Dolar/TL kurunda, 2016 yılının ortalarından itibaren rekor seviyeler gördük. Hatta her güne, yeni bir rekorla başladık. Durdurulamaz bir yükseliş trendine giren dolara karşı, Türk lirası da yerle bir oldu. 2016 yılının başında, 3 lira seviyeleri hayal olarak değerlendirilirken; yılın ortalarına gelindiğinde, 4 lira seviyeleri konuşulmaya başladı. Yılın sonlarına doğru hızını kesen dolar, bir miktar rahat nefes aldırmıştı. Ama 2017 yılının ilk günleri, yine felakete dönüştü. 2017’nin ikinci işlem haftasına gelindiğinde dolar, 3,75 lirayı aşarak, 14 yılın en yüksek seviyesini kaydetti.
Dolardaki durdurulamaz yükselişin ve Türk lirasının paramparça olmasının nedenleri ise uzmanlar tarafından sıralandırılıyor. Uzmanlar; küresel gelişmeler, petrolün yükselişi, siyasi belirsizlik, jeopolitik riskler gibi konular etrafında toplanılıyor. 10 Ocak 2017 itibariyle 3,77 lirayı gören dolar, güçlü seyrini sürdürüyor. Yılın ikinci haftasına, 3,65 lira seviyelerinden başladıktan sonra açıklanan ekonomik verilerin etkisiyle yükselişini sürdürerek 3,74 liraya ulaştı.
Şimdi dolarda görülen bu sert yükselişlerin nedenlerine hep birlikte göz atalım:
Yeni Yıl Doların Yükselmesi Demek mi?
2017 yılına sayılı günler kala Dolar/TL kurunda, sakin bir seyir hakim olmuştu. Bazı uzmanlar yeni yılın gelmesini, doların güçlenmesi olarak yorumluyorlardı. Buna karşın yılbaşı akşamı Reina’ya düzenlenen saldırı, yurt içindeki gerginliği arttırdı ve Türk lirası değer kaybetti. Ardından İzmir’de gerçekleşen canlı bomba saldırısı da gerginliği arttırdı. ABD ekonomisindeki olumlu gelişmeler de göz önünde bulundurulduğunda, Dolar/TL kurunun yeni yıla güçlü bir giriş yapacağı anlaşılmıştı.
Geniş bir pencereden bakıldığında ise Dolar/TL kurunu baskılayan unsurlar arasında, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz adımı atmaktan çekinmesi yer alıyor. Bunun nedeni ise faiz adımlarının kullanılması durumunda, siyasilerle yaşanabilecek gerilim ihtimalidir. Hatırlayacağınız gibi siyasiler tarafından Türk lirasına müdahale edilmesi gerektiği ve bunun büyük bir oyun olduğu söylenmişti.
Endişe yaratan bir diğer konu ise Türkiye’ye yatırım yapılabilir notu veren tek kurum Fitch’in, 27 Ocak tarihinde değerlendirme yapacak olması. Bu çerçevede, siyasi ve jeopolitik gelişmeler de öne çıkıyor. Türk lirasının yılbaşından bu yana olumsuz ayrıştığı biliniyor. Bu ayrışma nedeniyle Türk lirasında görülen değer kayıpların tek sebebinin, FED ve Trump kaynaklı olduğunu söylemek yanlış olacaktır. Bunlara ek olarak yurt içi unsurların da oldukça etkili olduğu bir gerçektir. Yurt içindeki siyasi gerginlik, terör eylemleri gibi birçok neden, Türkiye algısının gittikçe kötüleştiğini gösteriyor.
ABD’de Açıklanan Veriler Doların Ateşini Körüklüyor
2017 yılının ilk haftasında Cuma günü açıklanan ABD tarım dışı istihdam verisinin olumlu sinyaller vermesi, doların yükselişine güç kattı. Doların güçlü seyrini koruması ile gelişmekte olan ülke para birimlerinde kurduğu baskı da artmış oldu. Aynı zamanda ABD’nin yeni başkanı Donald Trump ile ilgili beklentiler, FED’in bölgesel başkanlarından Jeffrey Lacker tarafından yapılan açıklamalar, doların ateşini körükledi. FED’in bu yıl daha hızlı faiz artırımı yapacağını belirten Lacker sonrasında, Dolar/TL kuru rekor kırmaya başladı.
