Doğru adımlar izlendiğinde yatırımcısını kazanca götüren borsalar, akıllarımızda sembolleriyle yer etmiştir. Evet, dünyanın önde gelen ünlü borsalarını çağrıştıran heykellerden bahsediyoruz. Bu sanat eserlerine New York’tan Frankfurt’a, Milano’dan İstanbul’a kadar farklı yerlerde rastlayabilirsiniz.
Her biri ayrı bir ustalık eseri olan borsa heykellerinin en bilineni elbette New York Borsası’nın hemen önünde konumlanmış boğa figürüdür. Fakat dünya üzerinde faaliyet gösteren farklı borsalar varken, heykellerin de elbette bununla sınırlı olmadığı bilinmektedir.
Tüm detayları özenle işlenmiş bu görkemli yapıların aynı zamanda oldukça ilginç hikayeleri vardır. Bunları bilerek incelediğinizde eminiz ki sizlere daha fazla anlam ifade edeceklerdir. Aşağıda, dünyanın ünlü borsalarında bulunan sembolik heykelleri ve onların hikayelerini inceledik.
New York Borsası – Boğa Heykeli (Charging Bull)
Charging Bull, borsa heykeli dendiğinde hiç şüphesiz ilk aklımıza gelen yapıdır. Güçlü görünümüyle hayranlık uyandıran bu heykelin yaratıcısı Sicilya asıllı heykeltıraş Arturo Di Modica’dır.
Arturo, 1941 yılının Ocak ayında Sicilya’nın Vittoria şehrinde doğmuştur. 1960 yılında İtalya’nın en ünlü heykeltıraşları ve ressamlarının arasında olabilmek adına Floransa’ya yerleşerek ailesinden ayrılmıştır. Arturo Di Modica, modern çağın yaşayan en büyük heykeltıraşlarından birisidir.
Kendisi, bugünkü ününü Wall Street’e New York Borsası’nın önüne bir gecede diktiği Charging Bull heykeline borçludur. Bu boğa heykeli kısa sürede bir şehir efsanesi haline gelmiş ve uluslararası bir simge olmuştur. Sanatçı bu eseriyle aynı zamanda Amerikalılara paha biçilemez bir hediye bırakmıştır.
Başarılı bir sanat hayatı olan Arturo’nun heykellerinde taşlara nasıl kusursuz detaylar işlediği herkes tarafından kabul görmüştür. Charging Bull heykeli de buna en güzel örnektir ve eser sahip olduğu ünün hakkını sonuna kadar vermektedir.
Gelelim bu eserin geçmişine… Arturo, bu boğa heykelini Wall Street’in çöküşüne bir panzehir olarak 1986 yılında yaratmıştır. Bilindiği gibi boğa erkekliğin ve cesaretin simgesidir. Ayrıca borsada boğaların hakimiyeti söz konusu olduğunda piyasalar iyimserdir ve fiyatlar yukarı yönlüdür.
Heykeltıraş, Charging Bull için Manhattan’ın Soho semti Crosby Caddesi’nde bulunan atölyesinde 2 yıldan fazla emek harcamıştır. Boğanın ana materyalini oluşturan dökme bronz, büyük bir zahmetle tamamen el emeği ile birleştirilmiştir. Zaten boğanın büyüklüğü düşünüldüğünde gerçekten bir sabır işi olduğu net şekilde görülmektedir.
Arturo ve ona yardım amaçlı yanında bulunan birkaç arkadaşı, heykelin yerine konulacağı günün sabahında New York Borsası yolunun büyük bir Noel ağacı ile engellendiğini görmüşler fakat bu, onları heykeli dikmekten alıkoyamamıştır. Görkemli eser, tıpkı Noel ağacı altına bırakılan hediyeler gibi koca ağaç altındaki yerini almıştır.
Ayrıca tam da yerine yerleştirileceği sırada polislerin 5-6 dakikada bir devriye attığını anlayan Arturo ve arkadaşları yalnızca 4,5 dakika gibi kısa bir zamanda bunu başarmıştır. Cesaret verici bu heykel Arturo tarafından yalnızca New York’a değil, tüm dünyaya bir mirastır.
Sonuç olarak 3,5 ton ağırlığında ve 5,5 metre boyundaki Charging Bull, tüm zorluklara rağmen 15 Aralık 1989’da yerine oturtulmuştur.
Dev eser borsa binası önündeki yerini almasından yalnızca 1 gün sonra dünya çapındaki ününü kazanmayı başarmıştır. Büyük ve heyecanlı bir insan topluluğu ve etrafta koşturan medyacılar bu gizemli heykelin nereden geldiğini anlamaya çalışmış ve kısa sürede eserin yaratıcısı adını duyurmuştur.
Fakat Charging Bull o günün sonunda New York Borsası’nın önünden kaldırılmış ve Wall Street yakınındaki Bowling Green Park’ta bugünkü yerini almıştır.
O günden bu güne New York Borsası ve Wall Street’in simgesi haline gelen ilham verici boğa, bulunduğu yeri cazibe merkezi haline getirmiştir.
