Hisse senetlerinin ticari işlemlere dahil olmasıyla birlikte borsadan bahsedilmeye başlanmıştır. Borsa ve hisse senetlerini, ayrılmaz ikili olarak tanımamızın nedeni de budur. İşlem hacimlerine bakıldığı zaman da hisse senetleri karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca birikmiş paramızı, birkaç hisse senedi ile değerlendirmek aklımıza gelen yöntemler arasındadır. Eğer borsada hisse senedi işlemlerinin nasıl yürütüldüğünü biliyorsanız birikimlerinizi bu şekilde değerlendirerek iyi bir ek gelire sahip olabilirsiniz.
Birazdan borsada hisse senedi işlemlerinin nasıl yürütüldüğü konusunda, sıfırdan başlayanlara yönelik bilgiler vereceğiz. Eğer aklınızda borsadan hisse senedi almak varsa ve daha önce herhangi bir borsa deneyiminiz olmamışsa mutlaka nasıl yapacağınızı öğrendikten sonra başlamanızı tavsiye ederiz. Duymuş olduğumuz borsa kayıpları, bilgi ve deneyim eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle başarılı bir şekilde borsada hisse senedi işlemi yapmak istiyorsanız mutlaka belli bir eğitim sürecinden geçmeniz gerekmektedir. Günümüz olanaklarından faydalanarak kendinizi bu yönde geliştirmenizi tavsiye ederiz.
Şimdi sıfırdan başlayanlar için borsada hisse senedi işlemleri nasıl yürütülür, nelere dikkat edilmeli gibi konulara hep birlikte göz atalım:
Borsada Hisse Senedi İşlemlerine Nasıl Başlanır?
Birikimlerinizi borsadan hisse senedi alarak değerlendirmek istiyorsanız; her şeyi bir kenara bırakıp önce kendinizi geliştirmelisiniz. Borsanın ne demek olduğunu, hisse senetlerinin nasıl alınıp satıldığını ve size nasıl para kazandırdıklarını öğrenmelisiniz. Borsayı hafife alarak ‘ben yaparım’ gibi düşüncelere kapılmadan işlemleri nasıl yürüteceğinizi öğrenmeniz gerekmektedir. Borsada sıklıkla yapılan hatalar arasında bilgi edinmeden işlemlere başlamak ve nasıl olsa yaparım düşüncesiyle borsayı hafife almak yer alır. Bu nedenlerden dolayı belli bir eğitim süreci geçirmeyi düşünseniz iyi edersiniz. Biriktirmiş olduğunuz paranızı bir anda kaybetmemek ve para kazanabilmek adına alacağınız eğitimler oldukça önemlidir.
Borsa işlemlerine başlamak için alacağınız eğitimlerle birlikte deneyim kazanana kadar küçük adımlarla ilerlemeniz gerekmektedir. Belli bir deneyim kazanana kadar küçük adımlarla ilerleyerek paranızı da doğru bir şekilde yönetmiş olursunuz. Deneyim kazanmak için demo hesap kullanabilirsiniz. Sanal para ile bir oyun benzeri şekilde hisse senedi alım – satım işlemi yaparak demo hesaplarda deneyim kazanabilirsiniz. Aynı zamanda borsa işlemlerinde oldukça önemli olan stratejileri de demo hesaplarda risk almadan üretme imkanı bulursunuz. Deneme – yanılma yöntemiyle size uygun en iyi yatırım şeklini belirleyebilirsiniz.
Bilgi ve deneyim kazandıktan sonra hisse senedi işlemlerine başlamak için resmi bir borsacı olmanız gerekiyor. Bunun için de kendinize bir aracı kurum seçmeli ve yatırım hesabı oluşturmalısınız. Yatırım hesabınızı sürekli çalıştığınız bir bankadan açtırabilirsiniz. Aracı kurumu ise iyi bir araştırma sürecinden sonra seçmeniz de yarar vardır. Yasal bir şekilde faaliyet gösteren aracı kurumlar hakkında araştırma yapmalısınız ve sundukları olanaklara göre seçiminizi yapmalısınız. Aynı zamanda komisyon ve işlem ücreti konusuna da dikkat etmelisiniz. Ama düşük bir komisyon ücreti için pek de iyi olmayan bir aracı kurum seçmemelisiniz.
