Avantajlı bir piyasa olarak bahsettiğimiz forexte de söz konusu olan bazı riskler vardır. Yaptığınız her yatırım işleminde, risklerin var olduğunu unutmamalısınız. Yalnızca forexte değil, diğer tüm finans piyasalarında bu geçerlidir. Hatta kısaca, paranın söz konusu olduğu her yerde bir risk vardır da diyebiliriz. Aynı zamanda bu riskleri, arttıran ve engelleyen etkenler de vardır. Eğer bunların bilincinde olursanız riskleri kontrol altına alarak işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
Forex piyasasında risklerin artmasına neden olan en büyük etken kesinlikle bilgi ve deneyim eksikliğidir. Eğer forexte nasıl yatırım yapacağınızı bilmiyorsanız kaybetmeye mahkumsunuz diyebiliriz. Forexte para kazanmanızı sağlayan birçok olanak olduğu gibi risklerinizi engellemek ve kendinizi geliştirmek için de birçok imkanınız vardır. Eğitimler, riskleri sınırlandırmaya yarayan emirler, işlem kolaylıkları gibi olanaklardan faydalanarak, hem gelirinizi artırabilirsiniz hem de risklerinizi kontrol altına alabilirsiniz.
Forex piyasasında risklerin artmasına neden olan 5 etken bulunmaktadır. Bu etkenlere detaylı bir şekilde hep birlikte göz atalım:
Deneyimsizlik ve Bilgisizlik
Doğal olarak ilk etken; forex piyasasınız tanımamanız, işlemleri nasıl yapacağını bilmemeniz ve yatırım mantığını çözememenizdir. Bunun nedeni ise bilgi ve deneyim eksikliğinizdir. Forex piyasasında yatırım yapmak ve para kazanmak istiyorsanız işlemlere başlamadan önce mutlaka bir eğitim almalısınız. Bu eğitimin süresini, kendi bilgi seviyenize göre belirleyebilirsiniz. Forex şirketleri tarafından, bilgi edinmek isteyen kişilere yönelik ücretsiz eğitimler verilmektedir. Bu eğitimlerden isteyen herkes faydalanabilir. Aynı zamanda A şirketinin eğitimine katıldığınız için illa o şirkette hesap açacaksınız diye de bir bağlayıcılık söz konusu değildir. Birkaç farklı aracı kurumun eğitimine katılabilirsiniz ve sonrasında istediğiniz bir tanesinde yatırım hesabınızı açabilirsiniz.
Deneyimsizlik ve bilgisizlik, forex piyasasının gelişmiş yapısında başınıza büyük bela olabilir. Günlük 10 trilyon dolara yakın olan işlem hacmi nedeniyle hızlı bir akış söz konusudur. Deneyimsizseniz bu akışa ayak uydurabilmeniz de oldukça zor olacaktır. Her şeyi nasıl yapacağınızı biliyor olsanız bile acemi olduğunuz için bu büyük piyasada hata yapabilirsiniz. Bu nedenle de söz konusu olan riskleri arttırmış olursunuz ve kayıplarla karşı karşıya gelirsiniz. Yapmanız gereken ise hem bilgi hem de deneyim kazanmaktır. Forex eğitimleri, zaten bunu size kolayca veriyor. Kitaplar, e-kitaplar, eğitim videoları ile teorik bilgi edinebilir; demo hesaplar ile de hem edindiğiniz bilgilerin doğruluğunu test edebilir hem de deneyim kazanabilirsiniz.
Kaldıraç Sistemini Kullanmayı Bilmemek
Forex piyasasının cezbedici özelliği olan kaldıraçlı alım – satım sistemi, en büyük risk faktörüdür. Çünkü henüz deneyimsiz bir yatırımcının veya gözünü para kazanma hırsı kaplamış bir kişinin, yüksek kaldıraç oranları ile ilgilenmesi hüsranla sonuçlanacaktır. Kaldıraç oranlarını doğru bir şekilde kullanabilmeli, para kazanma hırsından uzaklaşmalı ve duygularınızı kontrol edebilmelisiniz. Unutmayın, birkaç işlem yaparak zengin olamazsınız. Gerçekçi olmayan kar hedefleri belirleyerek, yüksek oranda kaldıraç kullanmanız; “çarşıdaki pirince giderken, evdeki bulgurdan olmanıza” neden olacaktır.
Forexte en sık yapılan hatalar arasında, yüksek kaldıraç kullanmak ilk sıralarda yer alıyor. Kaldıraç oranları ile ilgili olarak kendinizi frenleyebilmeniz gerekiyor. Herkes para kazanmak istiyor ve bunu nasıl yapacağınız ile ilgili yol bellidir. Yüksek kaldıraç oranları kullanarak, fazla bir kar elde etmenin hayalini kurmamalısınız. Daha düşük ve teminatınızla uyumlu kaldıraç oranları kullanarak, hem risklerinizi engellersiniz hem hata yaptığınız zaman telafi şansına sahip olursunuz hem de daha güvenli bir kazanç elde edersiniz. Demo hesaplarda, kaldıraç oranlarının kullanımına dikkat ederek kendinizi geliştirebilir ve para kaybetmeden, yüksek kaldıraç kullandığınız zaman başınıza gelecekleri görebilirsiniz.
