Finans piyasalarında işlem gören enstrümanların fiyat hareketleri çeşitli araç ve göstergelerle yorumlanır. Hareketli ortalamalar bunlar arasında en çok kullanılan göstergelerdendir.
Fiyat değişimlerini ve trendi takip etmek için en yaygın göstergedir. Belli bir zaman aralığındaki fiyatların ortalaması alınarak yön tayin etmeye yarar.
Şimdi bu gösterge hakkında bilmeniz gereken tüm detaylara göz atalım:
Hareketli Ortalama Nedir?
Basit bir teknik analiz aracı olan hareketli ortalama, kısa vadeli dalgalanmaların enstrümanın fiyat eğilimi hakkında bilgi verir.
Geçmiş fiyatlara dayandığı için trend takip eden veya gecikmeli bir göstergedir. Trend takipçisidir ve en çok kullanılan göstergedir.
Fiyatların gecikmeli mevcut yönü hakkında bilgi verir. Ancak fiyatların nereye gideceği hakkında yol göstermesi için kullanılmaz.
İngilizcesi “Moving Average” olması sebebiyle kısaca MA şeklinde de anılır. Fiyat eğiliminin genel yönünü gösteren indikatör, değişimlerin ortalamasını ifade etmektedir.
Göstergenin ismi, ortalamanın durağan değil, zaman içinde eklenen veriye göre yeniden hesaplanmasından gelir.
Aynı zamanda diğer göstergelerle birlikte sıklıkla kullanılmaktadır. Örneğin; Bollinger bantları, Ickimoku gibi indikatörlerin hesaplamasına dahil olur.
Hareketli Ortalama Nasıl Hesaplanır?
MA indikatörünü hesaplamak için n tane fiyatın ortalaması alınır.
Formülle göstermek gerekirse;
- MA= (P1 +…+ Pn-1 + Pn)/n
P, seçilen süre içindeki kapanış fiyatlarını ifade ederken, n ortalamanın hesaplandığı gün sayısıdır. Manuel hesaplama yerine MetaTrader isimli işlem platformları kendiliğinden size bu ortalamayı hesaplamaktadır.
Gösterge, destek ve direnç noktalarının belirlenmesine de yardımcı olur. Yatırımcılar genellikle 200 günlük ortalamayı destek-direnç seviyesi olarak takip ederler.
İndikatörde incelenen süre uzadıkça daha fazla gecikmeli bilgi alınır. Örneğin; 200 günlük ortalama, 20 günlük ortalamaya göre daha gecikmelidir. 20 günlükte ise daha az gecikme söz konusudur.
Genellikle farklı zaman aralıklarına ait MA’lar, birlikte kullanılmaktadır. Yani hem 50 günlük hem de 200 günlük ortalamayı inceleyebilirsiniz. Bunların birbirine kesme şekillerine göre trend ve alım-satım konusunda yorum yapabilirsiniz.
Örneğin; kısa vadeli MA’nın uzun vadeli MA’yı yukarı yönlü kesmesi, kısa vadede trendin yukarı yönde hareket edeceğini ifade eder. Buna “golden cross – altın kesişme” denir.
Aşağı yönlü kesmesi durumunda ise fiyatların düşüş yönünde hareket edeceği sinyalini verir. Bu duruma da “death cross – ölüm kesişmesi” adı verilmektedir.
Hareketli Ortalama Çeşitleri Nelerdir?
MA göstergesi farklı hesaplanma şekilleri nedeniyle bazı çeşitlere sahiptir. Bunlar arasında en sık karşılaşılanlar; basit, üssel ve ağırlıklı ortalamalardır.
Basit Hareketli Ortalama (Simple Moving Average – SMA)
SMA, indikatörün en basit şeklidir. Belirli bir değer kümesinin aritmetik ortalaması alınarak hesaplanır. Yani bir dizi sayı toplanır ve toplamda kaç sayı varsa o rakama bölünür.
Tanımdan da anlaşılacağı üzere aslında şimdiye kadar bahsettiğimiz MA göstergesi SMA’dır. Formülü ise yukarıda verdiğimiz (P1 +…+ Pn-1 + Pn)/n şeklindedir.
SMA, finansal enstrümanın belli bir zaman içindeki ortalama fiyatını vermektedir. Aynı zamanda volatiliteyi yumuşatarak, trendi incelemenizi sağlar.