Yatırım hesabınızı açtırıp aracı kurumunuzu belirledikten sonra borsa işlemlerine başlayabilirsiniz. Online bankacılık işlemlerine benzer şekilde yatırım hesabınıza giriş yaparak istediğiniz hisse senetlerini seçebilir ve portföy oluşturabilirsiniz. Paranızı tek bir hisse senediyle değerlendirmek yerine birkaç farklı hisse senedi veya yatırım aracı ile portföy oluşturmanız çok daha iyi sonuçlar elde etmenizi sağlayacaktır. Aynı zamanda tek seferde alım yapmak yerine kademeli alımlar yapmanız, hem risk hem de para yönetimi adına önemlidir. Farklı seviyelerden alım yaparak her fiyat aralığını değerlendirerek ve riskleri sınırlandırarak karınızı arttırabilirsiniz.
Borsaya başlamadan önce birçok kişinin aklında, ne kadarlık bir teminatla işlem yapmak gerektiği sorusu vardır. Borsaya en az ne kadar para yatırmak gerektiği sorusu sıklıkla karşımıza çıkıyor. Ayrıca “A kadar param var borsaya girsem kazanır mıyım” diye merak eden birçok kişi de bulunuyor. Burada bilinmesi gereken en önemli nokta, borsaya ne kadar parayla girdiğinizin bir önemi olmadığıdır. Yani bu miktarı kendiniz belirlemelisiniz. Önemli olan borsada nasıl bir yol izleyeceğinizdir. Sizi bu yolda götürecek teminatı belirlemek, tamamen sizin borsada nasıl bir yatırım süreci geçirerek para kazanmak istediğinize göre değişmektedir.
Borsada Yatırım Yapılacak Hisse Senetleri Nasıl Belirlenir?
Borsada birikimlerinizi değerlendireceğiniz hisse senetlerini belirlemek için bilmeniz gereken birkaç önemli nokta bulunmaktadır. Bilmeniz gereken ilk konu ise borsada değer kazanacak hisse senetlerine yatırım yapıldığıdır. Borsanın yatırım mantığı, düşük fiyattan alıp fiyatlar yükseldiğinde satarak, alım – satım fiyat farkından kar etmektir. Bu nedenle de değer kazanacak olan hisse senetlerini belirlemeniz gerekiyor. Bu noktada edindiğiniz bilgi ve deneyim, en büyük yardımcınız olacaktır.
Yatırım yapacağınız hisse senetlerini, ilgi alanlarınıza göre belirleyebilirsiniz. Yani ilginizi çeken bir sektöre ait hisse senetleriyle işlem yapmanız çok daha kolay olacaktır. Çünkü o sektörle ilgili gelişmelere hakim olabilirsiniz ve gelecekte hangi yönde ilerleyeceğinizi tahmin edebilirsiniz. İnşaat, otomotiv, moda gibi sektörlerden hangisine ilgi duyuyorsanız hisse senedini seçiminizi de ona göre yapmalısınız. Otomotiv sektöründen hiç anlamayan ve yaşanan gelişmelere anlam veremeyen bir kişi, gelecekte sektörün hangi yönde ilerleyeceğini tam olarak bilemez. Ama bu sektörle ilgili gelişmelere hakim olan bir kişi, gelecekte yaşanacak gelişmeler hakkında yorum yapabilme yeteneğine sahip olacaktır. İşte bu nedenle ilginiz olan alanlara ait hisse senetlerini seçmeniz işinizi kolaylaştıracaktır.
