Sterlin dünyada yürürlükte olan en eski para birimi olma unvanına sahiptir. Uluslararası piyasalarda sembolü £ olan Sterlin, Büyük Britanya Poundu (GBP – Great Britain Pound) olarak kabul edilmektedir. İngiltere’de ve Birleşik Krallık ülkelerinde kullanılan resmi para birimidir.
Resmi adı Pound Sterling’dir ve Birleşik Krallık’ta Pound olarak adlandırılmaktadır. Birçok ekonomi uzmanı tarafından ise ASterlin olarak adlandırılmaktadır. Sterlin’in de birçok çeşidi bulunmaktadır ve en çok bilinenleri; Guersey Pound (GCP), Jersey Pound (JEP), Isle of Man Pound (IMP)’dir.
Şimdi İngiliz sterlini yatırımı nasıl yapılır konusuna ve tarihsel gelişimine hep birlikte göz atalım:
İngiliz Sterlini Tarihsel Gelişimi
İngiliz sterlinine 1971 yılında Decimal Day adı verilen ondalık sistemi uygulanmaya başlamıştır. Uygulama sonrasında sterlin 100’e bölünerek ‘pence’ adı verilen yeni birim bulunmuştur. 1981 yılına gelindiğinde ise yeni bir pence uygulaması başlamıştır. Sembolü p olan bu yeni pence, günümüzün penny adlı para birimidir ve madeni paralar da o tarihten sonra basılmaya başlamıştır.
Yakın tarihine bakıldığı zaman ilk kriz olarak 1976 yılında yaşanan kriz görülmektedir. Daha sonra ise 1973 yılında dünya genelinde yaşanan petrol krizi sterlin üzerine büyük etkiler yaratmıştır. 1975 yılına gelindiğinde İngiliz sterlini, % 27 oranında bir değer kaybı yaşamış ve aldığı en büyük darbe olarak kabul edilmiştir.
% 27 oranında yaşanan değer kaybının nedeni olarak; halkın yüksek oranda tüketimi nedeniyle oluşan bütçe açığının yarattığı serbest düşüş gösteriliyor. Bu büyük düşüş de büyük bir ekonomi reformunun başlangıcı olmuştur. 1976 yılında Uluslararası Para Fonu (International Monetary Fund – IMF) tarafından açıklanan kredi ve uygulanması gerekli bütçe kısıtlaması sayesinde de sterlin eski saygınlığına yeniden kavuşmuş oldu.
Diğer bir en önemli olay ise 1990 yılında İngiliz Hükümeti’nin Avrupa Döviz Kuru Mekanizması’na (European Exchange Rate Mechanism – ERM) katılma kararı ile yaşanmıştır. Bu sürecin ardından 1992 yılına gelindiğinde ise hükümet tarafından sterlinin, ERM limitlerinin altına düşmemesi için bir girişim yapılmış ve başarısız olunmuştur. Bu durum da Kara Çarşamba denen büyük krize neden olmuştur.
İngiliz Hükümeti’nin başında bulunan John Major, İngiliz sterlinini spekülasyonlardan korumak için ERM’den çıkma kararı alması ve devalüe etme kararı sonucunda 16 Eylül 1992 tarihinde bu kriz meydana geliştir. Kara Çarşamba sonrasında işsizlik oranında büyük bir artış meydana gelmiştir. Borsa zenginleri arasında yer alan George Soros bu ekonomik krizde, bir gün içerisinde 1 milyar dolar kazanarak “İngiliz Bankalarını Soyan Adam” unvanını almış oldu. Krizde hükümet piyasadan büyük miktarda para çeker ve bununla birlikte borsa oranları büyük bir düşüş yaşar.
2007 yılında doların dünya genelinde düşüş trendine girmesi ve 2008 yılında meydana gelen kriz döneminde büyük bir başarı sergileyen İngiliz sterlini bu şekilde 7 majör para birimi arasında yerini almıştır. Genel olarak Amerikan doları, Euro ve Japon yeni ile birlikte en çok işlem gören para birimlerindendir.
Sterlin Banknotları
Sterlin, Birleşik Krallığa bağlı tüm bölgelerin bankaları tarafından, İngiltere Merkez Bankası (Bank of England – BOE) gözetiminde basılmaktadır. İngiltere ve Galler bölgelerinin resmi banknot sağlayıcısı İngiltere Merkez Bankası’dır. İrlanda, Channel Island, Isle of Man ve İskoçya bölgelerinin resmi banknot sağlayıcısı ise BOE denetiminde ve gözetiminde olan bankalardır. İngiliz Merkez Bankası ve diğer bankalar birbirinden farklı büyüklüklere sahip banknotlar basmaktadır.
İngiltere Merkez Bankası tarafından; 5£, 10£, 20£ ve 50£ basılmaktadır. Bank of Scotland tarafından 5£, 10£, 20£, 50£ ve 100£; Royal Bank of Scotland tarafından 1£, 5£, 10£, 20£, 50£ ve 100£; Clydesdale Bank (İskoçya ticaret bankası) tarafından 5£, 10£, 20£, 50£ ve 100£; Bank of Ireland tarafından 1£, 5£, 10£, 20£ basılmaktadır.
Sterline Yatırım Yapmak
Amerikan doları, Euro ve Japon yeninden oluşan pariteleri en çok işlem gören pariteleridir. Güçlü İngiltere ekonomisin sterlini değerli bir yatırım aracı ve döviz yapmaktadır. Amerikan doları ise GBP/USD paritesini oluşturur ve paritenin yönünü İngiltere ekonomisi belirler. İngiltere ekonomisinin olumlu ilerlemesi paritenin değerinin yükselişe geçmesine neden olur.
Borsa ve forex piyasasında işlem gören majör pariteleri oluşturan İngiliz sterlini yatırımı, Amerikan doları ve Euro’dan sonra, Japon yeni ile birlikte en yüksek işlem hacmine sahip para birimidir. Döviz borsası üzerinden işlem yapılabildiği gibi forex piyasasında İngiliz sterlini için çift yönlü işlem yapılabilir, kaldıraç sistemi ile daha yüksek kar elde edilebilir ve minimum riskle yatırım gerçekleştirilebilir.
İngiltere’nin güçlü ekonomisi nedeniyle sterline yatırım yapan kişilerin İngiltere ekonomisine ait her gelişmeden haberdar olması yani etkili bir piyasa takibi gerçekleştirmesi sonucunda kazançlı sonuçlar elde edilebilir.
Sterlin gerçekten azımsanmayacak kadar önemli bir para biri insanlar euro dolar ve altın’a yatırım yapıyor ama sterlin de yatırım yapılmaya değer bir para birimi daha önce farklı deneymlerim oldu tavsiye ederim arkadaşlara.
Sterline güçlü bir para birimi, sterline yatırım yapmak dönemsel olarak değil, uzun süreli yatırımlarla da mantıklı bir seçim olarak öne çıkıyor. Tabi herkes türk lirasının iyi bir yatırım olması düşüncesini temenni eder.
Merhaba bende sterline yatırım yapmak istiyorum. Bu aralar hem dolar hemde altına güvenemiyorum. Zaten borsada hisselerin durumu malum. Sanki geçirdiğimiz şu günlerde en doğru yatırım sterlinmiş gibi geliyor bana siz ne derseniz bu kouda?