Borsaya Yeni Başlayanlar Ne Yapmalı? Nelere Dikkat Etmeli?

Birikimlerini değerlendirmek için yatırım yapmayı tercih edenler, piyasaya girdiğinde ne yapması gerektiğini bilemez. Aşağıda, borsaya yeni başlayanların nasıl bir yol izlemesi gerektiğini ele aldık.

Borsa, kişinin yatırımlarını kazanca çevirmesi için iyi bir fırsattır. Bu piyasalardan para kazanmak herkesin yapabileceği bir iş olmadığı gibi aşırı derecede zor da değildir. Yalnızca bazı kurallara uymak gerekir.

Borsayla yeni tanışmış kişilerin aklında bazı soru işaretleri olabilir. Bunlar cevapsız kaldığı takdirde kişiyi yatırımdan vazgeçirebilecek boyuta ulaşır. Dolayısıyla yatırımcıyı düşündüren her konuya açıklık getirilmelidir.

Bilgi ve deneyimden yoksun kişiler, borsada kaybetmeye mahkumdurlar. Yatırımcının öncelikle borsa hesabı açtığında ne yapacağını bilmesi gerekir. Rastgele bir yol izlenemez. İşte, borsaya yeni başlayanların neler yapmalı ve nelere dikkat etmeleri sorusunun cevapları;

Hedef Belirlemek

Belli bir miktarda birikmiş paranız var ve bu parayla bir hisse senedi almak yani borsada yatırım yapmak istiyorsunuz. Bu kararı bir kişinin borsadan yüksek kazanç elde ettiğini duyduğunuz için almış olabilirsiniz.

Borsaya yeni başlayan bir kişi genellikle almış olduğu bu duyumlar ile hareket eder ve bu nedenle de kayıp yaşar. Peki, neden kaybeder?

Aslında borsada kaybetmenin pek çok farklı nedeni vardır. Bunlardan biri de kişinin hedef belirlemeden, yalnızca çevresinden aldığı duyumlara göre yatırım kararı almasıdır.

Herkesin borsadan beklentisi farklıdır. Kimilerinin buradan kazandığı ufak bir miktar işini görürken, kimileri ise çok yüksek miktarlar hedefler. Bu tamamen kişinin ileriye dönük planları ile alakalıdır.

Hedeflerini borsaya girmeden önce belirleyen bir yatırımcı, nasıl bir yol izleyeceğini bilir ve buna uygun bir yol izler. Hedefi olmadan borsaya girmiş olanlar ise rastgele işlem yapar ve sonuçtan çok fazla etkilenmez.

Bilgi Edinmek ve Deneyim Kazanmak

Borsadan yüksek kazanç elde etmek, sanıldığı kadar basit bir iş değildir. Bunun için her şeyden önce belli bir bilgi birikiminiz ve deneyiminiz olmak zorundadır.

Yeni başlayan bir yatırımcının ilk işlemlerinde kayıp yaşaması kaçınılmazdır. Bunun nedeni bilgi ve deneyim eksikliğidir.

Çok para kazanıp zengin olma hayali ile borsaya direkt giriş yapan kişiler spekülatörlerden de nasibini alacak ve parasını kaybedecektir.

Tüm bunlara baktığımız zaman borsada kaybetme nedenleri çoğaltılabilir. Kaybetme risklerini azaltmak için atılması gereken ilk adım; bilgi ve deneyim kazanmaktır.

Günümüz imkanları göz önünde bulundurulduğu zaman bilgi ve deneyim kazanmak için birçok olanak bulunduğu görülmektedir. İnternet başlı başına iyi bir kaynak iken, verilen borsa eğitimlerinden de faydalanılabilir.

Yalnızca paranızı almak için eğitim verdiğini iddia eden kurumlar da bulunmaktadır. Eğitim veren kurumları iyice araştırmalı ve gerçekten öğretici olduğuna inandığınız kurumlardan eğitim almalısınız.

