Hayatımızın geniş bir alanında kullanılan petrol, eşi benzeri olmayan bir kaynaktır. Bu yüzden de ona biçilen değer fazladır. Hal böyle olunca finans dünyasında da bu emtiaya yatırım yapanların sayısında artış olmuştur.
Küresel ekonomi anlamında da son derece önemli olan piyasaların siyah altını, fiyat hareketleri ile küçük büyük tüm yatırımcılar tarafından dikkatle takip edilir. Çünkü birikimleri bu enstrümanda değerlendirmek günümüzde eskiye göre oldukça kolaylaşmıştır.
Fiziki olmayan alım – satım işlemleri borsada, varantlar aracılığı ile ve forex piyasasında gerçekleştirilir. Yatırımcıların ise tam bir bilgiye sahip olması gerekir. Aşağıda, petrol yatırımı hakkında işinize yarayabilecek bilgiler yer alıyor;
Petrol Yatırımı Hakkında Genel Bilgiler
Petrol, tüm dünyada değerli görülen ve alternatifi bulunmayan bir kaynaktır. Nadir bulunuyor olması ve hatta ona sahip olan ülkelerin zengin sayılması, ekonomik açıdan taşıdığı önemi de gözler önüne sermektedir.
Birikimlerini en karlı şekilde değerlendirmek isteyip, geniş bir ürün çeşidine sahip emtia piyasasına yönelenlerin hangi emtiaya yatırım yapılacağı noktasında tercihini çoğunlukla bu kaynaktan yana kullandığı bilinmektedir.
Neredeyse tüm endüstriler üzerinde önemli bir etkisi olan bu enstrümanın fiyatlarında meydana gelebilecek herhangi bir düzensiz değişim, dünya ekonomisi adına birçok olumsuz gelişmenin yaşanmasına neden olabilmektedir.
Genel olarak fiyatlarında düzensiz değişimlere nadiren rastlanır ve bu nedenle de yatırımcıların ilgisi burada yoğunlaşır. Ayrıca bu sektörde faaliyet gösteren şirketlerin yatırım politikalarının fiyatlar üzerinde en büyük etkiyi yarattığı bilinir.
Piyasaların siyah altını bu emtiaya yatırım yapmak günümüzde eski zamanlara kıyasla çok daha iyi olanaklar altında yapılabilmektedir. Fiziki olmayan alım – satım işlemlerinin gerçekleştiği forex ve borsa piyasasında bu araçtan kazançlı işlemler yapmak sanıldığından daha kolaydır.
Özellikle forex piyasasının sunmuş olduğu olanaklar sayesinde petrol ticareti güvenli bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Piyasanın sunduğu avantajlar da göz önünde bulundurulduğu zaman borsa yerine forex piyasasında bu araca yatırım yapmanın daha kazançlı ve kolay olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
Yatırımcı, bu kaynağa nerede ve ne şekilde yapacağını kendi belirler. Fakat iyi bir bilgi birikimi ve edinilmiş deneyim, başarılı sonuca bir adım daha yaklaştırır. Dolayısıyla birikimin değerlendirileceği aracı ve beraberinde piyasaları tanımak çok önemlidir.
Petrol Yatırımı Yapma Yolları
Oldukça yüksek bir işlem hacmine sahip olan bu kaynaklardaki fiyat değişimleri, bilinçli yatırımcılar tarafından kazanca çevrilebilmektedir.
Finans piyasalarının vazgeçilmezi olan bu ürün, fiziki anlamda depolama ve saklama gibi imkanlara uygun olmadığından yalnızca rakamsal olarak alım – satımı gerçekleştirilmektedir. Ufak miktarlardaki birikimlerin bile karlı şekilde değerlendirilmesi için oldukça uygun bir enstrümandır.
Günümüzde yatırımcılar tek bir yatırım seçeneğine mecbur bırakılmamıştır. Seçilebilecek alternatif yatırım yöntemleri vardır. Fiziki olmayan biçimde yapılan alım – satımlar, küresel piyasaların avantajlı ticari faaliyetlerine imkan vermektedir.
