Paranızı borsaya yatırarak güvenli bir yatırım yapıp kazanç elde etmek istiyorsanız, uzun vadeli yatırımları dikkate almalısınız. Genellikle birçok yatırımcı, aceleci davranarak kısa vadeli yatırımları tercih etmektedir. Ama kısa vadeli yatırımlar, daha risklidir ve iyi bir deneyim gerektirir. Sürekli piyasaları izlemeli ve portföyünüzü kontrol altında tutmalısınız. Amacınız geleceğe yatırım yapmak ve birikimlerinizin değerlenmesini sağlamaksa uzun vadede yatırımları tercih etmelisiniz.
Warren Buffett, uzun vadeli yatırım hakkında söyledikleri ile yatırımcılara yön vermektedir. Kendisi de aldığı bir hisseyi yıllar boyunca elinde tutmuş ve günümüzde en zengin yatırımcılar arasında yer almaktadır. Aynı zamanda yapılan araştırmalara göre uzun vadeli yatırımlar, kısa vadeye göre daha yüksek bir kazanç sunmaktadır. Aynı süre içerisinde yapılan bu karşılaştırmada, kısa vadeli yatırımların neden olduğu kayıpların, kazancı düşürdüğü gözlenmektedir.
Uzun vadeli yatırımda birkaç yıl aynı hisseyi elde tutma düşüncesi yatırımcıyı sabırsızlandırsa bile bekleyenlerin amaçlarına ulaştıkları aşikardır. Üzerine iyi düşünülmüş bir plan ile yapılan uzun vadeli yatırımlar, size tatmin edici bir kar getirecektir ve birikimlerinizi doğru bir şekilde değerlendirebileceksiniz. Şimdi sizlerle, öncelikle uzun vadeli yatırımcının kim olduğu, daha sonra da uzun vadeli yatırım nasıl yapılır, izlenmesi gereken stratejiler nelerdir konularında bilgiler paylaşacağınız.
Uzun Vadeli Yatırımcı Kimdir?
Tüm dünyanın tanıdığı ve en ünlü uzun vadeli yatırımcı, Warren Buffett‘tir. Bu isim, size örnek olabilecek değerli bir isimdir ve dünya genelinde birçok yatırımcı Buffett’in izlediği yoldan ilham almaktadır. Sıfırdan geldiği şimdiki konumu ile dünyanın 3. zenginidir ve yaptığı değerli yatırımlarla adından bahsettirmektedir. Warren Buffett’in bir hisse senedini elinde 10 ila 30 sene boyunca tuttuğunu ve izlediği yol ile bu yatırımlardan bir servet inşa ettiğini biliyoruz.
Uzun vadeli yatırımcı, bir hisse senedini alırken birkaç yıl elinde tutacağını varsayarak almaktadır. Günlük haberlere ve değişikliklere göre bir yol izlemeyen ve sürekli al – sat yapmayan yatırımcılardır. Alacakları hisse senedini, şirketin ve sektörün “sürdürülebilir rekabet avantajı” kriterine göre belirlemeye çalışırlar. Genellikle piyasaların güzel ve verimli olduğuna inandığı dönemlerde alım yaparlar. Ayrıca balon ve kriz dönemlerini iyi bir şekilde değerlendirirler ve iyi firmaların hisselerinin çok ucuza alınabildiği zamanları kollarlar. Piyasa anormalliklerini tespit ederler ve doğru bir strateji ile işlemlerini gerçekleştirirler.
Uzun vadeli yatırımcıların, genel olarak ortalamanın üstünde bir gelir elde ettikleri yapılan akademik araştırmalarla ortaya koyulmuştur. Kısa vadeli yatırımlar çoğunlukla çok daha cazip görünür ve yatırımcıların para kazanma konusundaki sabırsızlıkları, uzun vadeli yatırımdan uzaklaştırır. Bu noktada da iyi bir deneyim sahibi değilseniz, elde edeceğiniz karı sınırlandırmış olursunuz. Uzun vadeli yatırımcıların ise büyük bir sabırla ve iyi stratejilerle 10 – 20 sene hisse senedini elinde tuttukları, bekledikleri sürenin karşılığını da iyi bir şekilde aldıkları bilinmektedir.
Uzun Vadeli Yatırımcı Nasıl Yatırım Yapar?
Warren Buffett uzun vadeli yatırımlarla ilgili olarak şöyle bir tavsiye vermektedir; “istikrarlı büyüme gösteren, sermaye getiri yüksek, kolay taklit edilemeyen ürünlere sahip olan, marka bilinirliği yüksek ve borçluluk oranı düşük olan şirketleri tercih edin.”