Deneyim ise yıllar geçtikçe edinilecek bir yetenek olarak değerlendirilebilir. Günümüz olanaklarından olan sanal hesaplar sayesinde belli bir deneyim kazanabilir ve borsaya adım atar atmaz kaybetmemek için nelere dikkat etmeniz gerektiğini, nasıl hareket etmeniz gerektiğini, piyasanın nasıl işlediğini, bir hisse senedinin nasıl alınıp satıldığını öğrenebilirsiniz.

Küçük Adımlarla Başlamak

Borsaya başlangıçta büyük adımlar atmamak gerektiği, küçük yatırımcılara verilen borsa tüyoları arasında yer alan etkili bir yöntemdir. Bu sayede büyük kayıplardan korunabileceğiniz söylenir.

Sanal borsa hesapları sayesinde de bu küçük adımları planlamanız mümkündür. Ayrıca deneyim demek borsada başarı elde etmek demektir. Sanal hesaplar deneyim kazanmanız açısından size büyük katkı sağlar.

Henüz borsa hakkında bilgisi ve deneyimi tam olmayan birinin başlangıçta büyük paralar yatırması oldukça riskli bir davranıştır. Hata yapma olasılığı oldukça fazla olduğu için yaşanan olumsuz bir durumda yaşanan kayıp da fazla olur.

Ünlü yatırımcıların da söylediği gibi, kendinizi borsaya işlem yapmaya psikolojik olarak da hazırlamanız gerekir. Fakat bu, ilk etapta büyük miktarlar yatırarak fazla kazanç elde edebileceğiniz düşüncesiyle yapılmış bir hazırlık olmamalıdır.

Sabırlı Olmak

Birçok ünlü yatırımcı borsada işlem yapacak yatırımcıların her şeyden önce sabırlı bir kişiliğe sahip olması gerektiğini belirtir. Borsaya yeni başlayan yatırımcılar, para kazanma hırslarının yanı sıra aceleci tavırları nedeniyle de kayıp yaşamaktadır.

Dolayısıyla borsada işlem yapmak için ayırdığınız parayı unutmalı ve uzun vadede bu parayı borsaya bağlamanız gerekmektedir. Borsada elde edilen yüksek kazançlar çoğunlukla uzun vadeli yatırımlardan gelir ve bu nedenle de sabırlı ve sakin bir şekilde işlemlerinizi gerçekleştirmeniz önerilir.

Kısa sürede çok para kazanma arzusunu bastıramayan bir yatırımcı borsada kaybetmeye çok müsaittir. Bu hata onun sahip olduğu her şeyi kaybetmesine dahi neden olabilir. Çünkü art arda kaybetmek kişide kazanma hırsı yaratacaktır.

Başkalarına Aldırış Etmemek

Borsada işlem yapan herkesin para kazanmak için işlem yaptığını unutmamalısınız. Söz konusu para olduğunda da kimse kimseye para kazanması için yardımcı olmaz ve yol göstermez.

Eğer borsada size birisi “Şu hisse bu sürede çok kazandıracak” diyorsa, bunun bir spekülatör veya dolandırıcı oyunu olabileceğini göz önünde bulundurmalısınız. Dolayısıyla tüyolara ve duyumlara göre hareket etmemelisiniz. Bu, acemi yatırımcıların en sık yaptığı hatalardandır.

Öncelikle hedeflerinizi belirleyerek buna uygun stratejiler geliştirmek sizin görevinizdir. Herkesin farklı amaçları vardır ve bilgi – deneyim seviyeleri de birbirinden farklıdır. Bu nedenle hiçbir yatırımcı en yakını dahi olsa duyumlara aldırış etmemelidir.

Sorgulamadan İnanmamak

Borsaya yeni başlayan bir kişinin yaptığı en genel hatalardan birisi de, haberlerden hisse senedi piyasası ile ilgili edindiği bilgilere körü körüne inanarak işlem yapmaktır.

Bilindiği gibi borsa analizleri, temel ve teknik analiz olarak ikiye ayrılır. Hisse senetleri ile ilgili haberlerden edindiğiniz bilgiler temel analiz konuları içerisinde yer alır. Makro ekonomik veriler, ülkelerde yaşanan krizler, ülkeler arası yaşanan anlaşmazlıklar gibi konular bu gruptadır.