İşte, petrol yatırımının nerede yapıldığı konusunda detaylı bilgiler;
Borsada Petrol Yatırımı
Kurumsal piyasalar olan borsalarda bazı enstrümanlar daha yoğun işlem görür ve dolayısıyla işlem hacminin yüksek olduğu söylenir. Borsa türleri hakkında bilgi verirken, yüksek işlem hacmi olan yatırım araçlarının kendi özel ürün borsalarına sahip olduklarından bahsetmiştik.
Bu yatırım araçlarından biri olan petrol de yüksek işlem hacmi nedeniyle kendi borsasında işlem görmektedir. Bu kaynağa bol miktarda sahip olan ülkelerin kendine ait petrol borsaları bulunmaktadır. Aynı zamanda ülkemizde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) bağlı olarak işlem yaptıran emtia borsalarında da bu araca yatırım yapılabilmektedir.
New York Mercantile Exchange (NYMEX) ve International Petroleum Exchange – IPE (ICE ile birleşti) bu enstrümana yatırım yapmak için en fazla kullanılan yabancı borsaların başında gelmektedir.
Petrol yatırımı, türev ve spot piyasalarda gerçekleştirilebilmektedir. Spot piyasada alım – satımı günümüzde fiziki olmayan şekillerde yapılmaktadır. Bu sayede de herhangi bir güvenlik ve muhafaza sorunu ile karşılaşılmadan internet üzerinden hızlı bir şekilde işlemlere yön verilebilmektedir.
İnternet üzerinden gerçekleştirilen işlemler sayesinde borsalarda hem türev araç olarak hem de spot piyasa aracı olarak işlem görmektedir. Borsaya nasıl girildiği konusunu gözden geçirerek bu işlemleri borsada gerçekleştirmek için izlemeniz gereken adımları öğrenebilirsiniz.
Türev piyasalarda işlem gören söz konusu emtiada doğrudan petrole değil, onun dayanak varlık olduğu kontratlara paranızı yatırırsınız.
Futures (vadeli işlem) sözleşmeleri, Opsiyon sözleşmeleri ve varantlar olmak üzere 3 farklı türev ürün, borsada petrole dayanak varlık olarak işlem görmektedir. Fakat Türkiye’de bunlar içinden yalnızca varantları bu enstrümana yatırım için kullanabilmektesiniz.
Petrol Varantları ile Yatırım
Bu enstrümanların yatırımında kullanılan en yaygın yöntem olan varantlar, önceden belirlenen bir fiyat ve tarihte alım – satım hakkı tanır. (Varant hakkında detaylı bilgi için konu hakkındaki içeriğimizi inceleyin.)
Amacınız bu kaynağın fiyat değişimlerinden kar elde etmek olsa da piyasalarda söz konusu olan risklere varantlar sayesinde daha az maruz kalırsınız ve bu yalnızca varanta ödediğiniz miktar kadardır.
Bu yöntem, Borsa İstanbul güvencesi altında 2015 yılından bu yana bu enstrümana yatırım yapma metodu olarak kullanılmaktadır. Yapmanız gereken ise banka veya aracı kurumlardan yardım alarak bir petrol varant hesabı açtırmaktır. İş Yatırım ve Deutsche Bank X-Markets’i ise ülkemizde bu varantın ihracı için kullanabilirsiniz.
Alım ve satım fiyatı arasındaki farkın az olması, yüksek likidite, kaldıraç özelliği ve daha birçok avantaj sunan varantlar, enstrümanın fiyat hareketlerini kara çevirmenizi kolaylaştırır.
Eğer varlığın fiyatında yükseliş olacağını öngörüyorsanız alım varantı, tam tersi olarak fiyatlarda düşüş olacağını öngörüyorsanız satım varantı ile işlem yaparsınız.
Söz konusu bu varantlar; ülkemizde Borsa İstanbul bünyesinde, yurt dışında ise New York Mercantile Exchange (NYMEX) ve International Petroleum Exchange – IPE’de işlem görür. Bu konuya sonraki bölümlerde detaylı bir şekilde değineceğiz.
