Forex piyasası, ülkemizde iyi bir yatırımcı kitlesine sahip olsa bile henüz yeni tanışanlar veya merak edenler de bulunmaktadır. Forex ile yeni tanışan kişilere bazı terimler oldukça yabancı gelebilir. Bu terimler nedeniyle kişiler, forex piyasasını tam olarak anlayamamakta ve kazanmanın imkansız olduğu düşüncesiyle uzak durmaktadır. Forex piyasası, size yabancı gelen terimler içerse bile ücretsiz eğitim imkanları ile merak ettiğiniz her konuda bilgi edinmeniz mümkündür.
Pip kavramı da forex piyasasında, yeni yatırımcıların aklını karıştıran bir konudur. Bunun yanında pip kavramı oldukça kolay bir anlam taşımaktadır. Kısaca açıklamak gerekirse; yatırım araçlarının en küçük fiyat hareketlerini ölçen birimdir. Bir uzunluk nasıl metre olarak adlandırılıyorsa, forex piyasasında da tüm yatırım araçlarının fiyat hareketleri pip olarak ölçülmektedir. Detaylı anlatıma geçmeden önce küçük bir örnek vermek gerekirse; USD/TRY paritesi 2,9633 seviyesinden 2,9634 seviyesine gelmesi 1 piplik artış olarak tanımlanır.
Şimdi pip nedir, neden önemlidir, nasıl hesaplanır konularına detaylı bir bakış atalım:
Pip Nedir?
Forex piyasasında işlem gören yatırım araçlarının en küçük fiyat hareketlerini ölçen birime, “Price Interest Point” yani pip adı verilmektedir. Çiftler yani pariteler halinde işlem gören yatırım araçlarında farklı nedenlerden kaynaklanan fiyat değişimleri sayesinde para kazanılmaktadır. Örneğin 2 piplik bir değişimden kar elde ediyor veya zarar ediyorsunuz. Pip kavramı, kar ve zararınızı hesaplamanız için oldukça önemlidir. Forex piyasasının yüksek işlem hacminde, işlem özellikleri sayesinde küçük pip değişimlerinden bile para kazanmanız mümkündür.
Bildiğiniz gibi forex piyasasında alım – satım arası fiyat farklılığından para kazanıyorsunuz. Alım – satım arasındaki bu farka, spread adı verilmektedir. Spreadin ölçülmesi, işlemlerin maliyetinin belirlenmesi, fiyat grafiklerinin oluşması ve teknik analizlerin yapılmasında, pip kavramıyla sürekli karşılaşırsınız. Bu nedenle forex piyasasına yeni başlangıç yapanların, pip kavramı ve buna bağlı diğer kavramlar hakkında bilgi sahibi olması gerekmektedir.
Pip Neden Önemlidir?
Forex piyasasında yatırım yaparken pip değerini bilmeniz, özellikle forex piyasasının işlem özelliklerini doğru ve kazançlı bir şekilde kullanabilmeniz açısından avantaj sağlar. Örneğin kaldıraçlı işlem yaparken, pip kavramı oldukça önemlidir. Yatırım araçlarının fiyatlarında görülen değişimler, kaldıraçlı işlemler sayesinde daha büyük kar elde edilmesini sağlamaktadır. Bu noktada pip kavramının önemi, kar ve zarar durumunun önceden hesaplanabilmesinde ortaya çıkmaktadır.
Kaldıraç oranları ve pip konusunun önemi ile ilgili örnek vermek gerekirse;
- USD/TRY paritesinin 2,9600 seviyesinde olduğunu ve döviz bürosundan 1000 dolarlık alım yaptığınızı varsayalım. 2960 Türk lirası ile bu işlemi gerçekleştirirsiniz. USD/TRY paritesinin 2,9700 seviyesine geldiğini varsayarsak 100 piplik (2,9700 – 2,9600) değişimden 10 Türk lirası (2970 – 1960) kazanmış olursunuz. Yani pip başına 0,10 TL kazanırsınız.
- Aynı işlemi forex piyasasında 1’e 100 kaldıraç ile birlikte yaptığınızı düşünecek olursak; 2,9600 seviyesinden 1000 dolarlık alım yaptığınızda 100.000 dolarlık alım yapmış sayılırsınız. Parite değeri, 2,9700’e yükseldiğinde ise 100 piplik değişimden 1000 Türk lirası elde etmiş olursunuz. Yani pip başına 10 TL kazanırsınız.
Pip Nasıl Hesaplanır?
Pip kavramı, işlem gören döviz paritelerine göre standartlaştırılmıştır. Yani paritelerdeki kotasyonlar “x,xxxx” formunda virgülden sonra 4 basamak olacak şekilde temsil edilmektedir. Bu nedenle 1 piplik değişim, 0,0001 değerine eşittir. Bu eşitlik ise kotasyon hassasiyetini 1/10.0000 olarak ifade edildiğini gösterir. Kotasyonda meydana gelen en küçük fark, 0,0001’dir ve 1 pip baz dövizin 0,0001 değerine eşittir.
Döviz kurlarındaki bu kotasyon, sadece Japon yeninde farklıdır. Yen tabanlı paritelerde yalnızca 2 ondalık basamak (x,xx) görüntülenmektedir. Bu nedenle de kotasyon değeri, 0,01 üzerinden hesaplanmaktadır ve kotasyon hassasiyeti 1/100’dür.
Amerikan dolarının baz veya karşıt döviz olması durumlarında da pip değeri farklı hesaplanmaktadır. Amerikan dolarının baz döviz olduğu, USD/GBP ve USD/TRY gibi paritelerde 1 pip değeri:
- [(En Küçük Değişim / Parite Değeri) x Lot Miktarı] şeklinde hesaplanır.
USD/TRY paritesinin 2,9600 olduğunu ve 1 lotluk (100.000 işlem büyüklüğü) işlem yapacak olursak 1 pip:
- [(0,0001 / 2,9600) x 100.000] = 3,38 dolar (yaklaşık)
Amerikan dolarının, EUR/USD gibi karşıt döviz olduğu paritelerde ise;
- Lot Birimi x En Ufak Değişim Miktarı formülü ile hesaplanmaktadır.
Japon yeni paritelerinde bu işlemin farklı olduğunu dile getirmiştik. Bir örnek vermek gerekirse; USD/JPY paritesinin 107,6520 olduğunu düşünelim ve 1 lotluk (100.000 birim işlem büyüklüğü) için pip hesabı:
- (0,01 / 107,6520) x 100.000 = 9,29 dolardır.
Pip basamakları, yatırım araçlarına göre farklılık göstermektedir. Dövizler için pip basamaklarından bahsettik. Bunun dışında hisse senedi, emtia, endeks, tahvil ve bonolarda pip değeri, üç, iki veya bir basamaklı olabilir.
Pip kavramı ile ilgili bilinmesi gereken bir diğer konu ise pointtir. İşlem platformunda fiyatların yanında gördüğünüz ve diğer rakamlara göre daha küçük yapılan rakamlar için point ölçü birimi kullanılmaktadır. Tecrübeli forex yatırımcıları, yüksek işlem hacminde işlem yapanlar, arbitrajcılar ve robotlarla otomatik alım – satım yapanlar tarafından point ölçü birimi, pip kavramının 1/10’unu temsil etmektedir. Yani pip değerinin 0,1 katı, pointtir.