Günümüzde hala turistlerin ilgisini çekmeye devam etmektedir. Ayrıca borsanın dibe vurduğu 1986 yılından bu yana borsacı ve finansçılara cesaret kaynağı olmuştur. Heykelin maliyetinin ise 350 bin dolar olduğu biliniyor.
2019 yılının Kasım ayında ünlü heykelin Bowling Green Park önünden başka bir yere taşınmasına karar verilmiştir. Eserin daha güvenli bir bölgeye alınması gerektiği konusunda hemfikir olan yetkililer, heykelin yeni yerinin New York Borsası yakınlarında olacağını belirtmişlerdir. Sanatçı Arturo ise söz konusu yer değişimine oldukça sert çıkmıştır.
Frankfurt Borsası – Boğa ve Ayı Heykeli (Bulle und Bar)
Dünyanın en büyük borsalarından olan Frankfurt Menkul Kıymetler Borsası’nın anıtsal yapısı 19. yüzyılda oluşturulmuştur. Borsa 2007 yılında yeniden yapılandırılmış ve modernize edilmiştir.
Frankfurt Borsası önünde bulunan boğa ve ayı heykelleri “Bulle und Bar” olarak bilinmektedir. Bu görkemli eser, 1988 yılında Alman heykeltraş Reinhard Dachlauer tarafından tasarlanmış ve bugünkü yerine dikilmiştir. Ayı ve boğa figürleri tıpkı diğer borsalarda olduğu gibi iniş ve çıkışları sembolize etmektedir.
Milano Borsası – Orta Parmak Heykeli (Middle Finger)
Belki de heykeller arasında en fazla tepki toplayan ve birçok kişinin rahatsızlık duyduğu bu heykel Milano Borsası önünde bulunmaktadır. Açıkça orta parmak figüründe olan heykel, 11 metre boyundadır.
Ana malzemesi mermerdir. Bu cesur heykelin yaratıcısı, söz konusu eserle moda şehri olarak bilinen ve şıklıkla özdeşleştirilen Milano’da büyük tartışmaların fitilini ateşlemiştir. Anlamı hakkında net bir bilgi bulunmasa da, birçok kişi 2008 yılında Avrupa’yı etkisi altına alan finansal krize atıfta bulunulduğunu düşünmektedir.
L.O.V.E adı verilen heykel çağdaş İtalyan sanatçı Maurizio Cattelan 2010 yılında tarafından yapılmıştır. Yapıldığı zamanlarda yalnızca 2 hafta kalması planlansa da şehrin merkezinde yıllarca kalmayı başardı.
Sanatçının çalışmaları incelendiğinde genel olarak rahatsız edici, şaşırtıcı ve hicivli tasvirler içerdiği görülmektedir. Milano Borsası önünde bulunan bu kışkırtıcı heykel hem beğeni toplamakta hem de eleştirilere maruz kalmaktadır.
Cattelan, bu eseri hakkında verdiği bir röportajda finans dünyasına duyulan sevginin bir göstergesi olduğunu söylerken özellikle de hayal gücünü tasvir eden bir yapıt olduğunu belirtmiştir. Aslında kendisinin bu açıklamalarından mizacını anlamak mümkündür.
Londra Borsası – The Source
The Source, gerçekten de kendine hayran bırakacak cinsten bir eserdir. Cam tavandan başlayarak 162 kare kablo ile birbirine bağlanan küreler, aşağı – yukarı bağımsız hareket edebilecek şekilde tasarlanmıştır.
Yani bu tasarım harikası kürelerden bir animasyon yaratmak dahi mümkündür. Heykel, Londra Borsası’nın ziyaretçilere açık olan bölümünde sergilenmektedir ve sonsuz bir dizi oluşturur.
İşlem gören hisse senetleri, yükselen isimler, DNA sarmalı, 32 metre yükseklikte yüzen daha birçok şekil, The Source’un ihtişamını gözler önüne sermektedir. Aynı zamanda Londra Borsası’nın önünde Iron Duke heykeli de yer alır.
Borsa İstanbul Heykelleri
Her ne kadar başarılı heykeltıraş ve sanatçılara sahip olsak da buna rağmen ülkemiz borsasının simgesi haline gelmiş bir heykelin varlığından bahsedemiyoruz.
İstanbul’da bulunan borsamız, aslında tam anlamıyla İstanbul ile özdeşleşmiş diyebiliriz.
Dünyanın Çeşitli Borsalarından Heykel ve Simgeler
Dünyanın farklı bölgelerinde yer alan birçok borsanın önünde sembolik heykeller bulunmaktadır. Bunlar hem tarihi hem de sanatsal açıdan önem taşımaktadırlar. İşte, dünya borsalarıyla özdeşleşmiş bu yapılardan bazıları;
Bombay Borsası Boğa Heykeli
Chicago Borsası Anıt Amerika
Chicago Borsası At Heykeli
Endonezya Borsası Boğa Heykeli
Euronext Paris Borsa Heykeli – Fransa Simgesi
Hong Kong Borsası Exchange Square Heykeli
Pasifik Borsası Heykeli
ST Petersburg Borsasi Neptun Heykeli
Singapur Traderlarini Tasvir Eden Heykeller