FED’in 2016’nın son toplantısında aldığı kararların tutanakları da 2017’nin ilk haftasında açıklandı. Tutanaklardan, FED yetkililerinin büyük bir çoğunluğunun kademeli faiz artırımı istediği anlaşıldı. Ekonomi adına ancak böyle bir artışın uygun olacağı kaydedildi.
2017 yılının ikinci haftasında, Türk lirası varlıklarının negatif ayrışmasının ise belli başlı nedenlerden kaynaklandığı söyleniyor. Bunların başında ise devam eden jeopolitik riskler yer alıyor. Ek olarak kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in not düşürme ihtimali ve anayasa değişikliği görüşmeleri de Türk lirasının değer kaybını hızlandırıyor. Dolardaki hız kesmeyen yükselişe, Türk lirasının engellenemeyen değer kaybı da eklenince, kurda rekor seviyeler ardı ardına geliyor.
FED’in Faiz Artırımı Türk Lirasını Nasıl Etkiliyor?
Amerikan ekonomisinin olumlu devam edebilmesi için faiz artırımları yapılırken, küresel anlamda piyasalarda endişelerin artmasına neden oluyor. Çünkü FED’in faiz artırımına gitmesi, zaten dünyada büyük bir güç haline gelen doları, daha da güçlendiriyor. Gelişmekte olan ülke para birimleri, dolar karşısında erirken; Türkiye’de baş gösteren sorunlar nedeniyle Türk lirası en çok etkilenen oluyor.
Yurt içindeki terör eylemleri, siyasi gerginlik ve anayasa değişikliği gibi tartışmalar, Türk lirasının değer kaybını hızlandırıyor. 2016 yılında planlanan faiz artırımlarının gerçekleştirilememesi ve ortaya atılan spekülasyonlar, doların kademeli bir şekilde yükselmesine neden oldu. Geçen yılın Haziran ayından Aralık ayına kadar hemen her ay ‘faiz artırımı artık yapılacak’ yönünde spekülasyonlar güçlendi. Her FED toplantısı tarihi yaklaştığında güçlenen spekülasyonlarla dolar, Türk lirası karşısında rekor seviyeler kaydetmeye başladı. Bu süreçte; yurt içinde devam eden politik gerginlik, 15 Temmuz darbe girişimi, canlı bomba saldırıları da Türk lirasının değer kaybını hızlandırdı.
2016 yılında beklenen faiz artırımları gerçekleştirilemedi. Kasım ayında gerçekleşen seçimlerden, sürpriz bir şekilde Donald Trump’un zafer elde etmesi ve sonrasında yaptığı açıklamalar da doları güçlendirdi. Ayrıca FED’in faiz artırımını gerçekleştirmesi için uygun ortam da sağlanmış oldu. Yılın son toplantısında ise FED beklenen açıklamayı yaparak, faizleri arttırdı. Ayrıca 2017 planını da açıkladı. Buna karşın faiz artırımının yeteri kadar fiyatlandığı düşünüldü ve dolarda, büyük bir yükseliş eğrisi görülmedi.
2017 yılının ilk haftasında açıklanan FED tutanaklarından, faiz artırımı ile ilgili alınan bilgiler alındı. Ayrıca yılın ilk haftasının son işlem gününde, ABD ekonomisi adına önemli bir gösterge olan tarım dışı istihdam verisi ile işsizlik oranları açıklandı. Veri, beklentilerin altında kaldı; ama bu normal olarak karşılandı. İşte bu tarihten sonra da dolardaki yükselişler ardı ardına geldi.
Petrol Fiyatları 1 Yıldan Uzun Sürenin Zirvesini Gördü
Petrol fiyatlarının, Dolar/TL kuruyla ilgisini kuramamış olabilirsiniz. Hemen açıklayalım; petrol fiyatlarında görülen yükseliş, Türkiye gibi petrol ithalatçısı ülkelerde doların yukarı yönlü hareketini tetiklemektedir. Petrol üretiminde kısıtlamaya gidilmesi ve OPEC üyelerinin ortak bir noktada buluşabilmesi ile petrol fiyatları dip seviyelerden yükselmeye başladı. 2017 yılının ilk işlem gününde ise petrol, 1,5 yılın zirvesini görmeyi başardı. Brent petrolü de 58 doların üzerini gördü. Petrol fiyatlarında görülen bu yükseliş hareketleri, doların gücünü destekledi.