Basit hareketli ortalama yukarı yönü işaret ediyorsa fiyatın arttığı anlaşılır. Tersi durumda da düştüğünü anlatır. Gecikmeli bir gösterge olduğu için gelecekten değil, mevcut eğilimden bilgiler vermektedir.
Üssel Hareketli Ortalama (Exponential Moving Average – EMA)
EMA, en son veri noktalarına daha fazla ağırlık ve önem veren bir türdür. Üssel ağırlıklı ortalama olarak da ifade edilir.
EMA, son fiyat değişikliklerine SMA’ye göre daha fazla önem verir. Dönemdeki tüm gözlemlere eşit bir ağırlık uygular.
Formülü ise şu şekildedir:
- EMAk = ⅔ *P3 + ⅓ * EMAk-1
Değişimleri daha iyi tahmin etmeye yarasa da piyasanın konsolide olduğu zamanlarda yanlış sinyaller verebilir.
En büyük avantajı ise sadece belirli bir zaman aralığındaki değişimleri değil, tüm periyod boyunca yaşanan değişimleri dikkate almasıdır.
Örneğin; bugün oluşan fiyat belirlenen bir yüzde ile dünkü SMA’ya eklenerek bugünkü SMA bulunur. Bu şekilde son zamandaki kapanış fiyatlarına daha fazla ağırlık verilmiş olunur.
SMA’da yüzde hesaplanırken 2/(1+ periyot) formülü kullanılır. Yani 12 günlük periyot için yüzde 2/(1+12) eşitliğinden 0,1538 şeklindedir.
Ağırlıklı Hareketli Ortalama (Weighted Moving Average – WMA)
Belirli bir zaman dilimi içinde, son günlerdeki fiyatlara ağırlık verilerek hesaplanan türdür. Forex gibi piyasalarda özellikle kısa vadeli yatırım modelleri için kullanışlıdır.
WMA hesaplama formülü şu şekildedir:
- WMA3 = (3P1+2P2 +P3) / (3+2+1)
Hareketli Ortalama Nasıl Kullanılır?
Gecikmeli bir gösterge olması nedeniyle fiyat değişimlerini yakalamaya izin vermez. Bu amaçla kullanılmaması gereken bir indikatördür.
Aynı zamanda trend yapan piyasalar için kullanımı uygundur. Yatay piyasalarda kullanıldığı zaman fiyat ortalamanın etrafında oluşur. Bu nedenle sürekli al sat sinyali üretir. Dolayısıyla yatırımcı gereğinden fazla işlem yaparak risklerini artırmış olur.
Göstergenin en popüler kullanımı ise fiyat ortalamayı yukarı yönde kestiğinde alım, aşağı yönlü kestiğinde ise satım şeklindedir. Yukarı yönlü kesme boğa piyasasına, aşağı yönlü kesme ise ayı piyasasına işaret eder.
Eğer iki farklı vadenin ortalaması inceleniyorsa; kısa vadelinin uzun vadeliyi yukarı yönlü kesmesi alım sinyali olarak yorumlanır. Aşağı yönlü kesmesi ise satış sinyali olarak algılanır.
Göstergenin kullanımı işlem riskini ve maliyetini minimuma çevirmeyi sağlar. Aynı zamanda işlem kazancını maksimize etmeye de imkan tanır.
Bu göstergeyi kullanarak, trend değişimlerinde yaşanan duygusallıktan da uzaklaşılabilir. Çünkü yaşanan anlık değişimler sonucunda aniden karar almak yerine ortalamaya göre hareket edebilirsiniz.
Kullanımının sağladığı yararlardan birisi de vadelere göre destek-direnç görevi görmesidir. Bu sayede karar verme mekanizmasını güçlendirir.
Göstergenin kullanımı oldukça basittir. Ancak yatırımcıların psikolojik olarak yüklediği anlam nedeniyle kullanımı zorlaşabilir.
Sadece göstergenin işaretlerine göre pozisyon alınmamalıdır. Her şey bu kadar basit olsa herkes MA ve onun gibi göstergeleri kullanarak yatırımlarından büyük kazançlar sağlardı.
Göstergeyi kullanırken, size iyi bir yardımcı olduğunu unutmamalısınız. Piyasada yaşanan bütün olayları değerlendirerek hareket etmelisiniz. Göstergenin neden o seviyeye işaret ettiğini anlayabilmelisiniz.