Para kazandıracak hisse senetlerini belirlemek için iyi bir piyasa takibi ve analiz yapmanız gerekmektedir. Ülke ekonomisinden sektörel gelişmelere kadar birçok konuda bilgi sahibi olmalısınız. Yaşanan değişikliklerden meydana gelen gelişmelere kadar hepsini takip etmeli ve geleceğe yönelik tahminler yürütmelisiniz. Bu tahminlerin, gerçekçi nedenlere bağlı olması gerekmektedir. Ne duygularınıza ne de başkalarının dediklerine göre karar vermelisiniz. Tamamen kendi düşünceleriniz ve piyasa analizleriniz sonucunda gelecek yorumlarınızı yapmalısınız.
Hisse senedi fiyatlarında değişikliğe neden olan faktörleri iyi bir şekilde bilmeden, seçiminizi yapamazsınız. Bu nedenle hisse senetlerini ve özelliklerini öğrenmeniz gerekiyor. Bir hisse senedi, ülke ekonomisinde meydana gelen değişimlerden direkt etkilenmektedir. Örneğin; ABD ekonomisinin önemli göstergelerinden olan tarım dışı istihdam verileri, beklentileri karşıladığı zaman hisse senedi piyasasında olumlu gelişmeler meydana gelir. Çünkü ekonominin iyi durumda olduğu ve sektörlerin canlanacağına işaret eder. Bu nedenle açıklanan makro ekonomik verileri takip etmeli ve ekonomiler üzerine nasıl etkiler yaratacağını bilmelisiniz. Bu sayede hisse senetlerinin gelecek fiyatları hakkında bilgi sahibi olursunuz. Hangi hisse senetleri alınır konusunu tartıştığımız yazımıza göz atmak için tıklayın.
Makro ekonomik veriler dışında; ülkelerin birbiri ile ilişkileri, siyasi gelişmeler, devlet büyükleri ve ekonomi üzerinde etkili kişiler tarafından yapılan yorumlar, yaşanan doğal afetler gibi birçok faktör, hisse senedi fiyatlarını etkilemektedir. Bütün bu verileri iyi bir şekilde takip etmeli, hisse senetlerine ait fiyat grafiklerinde analizler yapmalısınız. Bunların sonuçlarını ise doğru bir şekilde yorumlamalı, başkalarından etkilenmeden alım veya satım kararı vermelisiniz.
Bir hisse senedini almaya karar vermeden önce hem geçmiş verilerini hem de gelecek beklentilerini göz önünde bulundurmanız gerekmektedir. Sektörel anlamda, artık popüler olmayan hisse senetleri bulunmaktadır. Örneğin; teknolojik gelişmelere ayak uyduramamış bir beyaz eşya şirketinin hisse senetlerini tercih etmemelisiniz. Çünkü bu şirkete ait ürünler artık tercih edilmeyecek ve doğal olarak hisse senetlerinde de düşüş gözlenecektir. Gelecek sektör gelişmelerine göre hisse senedi seçimi yapmanız bu nedenle oldukça önemlidir. Borsada kazandıracak hisse senetleri nasıl belirlenir konusunda daha önce vermiş olduğumuz detaylı bilgilere göz atmak için tıklayın.
Borsada Hisse Senedi Alım – Satımı Nasıl Yapılır?
Borsada hisse senedi alım – satım işlemleri, arz – talep mantığına göre yapılmaktadır. Yani siz bir hisse senedi almak istediğiniz zaman, satmak isteyen birisi olmalıdır. Aynı seviyelerden verilecek alım ve satım emri, birbiri ile karşılaştığı zaman işlem gerçekleşecektir. Otomatik eşleşme prensibine göre gerçekleşen bu işlemlerde, kararlarınızı seans içerisinde vermek yerine daha önceden analizlerle belirlemeniz hata payınızı azaltacaktır. Aynı zamanda bir hisse senedinin tepe ve dip noktalarından alım – satım emri vermemeniz gerekmektedir. Ne zaman kırılma yaşanacağını belirlemek oldukça zordur ve böyle bir riski almayı kimse istemeyecektir.