ICE Brent Petrol kontratı, söz konusu varantların dayanak varlığı olarak kabul edilmektedir. Varantların çarpanı 0,1 olarak belirlenmiştir. Bu da 10 adet petrol alım varantının 1 varile denk gelmesi demektir. Katlanacağınız tek maliyet ise varantı satın aldığınız fiyattır. Bilindiği gibi düşük maliyet her zaman yatırımcıların lehine olmuştur.
Petrol Vadeli İşlem Sözleşmeleri ile Yatırım
Bu sözleşmelerin VİOP’ta işleme açılması gündemde olsa da şuan bu işlemlerin söz konusu olmadığı bilinmektedir. Uluslararası piyasalarda petrol vadeli işlem sözleşmelerine yatırım yapmak içinse bu kapsamda hizmet veren aracı kurumlardan faydalanabilirsiniz.
Petrol futures alım – satımı için uluslararası piyasaların 1000 dolar civarında alt limit bulundurduğu bilinmektedir. Ülkemizde bankalardan da aynı hizmeti alabilmeniz mümkündür.
Petrol Şirketlerinin Hisselerine Yatırım
Borsada bu emtiaya yatırım yapmanın bir diğer yolu da şirket hisselerini tercih etmektir. Piyasalarda petrole dayalı hisse senetleri işlem görür ve bunlar kaynağın üretimi ve çıkarılmasında faaliyet gösteren şirketlere aittir.
Önde gelen petrol şirketlerinin hisselerine VİOP’ta yatırım yapabilirsiniz. Ülkemizde hangi şirketlerin faaliyet gösterdiğini belirleyerek bunlar üzerinden işlem yapabilirsiniz. Böylelikle avantajlı olanaklardan faydalanarak portföyünüzü çeşitlendirebilirsiniz.
Dünyanın en ünlü petrol şirketlerinden biri olan BP’nin hisse senedine nasıl yatırım yapılacağını öğrenmek için tıklayın.
Forex Piyasasında Petrol Yatırımı
Ülkemizde bu kaynaktan para kazanma fikri her geçen gün daha fazla kişiye cazip gelmektedir. Bunun için mantıklı yatırım yollarından biri de forexi kullanmaktır.
Forexte de fiziki olmayan alım – satıma konu olan bu enstrümanlar, fiyatlarında görülen anlık değişimlere bağlı olarak kazandırır ya da para kaybettirir. Üstelik işlemlere başlamak için büyük miktarlarda para yatırmanız beklenmez.
Özellikle Brent’e yatırım yapılan bu piyasalarda 50.000 TL’lik teminat tutarını yatırmanızın ardından güvenilir bir aracı kurumla işlemlerinize devam edebilirsiniz. Hesap açım işlemlerinin ardından kazandıran işlemler yapmaya odaklanabilirsiniz.
İşlem yapmaya yetkisi bulunan yasal bir aracı kurum seçerek çıktığınız yola, eğitimler ve demo hesaplarda kendinizi geliştirerek devam etmelisiniz. Bilgi ve deneyim anlamındaki açıklarınızı kapattıktan sonra emtianın fiyatlarını pür dikkat izleyerek kazançlı yatırım fırsatları yakalayabilirsiniz. Duruma göre alım – satım emirleri verebilirsiniz.
Forexi diğer finans piyasalarından farklı kılan özellikler sayesinde bu emtiayı en az riskle paraya çevirebilmeniz mümkündür.
Örneğin kaldıraçlı işlemler ile yatırdığınız tutarı 10 katına kadar katlayabilir, çift yönlü işlem özelliği sayesinde ise fiyatlar hem düşerken hem de yükselirken kazanç sağlayabilirsiniz.
Forex piyasasında bu araca yatırım yapmak isteyenler fiyat grafiklerinin de içinde bulunduğu online platform üzerinden işlemleri gerçekleştirmektedir. Bu şekilde hem piyasa takibini yaparken hem de alım – satım emirlerini verirler.
Petrol Piyasasındaki Önemli Borsalar
Bildiğiniz üzere, yurtdışı borsalarda da bu emtiaya yatırım yapılabilmektedir. Yalnızca seçtiğiniz aracı kurumun buralarda işlem yaptırma yetkisine sahip olduğundan emin olmanız gerekir.
