Hedge fonları ismini hemen herkes duymuştur ama pek ilgili olmayan kişiler ne kadar önemi olduğunu bilmiyordur. Hedge fonlarını, korunma amaçlı yatırım fonları olarak da duymuş olabilirsiniz ve Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) mevzuatında serbest yatırım fonları olarak geçmektedir. Küresel anlamda yönetilen 2 trilyon dolar civarında hedge fonu olduğu bilinmektedir ve bir yılda milyarlarca nakit hedge fonları vasıtasıyla kazanılır. Peki, ekonominin kötü olduğu dönemlerde bile kazandıran hedge fonlarının sihri nedir?
Özellikle gelişmiş ülkelerde, yüksek risk alarak yüksek kazanç elde etmek isteyen yatırımcılar hedge fonlarına yönelerek bu isteklerini gerçekleştirmektedir. Aynı zamanda hedge fonlarına katılabilmek için de bireysel ve kurumsal yatırımcıların büyük teminatlara sahip olmaları gerekmektedir. Amerika’da bir yatırımcının hedge fona katılabilmesi için 5 milyon dolarının olması gerektiği bilinmektedir.
İşte hedge fonu nedir, özellikleri nelerdir ve yatırımı nasıl yapılır konusunda detaylı bilgiler:
Hedge Fonu Nedir?
Katılma paylarının yalnızca nitelikli yatırımcılara satılmak üzere kurulmuş, SPK mevzuatında serbest yatırım fonu olarak geçen fonlara hedge fonu denilmektedir. Açık bir şekilde ifade etmek gerekirse, hedge fonları süper zenginlerin yatırım fonudur.
Hedge fonları, yönetilmesi ve paranın bir havuza toplanması bakımından diğer yatırım fonları ile benzerlik gösterirler. Tarihi olarak ise ilk hedge fonu örneği, 1949 yılında yatırım danışmanı Alfred Winston Jones tarafından hisse senetleri üzerine uzun ve kısa vadede oluşturulan yatırım fonudur. 1990’lı yıllardan 2008 yılında yaşanan küresel kriz dönemine kadar hedge fonları patlama dönemini yaşamıştır. Hatta hedge fonlarının yaşanan küresel krizin nedenlerinden olduğu ve kriz öncesinde fonların toplam tutarının 2 trilyon doları geçtiği bilinmektedir.
Hedge Fonlarının Özellikleri
- Hedge fonları, korunma amaçlı fonlar olarak adlandırılmasına rağmen yüksek risk içermektedir.
- Ünlü fon yöneticileri tarafından yönetilmektedir.
- Finansal kaldıraca dayalı girişken yatırım stratejileri vardır.
- Yüksek getiri potansiyelleri ile bilinmektedir.
- Hedge fonunu yöneten kişiler fonun ortağıdır.
- Fon için yatırılan paranın belli bir süre fon hesabında tutulması zorunludur ve minimum 1 yıldır.
- Çok hızlı büyürler ve bu nedenle geniş bir yatırım çevresinin dikkatini çekmiştir.
- Risklerinin en önemli kısmını, yüksek kar için yüksek kaldıraçla çalışmalarıdır.
- Yüksek kazanç getirmelerinin bir nedeni de, denetimlerin az olmasından kaynaklanmaktadır.
- Karmaşık prensiplerle çalışmaktadır ve piyasa trendi, olay tabanlı, arbitraj olmak üzere 3 temel yatırım stratejisi ile hareket eder.
- Fon yönetimi karın %20’sini alır.
Hedge Fonların Olumsuz Etkileri Nelerdir?
Hedge fonlarının en önemli olumsuz etkisi, yüksek risk içermeleridir. Bu yüksek orandaki risk nedeniyle, finansal sistemdeki denge bozulabilmektedir. Gelişmekte olan ülkelerin yerel maliye veya para politikalarının etkinliği azalabilmektedir. Yüksek getiri beklentisiyle girilen hedge fonları iflasa götürebilir. Hedge fonları zeki ve profesyonel olan fon yöneticileri tarafından yönetilmediği zaman büyük riskler söz konusu olacaktır.
Hedge Fonlarına Nasıl Yatırım Yapılır?
Hedge fonlarına yatırım yapmak, değer kazanacak bir hisse senedini satın almak ve değer kaybederken elden çıkarma mantığıyla aynıdır. Ama yüksek finansal kaldıraç söz konusu olduğu için elde edilecek ve kaybedilecek tutarlar daha büyük olmaktadır.