Hangi vadede işlem yapmak istediğinize karar vermeniz, borsada yapılan hisse senedi işlemlerinde kendinize doğru bir yol çizmenizi sağlayabilir. Çünkü kendinize bir yatırım hedefi belirlemeli ve işlemlerinizi bu hedef doğrultusunda istikrarlı bir şekilde yapmalısınız. Para kazanmak için ortada kendini bilmez bir şekilde dolanmamalısınız. Yükseliş trendi gösteren her hisse senedine ilgi göstermemelisiniz. Takip ettiğiniz belli bir alan ve ulaşmak isteyeceğiniz bir hedef olmalıdır. Bu hedef gitmek için de kendi yolunuzu belirlemelisiniz. Bu şekilde çok daha iyi sonuçlar elde edeceğinizden emin olabilirsiniz.
Borsada fiyatlar arz ve talep dengesine göre oluşmaktadır. Borsanın temel ilkelerinden birisi budur ve elektronik ortamlarda arz ile talep karşılaşarak işlemleriniz gerçekleşmektedir. Almak istediğiniz X hisse senedi için belli bir seviyeden vereceğiniz al emrine karşılık, aynı seviyeden bir sat emri olduğu zaman işleminiz gerçekleşir. Borsalarda alım – satım işlemleri için özel elektronik ortamlar oluşturulmuştur. Ekran olarak adlandırılan bu yerlerde, emirler birbiri ile karşılaşır ve uyuşan fiyatlar ile emirler gerçekleşir. Emirlerin gerçekleşmesinden 2 iş günü sonra ise almak isteyen parayı, satmak isteyen hisse senedini transfer eder. Bu şekilde de borsada hisse senedi alım – satım işlemi gerçekleşmiş olur.
Doğru seviyelerden hisse senedi alım – satım işlemi yapabilmek için piyasa gelişmelerini iyi bir şekilde takip etmeli ve analizler yapmalısınız. Kendi stratejileriniz üzerinden ilerlemelisiniz ve başkalarına aldırış etmeden işlemlerinizi gerçekleştirmelisiniz. Seans içinde ve ani bir şekilde yatırım kararı almamalısınız. Alacağınız kararı önceden iyice düşünüp taşınmış olmanız gerekmektedir. Sürü psikolojisi ile hareket etmeden, tamamen kendi kararlarınız ve stratejileriniz üzerinden alım – satım işlemlerinizi yapmanız gerekmektedir. Borsada alım – satımın nasıl yapıldığı konusunda detaylı bilgilere buradan ulaşabilirsiniz.
Borsada Hisse Senedi İşlemlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Birikimlerinizi borsada hisse senedi işlemleri ile değerlendirmek istiyorsanız dikkat etmeniz gereken oldukça önemli noktalar vardır. Bunların başında bilgi ve deneyim seviyeniz gelmektedir. Borsayı tam olarak anlamadan işlemleri de doğru bir şekilde yapamazsınız. Para kazanmak için detaylı bir şekilde yatırımları nasıl yapacağınızı biliyor olmalısınız. Hem psikolojik hem bilgi hem de deneyim anlamında kendinizi geliştirmeniz gerekiyor. Bu konulara özen gösterdiğiniz zaman borsa, birikimlerinizi kazançlı şekillerde değerlendirebileceğiniz bir yerdir.