Türkiye Enflasyonu Doların Yükselişini Tetikledi
TÜİK tarafından 2017’nin ikinci haftasında açıklanan enflasyon verisi beklentilerin üzerinde geldi. Aralık ayında yıllık enflasyon % 8,53; tüketici fiyat endeksindeki aylık artış, % 1,64 oldu. Enflasyon verisinin açıklanması ve Başbakan Binali Yıldırım tarafından TBMM’nin OHAL durumunu 3 ay daha uzatması için görüşeceğini söylemesiyle birlikte Dolar/TL kur, günlük bazda % 1’in üzerinde yükseldi. Aynı gün ise 3,60 lirayı görerek yeni bir rekor kırdı.
Enflasyon verisindeki yükselişin nedenlerinden birisi, kur geçişkenliği olarak açıklandı. Diğer neden ise gıda fiyatlarındaki aşırı oynaklık şeklinde kaydedildi. Aralık ayında gıda ile alkolsüz içecek bazında, aylık % 3,29 yükseliş meydana geldi. Bu konunun ise hükümet ve TCMB’nin gündeminde yer aldığı biliniyor.
OHAL Kararının Uzatılması Türk Lirasını Düşüren Etkilerden
Başbakan Binali Yıldırım tarafından OHAL kararının 3 aylığına uzatılması durumu da Türk lirasını düşüren etkilerden oldu. 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında alınan OHAL kararı, ikinci kez uzatılıyor. 2017 yılının ilk haftasında Meclis Genel Kurulu’na sunulan bu karar, ekonomik ortam üzerinde gerginlik yararak Türk lirasının değer kaybını hızlandırdı.
Türk Lirasının Değer Kaybındaki Küresel Nedenler
Türk lirasının değer kaybındaki küresel nedenlerin başında sermaye akımlarının yönünün gelişmiş ülkelere kayması yer alıyor. 2017 yılında ABD’de faiz oranlarının beklenenden daha hızlı yükseleceğine dair algının, bu kaymaya neden olduğu biliniyor. Buna bağlı olarak da dolarda, küresel değer kazançları görülüyor.
Dolar/TL Paritesindeki Yükseliş Nasıl Değerlendirilir?
Dolar/TL kurunda görülen rekor seviyeler, yatırımcıları da büyük oranda etkiliyor. Dolar almak isteyen kişilerin, yükselen fiyatlar sonrasında yön değiştirmesi ve elinde dolar olan kişilerin satışa geçerek karını almak istemesi gibi durumlar çoğunlukta yaşananlar. Elinde dolar olan kişiler, şimdi oldukça şanslı görünüyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘dolarını bozdur’ çağrısının da etkisiyle dolar birikimi olan kişiler, bozdurma yolunu seçtiler.
Serbest piyasada dolar bozdurulurken, forex piyasasında çift yönlü işlemlerden yararlanarak karını arttıranlar da bulunuyor. Uzmanlar tarafından yapılan açıklamalarda, forex yatırımcılarının bu durumu değerlendirmek için harekete çoktan geçmiş olduğu belirtiliyor. Bildiğiniz gibi forex piyasasında çift yönlü işlem yapılabiliyor. Bu işlem özelliği sayesinde hem dolarda hem Euro’da hem de Türk lirasında görülen hareketlilik değerlendirilebiliyor. Yükselen dolara karşı, değer kaybeden Türk lirası ile satış yönünde işlem yaparak kar edebilirsiniz. Birkaç farklı pariteyle işlem yapabilme deneyimine sahip olduktan sonra forex piyasasında bu hareketleri değerlendirebilirsiniz.
Borsa nasıl oynanır sitesinden dünya kadar bilgi öğrendim, ellerinize sağlık demek istedim.
Herkesin bildigi genel bilgiler bunlar. neden daha spesifik bilgiler yazmiyorsunuz. yani pozisyon acma be kapatma yada pozisyon tasima ve swap islemleri. emtiyada yada dovizde en fazla kac gun pozisyon tasiyabiliyoruz vs. yani demek istedigim daha ayrintili daha cok faydali bilgiler verebilmelisiniz.