Yatırımlarda başarılı olmak için bir başkasının modelini benimsemeden hareket etmelisiniz. Kendinize en uygun şekilde yatırım yapmalı ve stratejiler gelişmelisiniz. Ancak bu şekilde konforlu bir süreç geçirebilirsiniz.
Bu kapsamda bilmeniz gereken bazı yatırım tarzları bulunuyor. Bunlar tam da sizin kişiliğinize uygun şekilde işlemlerinizi gerçekleştirmenizi sağlıyor. Elbette kendinizi tanıyıp, nasıl bir yatırımcı olacağınıza karar vermeniz gerekiyor.
İşte hedefe ulaşmanızı kolaylaştıracak yatırım tarzları:
Aktif Yatırım
Eğer risk toleransınız yüksekse aktif yatırım tarzı size uygun olabilir. Risklere karşı dik durabilir ve kendinizi kontrol edebilirseniz iyi sonuçlar elde edersiniz.
Bu yatırım tarzı, piyasa eğilimlerini ve hareketlerini yakından takip etmeyi gerektirir. Bu tempoya ayak uydurabilecek bir yapıya sahip olmalısınız.
Genellikle kısa vadeli işlemler için geçerlidir. Uzun vadeli enstrümanlar, daha istikrarlı hareketler sergilemektedir.
Aktif yatırım stratejisinde belli hisseleri seçersiniz. Bunlar genellikle daha hareketli ve yaşanan gelişmelere daha tepkilidir. Dolayısıyla bunları belirleyebilirseniz kısa vadede tatmin edici kazançlar elde edersiniz.
Kısa vadeli kazançlar elde etmek ve piyasayı geride bırakmaya çalışmak için piyasa zamanlaması kullanılır. Yani iyi bir deneyimin sahibi olmanız gerekir.
Bu yatırım tarzında kaçınmanız gereken riskler vardır. Bunlardan birisi, bir hisse senedinin veya yatırımın son performansının devam edeceğini varsayan yenilik eğilimi gibi şeylere dayalı olarak getirileri kovalamaya çalışmaktır.
Pasif Yatırım
Risklerden uzak bir yatırım yapmak istiyorsanız pasif yatırım tarzını benimsemelisiniz. Bunun için daha istikrarlı ve güvenli enstrümanlarla işlem yapmalısınız.
Tüm gün bilgisayar ekranına bakmak istemiyorsanız bu size uygun bir model olabilir. Elbette bu hiç bakmayacağınız anlamına gelmez. Ama aktif yatırım kadar tüm hayatınızı bu işe bağlamazsınız.
Aynı zamanda bu yatırım tarzı, uzun vadeli işlemleri içermektedir. Yatırımcılar, piyasayı aktif bir yatırımcı gibi zamanlamaya çalışmazlar. Bunun yerine piyasa ağırlıklı bir endeksi veya portföyü izleyen portföyler oluştururlar.
Bir endeksin izlenmesi, genellikle çeşitlendirme nedeniyle riskin azalması ve düşük ciro nedeniyle daha düşük işlem maliyetleri ile sonuçlanacaktır.
Büyümeye Yönelik Yatırım
Büyümeye yönelik yatırım tarzı, kazançları diğer hisse senetlerinin çoğundan daha hızlı büyüyen modeldir. Bu hisselerin, büyümek için daha yeri olduğu anlamına gelir.
Bir şirketin büyümeye devam etmesi bekleniyorsa hisselerine yatırım yapmak kazançlı olacaktır. Elbette bunları araştırıp bulmanız gerekiyor.
Bu tarz yatırımdaki hisseler, genellikle aşırı değerlenmiş (overvalued) olarak adlandırılır. Yüksek bir fiyat/kazanç oranına sahiptir.
Büyüme hisse senetlerinin genel olarak düşük temettü ödemeleri vardır. Ayrıca hiç temettü ödemedikleri de görülüyor. Ancak bu zamanla terse dönebilir.
Aynı zamanda güçlü getiri performanslarıyla temettü ödemesini telafi etme potansiyeline sahip oldukları da bilinmelidir.
Değere Yönelik Yatırım
Değer yatırımı, gelmiş geçmiş en büyük yatırımcılar tarafından desteklenen bir modeldir. Benjamin Graham ile başlayan bu model, günümüzde Warren Buffett gibi güçlü savunuculara sahiptir.
Aşırı değerli menkul kıymetler arayan büyüme yatırımcılarının aksine bir tarzdır. Değer yatırımcıları gözden düşmüş veya değeri düşük olan hisse senetlerini ararlar.