Buffett’in bu tavsiyesi, uzun vadeli yatırımcıların nasıl hareket etmesi gerektiğinin birebir göstergesidir. Sürdürülebilir rekabet avantajı gibi uzun vadede önemli olan konuları gözden geçirerek hisse senedi seçimini yaparsınız. Buna örnek olarak ise hissedarlarından olduğu Coca Cola şirketini örnek vermektedir. Şirketin 80 yılı aşkın süredir faaliyet gösterdiğini ve bu süre içerisinde hep aynı ürünü ürettiğini dile getirmektedir. Baktığımız zaman ne kadar da doğru olduğunu hepimiz görebiliyoruz. Birçoğumuz kola içeceksek illa Coca Cola olmasını tercih ederiz ve bu yıllardır değişmeyen bir gelenek haline gelmiştir.
Sürdürülebilir rekabet avantajına sahip olan şirketlerin tespit edilmesi ve diğer kriterlerin de göz önünde bulundurularak hisse senedinin seçimi yapılır ve portföye eklenir. Daha sonra bu hisse senedi için sabırlı davranmalı ve vade süresi boyunca rutin takiplerin yapılması yeterli olacaktır. Aradan birkaç yıl geçtikten sonra yaptığınız bu yatırımın meyvelerinin toplandığını görebilirsiniz.
Uzun Vadeli Yatırımcı Hisse Tespitini Nasıl Yapar?
Uzun vadeli yatırımlarda seçeceğiniz hisse senedinin, daha öncede bahsettiğimiz gibi kendini kanıtlamış şirketlerin hisseleri ön plana çıkmaktadır. Sürdürülebilir bir büyüme sergileyen, sermaye getirisi yüksek, marka bilinirliği iyi olan şirketler tespit edilmelidir. Borçluluk oranlarından büyüme verilerine kadar yapılacak detaylı araştırmalar, rekabet koşullarının da araştırılması ile size iyi sonuçlar verecektir.
Uzun vadeli yatırım yapılacak şirketlerin tespitinde uzman tavsiyelerinde yer verilen önemli konular da bulunmaktadır. Bu konulardan birisi, yüksek sermaye getiri oranıdır. Son 10 yılda sektörde kendini göstermiş şirketlerin, ortalama sermaye getiri oranları hesaplanmalı ve bu oranın altında kalan şirketlerin elenmesi prensibine dayalıdır.
Bir diğer konu ise yüksek varlık getiri oranıdır. Bu yöntemde şirketin yalnızca sermaye getiri oranına bakılması yanlıştır. Bunun nedeni şirketin temettü dağıttığı zaman sermayesi azalmaktadır ve bu yüzden sermaye getiri oranı artmaktadır. Bu veriyle birlikte varlık getiri oranına da bakılması daha doğru sonuçları verecektir ve ülkemizde % 15’in altında kalan şirketlerin elendiği bilinmektedir.
Yatırılan kapitalin getirinin, ortalama borçlanma oranına bölünmesi ile elde edilen veri de önemli kritik noktalardan birisidir. Bir şirket, düşük bir yatırımla yüksek bir getiriye sahip olabilir. Ama bu yatırımların, yüksek borçlanma faizi ile yapılması, yatırımcısına değer kaybettirebilir. Bu oranın 1’in üzerinde olması ve sürdürülebilir bir şekilde devam etmesi ise yatırımcısına kazandırmaktadır.
Net borcun, FAVÖK verisine oranı da hisse senedi tespitinde önemli noktalardan birisini oluşturmaktadır.FAVÖK bildiğiniz gibi şirketin nakit yaratma konusundaki performansını ölçen önemli verilerden birisidir. Net borç ise borçlardan, şirketin elindeki nakit paranın çıkarılması ile bulunmaktadır. şirketin, borcunu elde ettiği gelirle ne kadar yılda ödeyebileceği, uzun vadeli yatırımda önemli bir noktadır. Ödeme 5 yıldan daha uzun bir süre alıyorsa, sıkıntılı durum olarak değerlendirilir. Bu nedenle de bu şirketlerden uzak durulmalıdır.
Fiyat/kazanç oranı ise bir hisse senedinin yıl içerisinde elde ettiği karın, kaç katına satıldığını göstermektedir. Bu oranı 10 olan şirketin, net karını sürdürebilmesi ve kendine ödenen parayı 10 yılda çıkartabileceği varsayılır. Oranın 10’un üzerinde olması ise riskin arttığına işaret etmektedir. 10’un üzerinde olan şirketlerin, çok hızlı bir büyüme kaydedeceği ve net karını çabuk artıracağı düşünülür. Ama bu da risk demektir ve bu nedenle uzun vadeli yatırımcı 10’un altındaki şirketleri tercih etmektedir.