Hedge fonlarında 3 temel yatırım stratejisi kullanılmaktadır. Bu stratejiler; piyasa trendi, olay tabanlı ve arbitraj stratejileridir. Piyasa trendi stratejisi tahmin edeceğiniz üzere makro gelişmeler üzerine oluşturulmuş yatırım stratejileridir. Olay tabanlı yatırım stratejisi ile bir şirkete yönelik olumlu veya olumsuz gelişmelere göre hareket edilmesidir. Arbitraj stratejisinde de, riski aynı olup, getirisi farklı olan enstrümanlar arasında getiri farkından yararlanmak amacıyla uygulanan stratejidir.
Serbest yatırım fonlarına yalnızca kuruldukları ülkede yatırım yapılmamaktadır. Özellikle vergi anlamında avantajları nedeniyle offshore diye adlandırılan fonlara ülke dışında da yatırım yapılması mümkündür.
SPK tarafından serbest yatırım fonu olarak adlandırılan ve nitelikli yatırımcıların sahip olabildiği hedge fonlarına, en az 1 milyon Türk lirası veya yabancı sermaye ödeyerek sahip olunabilmektedir. Nitelikli yatırımcı olarak kastedilen ise emeklilik fonları, aracı kurumlar, bankalar, sigorta şirketleri, emekli yardım sandıkları, vakıflar, kamuya yararlı derneklerdir.
Ülkemizde SPK mevzuatına uygun bir şekilde kurulmuş 23 hedge fon olduğu bilinmektedir ve bu fonların tamamı İstanbul’da yerleşiktir.
Hedge Fonların Avantajları Nelerdir?
Hedge fonlarının bilinen en büyük avantajları, finansal sisteme likidite sağlamalarıdır. Bu sayede fiyatların belirlenmesine ve bilginin doğru, etkin bir şekilde kullanılmasına yardımcı olurlar. Sonuçta da küresel portföylerde çeşitlilik sağlayarak piyasalara ve yatırımcılara yardımcı olmaktadır. Yüksek riski göze alan yatırımcılar için yüksek getiri sağlamaktadır. Ekonominin kötü olduğu durumlarda bile yüksek kazanç getirebilirler. Uzun vadeli yatırım için en iyi yatırım araçlarındandır.
Hedge fonları her piyasa koşulunda iyi performans gösterebilmeleri için tasarlanmıştır. İyi fon yöneticileri tarafından yönetildikleri sürece riskler kontrol altına alınarak, yüksek kazanç getirmektedir. Hedge fonlar finans dünyasının etkili oyuncularıdır.
Son Yılların Kazandıran Hedge Fonları
Son yılların en karlı hedge fonlarını araştırdığımız zaman karşımıza çıkan fonları sizlerle paylaşmak istedik:
Direxion Daily Gold Miners Bear 3X Shares hedge fonu son yılların en karlı hedge fonudur. %233,7 oranında karlı olan fon, 8 Aralık 2010 tarihinde 89,2469 net varlıkla kurulmuştur. 12 aylık periyoda % 96,1 oranında artış göstermektedir. Morgan Stanley ve Dreyfus Treasury Primary Cash isimlerini barındırmaktadır.
JPMorgan Double Short US 10 Year Treasury Futures ETN hedge fonu, %90,86 oranında karlıdır. Amerika Birleşik Devletleri JPMorgan Chase & Co tarafından kurulan ve borsada işlem gören bir hedge fonudur. 5 Ekim 2010 tarihinde kurulmuştur. 3 Ağustos 2013 tarihinde net aktif değeri 40, 6773 olmuştur. Fonun %200 kaldıraç oranı vardır.
Intel, Morgan Stanley Institutional gibi isimleri içeren The Direxion Daily Semiconductors Bull 3X Shares hedge fonu % 90,89 karlıdır. 11 Mart 2010 tarihinde kurulmuştur ve o günden bu zamana %300 kaldıraçla yönetilmektedir.
Morgan Stanley, JPMorgan Chase, Berkshire Hathaway, Citigroup ve Bank of Amerika’nın bulunduğu Direxion Daily Financial Bull 3X Shares hedge fonu, % 91,68 karlıdır. % 300 kaldıraç ile yönetilmektedir.
Dow Jones Finans Endeksi’nin günlük performansı üzerine kurulu olan ProShars UltraPro Financials hedge fonu, % 94,14 oranında karlıdır. American Express, American International Group, Goldman Sachs gibi isimleri barındıran fon, 12 Temmuz 2012 tarihinde kurulmuştur.
