığını en doğru şekilde kavrayabilirsiniz.
İlk bakışta biraz karışık gibi görünen grafikler, öğrendiğiniz zaman size çok daha kolay gelecektir.
Forex grafikleri, teknik analiz araçlarını uygulayacağınız ve alacağınız pozisyon ile ilgili karar vermenizi sağlayan en iyi göstergedir. Forex piyasasında grafikler sayesinde trendi belirleyebilir, destek – direnç noktalarını görebilirsiniz.
hep merak etmişimdir forex grafiklerinin anlamını üşenmeden okudum teşekkürler makale için.