Hisse senedi işlemlerinde dikkat etmeniz gereken konulardan birisi, sürü psikolojisi ile hareket etmemenizdir. Yapacağınız işlemleri, kendi kararlarınıza göre yapmalısınız. Başkaları alıyor diye almamalı ve çoğunluğa göre hareket etmemelisiniz. Borsa teorilerine göre herkes aynı yöne gidiyorsa işler değişmek üzeredir. Yani bir trend dalgasının sonuna gelinmiştir ve her şey bir anda değişebilir. Bu nedenle kendi stratejileri ile piyasaları doğru bir şekilde yorumlayarak hareket etmelisiniz.
Alım – satım işlemlerinde, hisse senedi fiyatlarının tepe ve dip noktalarına ulaşmasını beklememelisiniz. Bu noktalardan işlem yapmak oldukça risklidir ve bir anda kaybetmenize neden olabilir. Alım veya satım yapmak için noktalar belirlemeli, kademeli bir şekilde işlemi gerçekleştirmelisiniz. Tek seferde alım veya satım işlemini yaparak beklemek yerine farklı seviyeleri değerlendirmek, işlem sonucunda elde edeceğiniz karı arttırmanızı sağlayacaktır.
Piyasayı yakalamaya çalışmak da yapacağınız yanlışların başında gelmektedir. Piyasaya anlık odaklanmamalı ve buna göre karar almamalısınız. Çünkü piyasa hareketlerini yakalamaya çalışırken büyük kayıplar verirsiniz. İşlem yapmaya karar verdiğiniz zaman, uzun vadeli bir değerlendirme yapmalı ve anlık hareketleri yakalamak yerine gelecek hareketlere göre pozisyon almalısınız. Uzun vadeli hisse senedi nasıl alınır buradan öğrenebilirsiniz.
Duygularınızı kontrol altına alabilmeniz de hisse senedi işlemlerindeki başarınızı etkilemektedir. Ne açgözlü ne de korkak bir şekilde hareket etmelisiniz. Bir anda köşeyi dönemeyeceğinizin farkında olmalısınız ve sakin bir şekilde işlemlerinizi yapmalısınız. Acele etmeden, ani karar vermeden ve başkalarından etkilenmeden hareket etmelisiniz. Kendi kararlarınız, amacınız ve stratejileriniz olmalıdır. Bunlar üzerinden işlemlerinizi yapmalı, başkaları ne yapıyor incelemeden yatırım araçlarında ve piyasa meydana gelen değişimlere göre pozisyon almalısınız. Gerçekçi beklentilere sahip olmalı ve hayali hedeflerin peşinden koşmamalısınız.
Risk yönetimi konusunda kendinizi geliştirmeniz gerekmektedir. Borsada ne kadarlık bir riski üstleneceğinizi bilmelisiniz ve işlemlerinizi buna göre yapmalısınız. Hiç risk yokmuş gibi davranmak yerine risklerin farkında olarak kontrollü bir şekilde işlemlerinizi gerçekleştirmelisiniz. İşleme başlarken paranızın ne kadarını riske edebileceğinizi düşünmeli ve daha fazla riskten kaçınmak için önlemler almalısınız.
Sabırlı ve kararlı bir şekilde hareket etmeniz gerektiğini hiçbir zaman unutmamalısınız. Kazanmak olduğu kadar kaybetmenin de söz konusu olabileceğini aklınızdan çıkarmadan, hem paranızı hem de riskleri yöneterek işlemlerinizi gerçekleştirin. Acele etmeyin ve meydana gelen dalgalanmalar karşısında panik olmadan karar verin. Eğer karar veremiyorsanız işlem yapmış olmak için pozisyon oluşturmayın. Kayıplarınız arttığı zaman ısrarcı olmayın ve bir süre ara vererek yaptığınız hataları araştırın. Neden kaybettiğinizi belirleyin ve eksik olduğunuz noktalarda kendinizi geliştirin.
Yazıyı George Soros’un bir sözüyle bitirmek istiyorum:
“Yatırım yapmak sizi eğlendiriyorsa muhtemelen fazla kazanç elde edemiyorsunuzdur. Çünkü iyi yatırım, sıkıcıdır!”