Bu tarzı benimseyen yatırımcılar, menkul kıymetin yükselmesini beklerler ve bunun öncesinde almaya çalışırlar. Warren Buffett’ın bir çift çorabı bile indirimle almayı sevmesi, bu yönünü açıkça göstermektedir.
Gelecekte tutarlı getiri sağlayacakları öncülüne dayanarak gerçek değerlerinden düşük bir fiyata satılan hisse senetlerini alma temeline dayalı olduğunu unutmamalısınız.
Piyasa Değerine Yönelik Yatırım
Hisse senetlerini şirketin büyüklüğüne göre seçen yatırımcılar, piyasa değerine yönelik yatırım tarzını kullanıyor. Piyasa değeri, ödenmemiş hisse sayısının hisse başına kazanç ile çarpılmasıyla hesaplanır.
Yatırım tarzınıza dahil edebileceğini üç piyasa değeri kategorisi vardır. Bunlar; küçük, orta ve büyük ölçeklidir.
Örneğin; BIST 100 endeksinde, Türkiye’nin en büyük piyasa değerine sahip 100 şirketin hisseleri listelenmektedir. BIST 30’da ise Türkiye’nin en büyük piyasa değerine sahip 30 şirketinin şirketleri izlenir.
Küçük piyasa değerine sahip şirketlerin hisseleri, genellikle büyük piyasa değerli hisselere göre daha risklidir. Getirileri daha yüksek olabilirken, volatiliteleri daha fazladır.
Büyük piyasa değerli şirketler, çok daha uzun süredir varlıklarını sürdüren şirketlerdir. Daha istikrarlı olma eğilimindedirler.
Birçok yatırımcı, temettüleri ve istikrarları nedeniyle portföylerinde büyük piyasa değerine sahip şirketlerin hisselerini bulundurmaktadır.
Al ve Tut Yatırım
Büyük yatırımcılar tarafından önerilen bir yatırım tarzıdır. Özellikle güvenilir ve istikrarlı şirketlerin hisseleri alındığı zaman uzun vadede elinizde tutmanın birçok yönden daha iyi olduğu söylenir.
Al ve tut yatırım tarzı, pasif yatırım şemsiyesi altına da girer. Bu tarz yatırım yapan yatırımcıların portföyünde seyrek bir işlem hareketliliği vardır.
Çoğunlukla uzun vadeli büyümeyle ilgili bir yatırım tarzıdır. Bu modelin arkasındaki fikir, zaman için fiyat değerlenmesinde yararlanmak için fiyatı hala düşükken bir hisse senedini almanızdır.
Endekse Yönelik Yatırım
Pasif yatırımın bir başka popüler biçimi endekse yönelik tarzdır. Bu yatırım tarzı ile yatırımcı, belirli bir hisse senedi endeksindeki şirketleri yansıtan portföy oluşturur. Portföy genel olarak endeks ile uyumlu çalışacaktır.
Bu tür bir yatırım, endeksin çeşitliliği nedeniyle riskten daha fazla kaçınan insanlar için iyidir. Bu portföylerin yönetilmesiyle ilgili işlem maliyeti ve vergi gibi ücretler, daha az ciro nedeniyle büyük ölçüde nispeten düşüktür.
Endekse yönelik yatırım, BIST 100 veya BIST 30 gibi gösterge niteliğindeki endeksin performansını izlemeye dayalıdır. Bu nedenle endeksleri izleyen yatırım fonlarına ve borsa yatırım fonlarına da yatırım yapılabilir.
Çeşitlendirmeye Yönelik Yatırım
Warren Buffett, çeşitlendirmenin her zaman iyi olmadığını savunur. “Çeşitlendirme, cehalete karşı bir korumadır. Ne yaptıklarını bilenler için pek mantıklı değildir,” sözlerini kullanır.
Ancak henüz yeni bir yatırımcıysanız çeşitlilik riskleri kontrol etmek için iyi bir yöntemdir. Her yatırımcının endişelenmesi gereken iki tür risk vardır. Bunlar; sistematik ve sistematik olmayan risklerdir.
Sistematik risk, çeşitlendirilmeyen bir piyasa riskidir. Ancak sistematik olmayan risk veya belirli bir şirket ile sektöre yatırım yapmaktan kaynaklanan risk, çeşitlendirilebilir.
Buna bir örnek vermek gerekirse; yalnızca teknoloji şirketlerine yatırım yapacak olsaydınız, sadece bu sektörde hisse sahibi olduğunuz için yüksek risk altında kalırsınız.
Portföyünüzü çeşitlendirerek ve bazı teknoloji şirketlerini tüketim malları şirketlerine ekleyerek veya değiştirerek risk düzeyini azaltabilirsiniz.