Teknik analizler ise fiyat grafikleri, hisse senetlerinin geçmiş fiyat hareketleri, piyasa değerleri, en yüksek – en düşük fiyatlar gibi verilerden oluşur.

İyi bir yatırımcı, temel ve teknik analiz çeşidinden edindiği bilgileri birlikte yorumlayabilme yetisine sahip olmalıdır. Bu şekilde oluşturulan pozisyonlar daha sağlıklı sonuçlar verir.

Piyasaları Tanımak ve Takip Etmek

Eğer borsada paranızı değerlendirmeye başladıysanız, iyi bir piyasa takipçisi olmanız gerektiğini bilmelisiniz.

Borsa birçok değişkenden oluşur ve fiyatlar arz – talep denilen iki ana değişkene göre seyreder. Arz ve talep üzerinde etki eden birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörlerin piyasada yaşadığı değişiklerin takip edilmesi gerekmektedir.

Örneğin; tüm dünyayı etkisi altına alan bir salgından ötürü yatırım araçlarının fiyatı değişebilir. Piyasalardaki gergin ortamın etkisiyle fiyatlar aşağı veya yukarı yönlü bir eğilim gösterir.

Günümüz olanaklarından faydalanarak borsa takibi yapmak eskiye göre çok daha kolaydır. Eskiden borsa seans salonlarında, televizyon ve telefon gibi araçlarla gerçekleştirilen borsa takibi, günümüzde internet bağlantılı bilgisayar, akıllı telefon ve tabletler aracılığıyla kolayca yapılabilir. Böylelikle anlık veri değişimlerinden direkt haberdar olunabilir.

Uygun Portföyü Oluşturmak

Borsa, işlem gören yatırım araçları yönünden oldukça zengindir. Özellikle deneyimsiz yatırımcıların tek bir enstrümana körü körüne bağlanması doğru değildir.

Herkes avantajlı gördüğü yatırım aracını tercih etmekte özgürdür. Fakat bunlar hakkında bilgi düzeyiniz arttıkça daha kolay fikir edinebilecek konuma gelirsiniz. Yatırım için seçilen araç hangisi olursa olsun detaylı bir araştırmaya ihtiyaç duyulur.

Risk dağılımını sağlamanın en iyi yollarından biri farklı yatırım araçlarından oluşan bir portföy hazırlamaktır. Böylelikle beklentiyle uyumlu kazançlar elde etmek bir hayal olmaktan çıkar.

Sektörleri Takip Etmek

Genellikle hisse senetleri ile anılan borsa piyasasında hemen her sektörden şirketin hisseleri işlem görür. Yatırımcının ilgi duyduğu bir sektörün hisselerine yatırım yapması önerilir.

Belli sektörlere ait şirketlerin hisseleri bazı zamanlarda yükselirken, bazen de tam tersi yönde seyredebilir. Sektörleri yakından tanıyan yatırımcılar, gelecekteki seyri tahmin etmede daha başarılı olacaktır.

Ayrıca kişilerin yabancı olduğu sektörlerdeki hisselere para yatırmaları riski büyük ölçüde artırır. Dolayısıyla hisse senedi yatırımlarında sektöre olan yakınlık oldukça önemlidir. Yatırımcı ilgi duyduğu alandaki tüm gelişmeleri yakından izlemelidir.

Psikolojiyi Yatırıma Hazırlamak

Borsada kazanmak veya kaybetmenin pek çok unsura bağlı olduğundan bahsetmiştik. Başarıyı etkileyen en önemli unsurlardan biri de hiç şüphesiz psikolojidir.

İşlem yaparken yatırımcının nasıl bir ruh hali içinde olduğu sonuç için belirleyicidir diyebiliriz. Sakin, sabırlı, mantıklı, duygusallıktan uzak ve olumsuz durumlara hazır kişiler başarılı yatırım için daha avantajlı konumdadırlar.

Tüm bunlar ışığında, yatırımda psikolojinin önemi kesinlikle atlanmaması gereken bir konudur. Gerektiğinde duygular kontrol edilebilmelidir. Aksi takdirde anlık ruh halinin etkisiyle hata yapma ihtimali artabilir.