Yanlış Aracı Kurum Seçmek
Forex piyasasında dikkat edilmesi gereken konuların başında, aracı kurum seçimleri gelmektedir. Ülkemizde 2011 yılının Ağustos ayında, forex piyasası yasal olarak kabul gördüğü zaman, aracı kurumlar için birçok düzenleme getirilmişti. Bu düzenlemelere uyan kurumlara, yasal olduklarını belgeleyen lisanslar verilmiştir. Denetimler ise sürekli ve düzenli olarak yapılıp, yatırımcıların sorun yaşaması önlenmeye çalışılmıştır. Bu aşamada, denetim ve yetkili merciler kendi paylarına düşeni yapmaktadır. Bir yatırımcı olarak sizin de bunları bilmeniz ve haklarınızı savunabilmek için doğru aracı kurumlarla anlaşmanız gerekmektedir. Forex aracı kurumunuzu seçerken dikkat etmeniz gerekenlerden daha önce, detaylı bir şekilde bahsetmiştik. Göz atmak için tıklayın.
Aracı kurum seçiminde başınıza gelebilecek en kötü şey, yasal olmayan bir kurumla anlaşmanızdır. Bir süre sonra sırra kadem basarak paranızla birlikte ortadan kaybolurlar. Herhangi bir hak talep etmeniz de neredeyse imkansızdır. Bu nedenle lisanslı aracı kurumlar arasından bir tane seçmeniz gerektiğini unutmamalısınız. Lisanslı aracı kurumları belirledikten sonra sundukları imkanları, teknik altyapılarını ve işinde uzman kişilerin varlığını kontrol etmelisiniz. Özellikle teknik altyapısı güçlü olmayan bir aracı kurumla anlaşırsanız; işlemler sırasında sistemden kopmalar, yavaşlama, yanlış veriler, gecikmeli grafikler gibi sorunlarla karşılaşırsınız. Bu durumda da hatalı işlem yapar ve kaybetme riskinizi artırırsınız. Aracı kurum seçiminde acele etmemek, sundukları kampanya ve hediyelere kapılmadan size sürekli gerekli olacak özelliklerini araştırarak seçiminizi yapmanız gerektiğini unutmamalısınız.
Emirleri Tanımamak ve Nasıl Kullanılacağını Bilmemek
Forex piyasasının emirleri, diğer finans piyasalarının aksine çok daha basit bir şekilde çalışır ve piyasaya iletilirler. Örneğin borsada emirlerinizi doğrudan piyasaya iletemezsiniz. Aracı kurumunuza borsa emrinizi iletirsiniz ve ardından emirlerin eşleşmesini beklemek zorunda kalırsınız. Ama forex piyasasında bir al emri vereceksiniz; yapmanız gereken işlem platformunuzu açmak, ilgilendiğiniz yatırım aracını seçmek ve açılan pencerede ilgili seviyeleri girerek AL butonuna basmaktır. Böylece işleminiz saniyeler içerisinde gerçekleştir ve dilerseniz otomatik olarak durmasını bile sağlayabilirsiniz.
Zarar durdur/kar al emirleri, forex piyasasının en önemli emir türlerindendir. Riskleri sınırlandırmanızı sağlarken, işlemin otomatik olarak sonlandırılmasını ve karınızın veya zararınızın hesabınıza yansımasını da kolaylaştırır. Forex emirleri, diğerlerine göre daha basit bir mantıkla çalışsalar bile; her piyasada olduğu gibi nasıl kullanıldıklarını anlamanız, verdiğiniz emirler karşısında nelerin yaşandığını deneyim etmeniz gerekmektedir. Zarar durdur emriyle belirlediğiniz stop noktalarını, değiştirdiğinizde veya yanlış belirlediğinizde nelerle karşılaştığınızı görmelisiniz. Bu şekilde hem çalışma sistemlerini anlamış hem de risklerinizi engellerken karınızı garanti altına almış olursunuz.
Heyecan Yapmak, Sabırsız Davranmak
Forex dahil olmak üzere paranın söz konusu olduğu hiçbir ortamda duygularınıza yer vermemelisiniz. Yaşadığınız kayıplarda bile “kan kusup kızılcık şerbeti içtim” diyebilmelisiniz. Fiyat grafiklerinde yakaladığınız bir kazanç dalgası karşısında heyecan yapmadan sakin bir şekilde işlemleri planlamalı ve sabırlı davranmalısınız. Heyecan yapmanız, riskleri arttırdığı gibi hatalı işlem yapmanıza, önemli noktaları atlamanıza da neden olacak. O işlemi nasıl yapacağınızı ve elde edeceğiniz karlı sonucu görebiliyorsunuz; ama yaptığınız heyecan nedeniyle A diyecekken B diyorsunuz ve kaybediyorsunuz. İşte heyecanın neden olduğu sonuç, bu kadar açıktır.
Paranın söz konusu olduğu işlemler, duygularla yönetilemezler. Örneğin; küçük bir esnafın, duygularını işe kattığında, birinin haline üzülerek veya borcunu ödeyeceğine güvenerek veresiye verdiği için işleri bozulabilir. Ne demişler para konusunda babana bile güvenme! Yatırımlarınızı planlı ve disiplinli bir şekilde, duygularınızı kontrol altına alarak gerçekleştirmelisiniz. Yatırım araçlarıyla duygusal bir bağ kurmadan, elinizden çıkarabilmelisiniz. Bu durum özellikle hisse senedi yatırımcılarında büyük bir sorundur. Ama yatırım yapmak, ne heyecanı ne sabırsızlığı ne de duygusallığı kabul eder. Bu nedenle duygularınızı bir kenara bırakmalı, yapacağınız işlemlere mantık çerçevesinde analizler yaparak yaklaşmanız gerektiğini unutmamalısınız.