New York Mercantile Exchange (NYMEX), emtia işlemleri yapan başarılı bir borsadır. Aynı zamanda dünyanın en büyük emtia işlemlerinin burada gerçekleştirildiği bilinmektedir. Dünya üzerinde başarı ile sonuçlanan ilk petrol yatırımı ve sözleşmelerine ev sahipliği yapan yerin NYMEX olduğu bilinmektedir.
NYMEX, 2008 yılında Chicago Mercantile Exchange (CME) tarafından 11 milyar dolara satın alınmıştır ve günümüzde CME grubuna bağlı olarak faaliyet göstermektedir.
ABD gösterge petrolü olan Batı Teksas Petrolü (WTI) kontratları, 2010 yılında CME grubunda günlük ortalama 185 bin ile 740 bin arasında seyretmiştir.
NYMEX’de petrol kontratları ile işlem yapabilmek için öncelikli olarak elektronik ortamda işlem yapacak olan işletmelerin ve yetkili kişilerin Takas Odası’na kayıt olmaları gerekmektedir.
Aynı zamanda NYMEX’e kayıt olan aracı kurumlara da kayıt yaptırılmalıdır. Kayıt işlemlerinin gerçekleştirilmesi sonrasında da teminat ile ilgili işlemler gerçekleştirilmektedir. Bu şekilde petrol kontratları alınıp satılmaktadır.
Diğer bir önemli borsa ise; International Petroleum Exchange – IPE (bilinen adıyla ICE) NYMEX’e benzer şekilde petrol ve kontrol işlemleri yaptırmaktadır.
Motorin kontratları ICE piyasasında ilk işlem gören kontratlardır. Daha sonra ise Brent ham petrolü kontratları işlem görmeye başlamıştır. IPE, 2000 yılında Intercontinental Commodity Exchange – ICE (Kıtalararası Emtia Borsası) ile birleşmiştir. Futures sözleşmeleri de bu şekilde işlem görmeye başlamıştır.
ICE piyasasında ticarete konu olan Brent’in günlük işlem hacmine bakıldığı zaman 2010 yılında 41 bin – 600 bin arasında olduğu görülmektedir.
Bir kontratın büyüklüğü 1000 varil olduğu düşünüldüğünde de günlük 41 milyon – 600 milyon Brent varilinin alınıp – satıldığı sonucuna ulaşılmaktadır. ICE piyasasında petrol alım – satımı yapabilmek için gerçekleştirilen işlemler NYMEX’te olduğu gibidir.
Diğer bir önemli siyah altın borsası ise Dubai Mercantile Exchange (DME)’dir. DME’de Dubai ve Umman ham petrol futures sözleşmeleri işlem görmektedir. Günlük işlem hacimlerine bakıldığında ise birkaç yıl öncesine kadar 439 bin varil ile 6 milyon varil arasında işlemin gerçekleştiği belirlenmiştir. Günümüzde bu rakamın tırmandığı bilinmektedir.
Petrol Fiyatları Nelerden Etkilenir?
Parasını piyasalarda değerlendirmek isteyenlerin tüm dikkati fiyatların seyri üzerinde olmalıdır. Çünkü piyasalarda fiyatlar sürekli değişir. Yatırımcı ise fiyatların yönünü doğru tahmin edebilmek için piyasaları sürekli izlemelidir.
Altın gibi değerli olan söz konusu kaynağın söz konusu olduğu durumda dünyayı ilgilendiren tüm gelişmeler dikkate alınır. Çünkü yankı küresel veya bölgesel anlamda yankı uyandıran bir gelişmeye karşı duyarsız kaldığına neredeyse hiç rastlanmamıştır.
Piyasanın yakın takipçisi olan yatırımcılar, popülerliğini asla kaybetmeyen bu araçtaki değer düşüş – yükselişlerini dikkatle izler. Burada gündem olaylarına karşı da dikkatli olması beklenir.
Örneğin, petrolün 2014 yılında yaşadığı sert düşüşlerden sonra bazı yatırımcıların güveninin kırıldığı görülmüştür. Bu da fiyatlar üzerinde temel etken olan arz – talep dengesini etkilemiştir.
Bu enstrümanın fiyatları kabaca şu faktörlerden etkilenir;
- Fiyatların oluşmasında önemli bir etken olan petrolün üretildiği ve dolayısıyla geldiği yer,
- Tüm dünyayı etkileyen doğal afet, salgın hastalık ve diğer beklenmedik durumların arz ve talep üzerinde etki yaratması (Örneğin, 2020 yılına damga vuran Covid-a9 salgınıyla talepteki aşırı azalma ve arz fazlası fiyatların aşırı düşmesine neden olmuştu.),
- Arz ve talep unsuru,
- Küresel ekonomi üzerinde söz sahibi olan dev ekonomili ülkelerin finansal durumu,
- Açıklanan makroekonomik veriler; büyüme rakamları, sanayi üretimi, cari açık gibi önemli göstergeler,
- Dünya petrol rezervinde ciddi önemi bulunan OPEC’in üretim kapasitesi, aldığı kararlar ya da uyguladığı politikalar,
- Jeopolitik riskler,
- Emtianın bulunma ve çıkarılma maliyetinde meydana gelen değişiklikler,
- Ülkeler arası ilişkiler,
- Küresel piyasalarda kaydedilen değişme ve gelişmeler,
- İşlem gördüğü para birimi olan Amerikan dolarının fiyat seyri,
- Ekonomi ve finans dünyasını etkileyebilecek olan tüm unsurlar, siyah altının fiyatlarında belirleyici rol oynayabilmektedir.
İnternet üzerinden petrol ile ilgili bilgilerin ve piyasa gelişmelerinin takip edilmesi günümüzde oldukça kolaydır. Bir yandan piyasayı takip ederek bir yandan da alım – satım işlemlerini yöneterek hızlı bir şekilde kazanç elde edilebilir. Aynı zamanda anlık dalgalanmalardan korunmak da yine internet sayesinde mümkündür.
Tüm bunlara ek olarak, bu enstrümanın fiyatlarının hangi faktörlerden nasıl etkilendiği diğer yatırım araçlarına göre çok daha nettir. Fiyatlarda aşırı yükselme veya düşme meydana gelmemektedir. Meydana geldiği zaman ise dünya ekonomisi olumsuz bir şekilde etkilenmektedir. Dolayısıyla fiyatların takibi de kolay bir şekilde yapılabilmektedir.
Petrol Yatırımı Yaparken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Büyük küçük tüm yatırımcıların tercih ettiği bu enstrümanın kazançlı yatırımlara konu olabilmesi için birtakım hususlara dikkat edilmelidir.
İşte, dikkat etmeniz gereken en önemli noktalar;
Fiyatlar Üzerinde Etkili Olan Faktörleri Bilmek
Bu araca yatırım yapmak isteyenlerin dikkat etmesi gerekenlerin başında fiyatların nelerden etkilendiğini bilmek gelir. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi ekonomik açıdan oldukça önemli olan bu kaynağın değeri belli faktörlere bağlı olarak değişim gösterir.
Gündemde ne olup bittiğini sıkı bir şekilde takip ederek fiyatların seyri hakkında öngörüde bulunmak daha kolay olacaktır. Hiç beklemediğiniz anda değişebilen fiyatlar yatırımınızın seyrini tamamen değiştirebilir.
Doğru Yatırım Şeklini Seçmek
Söz konusu kaynağa yatırım yapmanın farklı şekilleri olduğundan ve kişinin dilediğini seçme hakkına sahip olduğundan yukarıda bahsettik.
Her piyasayı diğerinden ayıran bir özelliği vardır. Bunların en verimli şekilde kullanılabilmesi, yatırımcıların piyasaları iyi bir şekilde tanımalarıyla mümkündür. Yanlış yerde işlem yaparak doğru yorumlar yapmak ve kazançlı bir hamlede bulunmak imkansızdır.
Gündem Olaylarını İzlemek
Yatırım yapmanın temel kurallarından biri gündemdeki gelişmelerin sıkı takipçisi olmaktır. Çünkü piyasada işlem gören araçların fiyatlarında gündemdeki gelişmelerin etkili olduğu bilinir.
Ekonomide meydana gelen iyileşme ya da krizler, bu piyasayı doğrudan etkileyecektir. Riskli bir ortamda yatırımcıların güvenli limanlara yönelmesi, bu emtianın talebinde değişiklikler yol açacağından fiyatlar üzerinde bir etkisinin olduğu aşikardır.
İyi Bir Yorumlayıcı Olmak
Özellikle ekonomi ve finans alanında kaydedilen veri, açıklama, gelişme ya da alınan kararlar, merkez bankalarının uyguladığı para politikaları gibi durumların yatırımcı tarafından doğru yorumlanması gerekir.
Finansal işlemler öngörü becerisi ile yakından ilişkilidir. Bu durumda oluşan durumların emtia üzerinde ne gibi bir etki yaratacağını tahmin edebiliyor olmalısınız. Uzmanların rapor ve analizleri bu konuda işinizi kolaylaştırabilir.
Portföyü Yalnızca Petrolden Oluşturmamak
Genellikle acemi yatırımcıların yaptığı hatalar arasında gösterilen bu davranış, büyük bir risk yaratır. Verilen tavsiyeler arasında da portföyünüzü çeşitlendirmeniz gerektiğinden bahsedilir.
Örneğin, emtia grubunda yer alan ürünlerin birçoğu benzer riskler içerir. Tüm portföyünüzde yalnızca emtiaları bulundurmak yerine, dövizler veya hisse senetlerine yönelebilirsiniz. Bu sayede çok fazla riske katlanmadan kazanma şansınızı artırabilirsiniz.
Sonuç
Emtia piyasalarının yüksek işlem hacimli ürünlerinden biri olan petrol, fiziki ticarete uygun olmamasından ötürü finansal platformlarda işlem görür. Borsa ve forexte bu araca yatırım yapılabilmektedir.
Piyasanın özelliklerini tam olarak bilerek yapılan işlemler, kişilerin gelir kaynağı dahi olabilmektedir. Arz ve talebinde etkili olan faktörler bilindiğinde fiyat hareketleri üzerinde doğru tahminler yapılabilmektedir.
Finans piyasalarının günden güne gelişerek imkanların artması sanal ortamda yapılan işlemlerin artmasını sağlamıştır. Ayrıca birikimlerini yatırımla değerlendirmek isteyenlere de alternatif seçenekler doğmuştur.
Sonuç olarak bu işlemler, para kazanmanın güvenli yollarından biridir. Yatırımcılar tüm önerilerimizi dikkate alarak küçük miktarlardan kazanç elde ederek beklentilerini karşılayabilirler.
Brent nereden alabılırım
ben merak etim brent ptrol hise 30 dolar diyor varilimi diyelim aldık 35 dolar oldu satmak istiyoruz hemen satılıyormu alım satım komisyon paramız hemen alınırmı mereak ediyom hyr akşamlar
Petrole yatırım yapmak bana da mantıklı geliyor, Amerika var olduğu sürece petrol alan kazanır.
Altay Bey; Brent petrolünü spot olarak (kaldıraçsız) satın alabileceğim bir Türk bankası ismi verebilirmisiniz, ben bulamadım, teşekkürler
Merhaba Nafiz Bey;
Türkiye’de kaldıraçsız olarak petrol alım satım işlemlerini yapabileceğiniz bir banka yok. Ancak forex piyasasında kaldıraç seçemeden bu işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Yani forex’te istediğiniz firmadan kaldıraçsız olarak brent petrol alabilirsiniz.
Verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim.
Merhaba 2014 sonu için petrol fiyatı hakkında düşünceleriniz neler? Sizce şuan petrol alımı yapılır mı? Fiyatlar ne yönde bir grafik izler?
Hakkı Bey yorumunuz için teşekkürler. Bu site üzerinden yaptığımız bilgi akışı yatırım danışmanlığı, analiz ve piyasa yorumlama üzerine olmadığı için bu tarz bilgiler vermemiz yanlış olacaktır.