Bildiğiniz gibi altın, güvenli liman olma özelliği ve uzun vadede kazandırması nedeniyle her zaman tercih edilmiştir. Altın fiyatları dalgalanma gösterse bile popülerliğini her zaman korumaktadır. Hemen her portföyde yer aldığını söylemek de yanlış olmayacaktır. Sadece finans piyasaları değil, para kazanan herkesin ilgisini çekmektedir.
Finans piyasalarında altın yatırımından kazanç elde edebilmek için fiyatlarındaki değişimlere hakim olmanız gerekiyor. Eğer uzun vadeli yani ‘al ve bekle’ mantığıyla bir yatırım yapmıyorsanız altın fiyatları günlük ve çeşitli zaman aralıklarına göre takip edilmelidir. Bunun nedeni; altın fiyatlarında kısa vadeli düşüşler yaşanırken, orta veya uzun vadede yükseliş görebilmenizdir.
Sizlere bu anlamda, son 10 yıla ait altın fiyatları grafiğini sunmak ve yaşanan önemli değişimleri paylaşmak istiyoruz.
Son 10 Yıllık Altın Fiyatları Grafiği
Finans piyasalarında bilinçli yatırımcılar, altın işlemlerini yaparken fiyat takibini genellikle uzun vadelere yaymaktadır. Yani 1 aylık ve yıllık verilerden 10 yıllık fiyat değişimini gösteren grafiklere kadar analiz etmektedirler. Bu şekilde çok daha iyi sonuçlar elde edildiğini de bilmelisiniz.
Köşe yazarlarına ve analistlere bakacak olursanız; fiyatların geleceği hakkında yorum yaparken geçmiş yılların verilerini incelediklerini görürsünüz. Örneğin; 2008 ekonomik krizinde yaşanan fiyat değişimiyle bağlantı kurmaya çalışılır. Analizlerle de bu beklentilerini desteklerler.
Aynı zamanda yılsonunda hangi seviyelerin görülebileceği yorumu yapılır. Analiz ve fiyat tahmini yapan uzmanlar, genellikle son 10 yıla ait altın fiyatları grafiği üzerinden, mevcut ekonomik düzende yaşanma ihtimali olan gelişmeleri değerlendiriyorlar.
Aşağıdaki grafik, altının ons fiyatı (USD) üzerinden son 10 yıllık (Ocak 2010 – Ocak 2020) değişimini göstermektedir:
Grafikte 2008-2009 yıllarında yaşanan düşüşlerin sona erip, tarihi zirveye doğru çıkışı görebiliyoruz. 2011 yılının Ağustos ayına kadar genel bir yükseliş eğilimi kaydedilmiştir.
2008 – 2012 yıllarını kapsayan küresel ekonomik kriz döneminde; en düşük altın fiyatı, 2008 yılı Ekim ayında görülmüştür. Bundan önceki düşük seviye ise 2007 yılının Ağustos ayında gerçekleşmiştir. Burada bilmeniz gereken en önemli nokta ise 2008 ekonomik krizinin, 2007 yılında ABD’de başlayan mortgage kriziyle tetiklenmesidir.
Kısa bir hatırlatma yapmak gerekirse; mortgage kriziyle birlikte denetimlerde eksiklik ve izlenen politikalarda öngörülemeyen olumsuzluklar, krize doğru sürüklenmemize neden olmuştur.
Mortgage krizinin asıl nedeni ise düşük gelirli ve zayıf kredi geçmişi bulunan hane halkına verilen yüksek riskli subprime ipotekli konut kredileridir. Bu krizin ABD dışında, diğer ülkelere yansımasının nedeni ise dolaşan sıcak para ve yabancı yatırımların bir anda çekilmesidir.
Son 10 yılın en yüksek ve en düşük seviyelerini aşağıdaki tablodan görebilirsiniz:
Son 10 yılın en yüksek seviyesi, 1896,50 dolar ile 2011 yılında görülmüştür. En düşük seviyesi ise 2010 yılında 1052,25 dolar ile kaydedilmiştir.
2018 yılından itibaren yeni bir küresel krizin yaklaşmakta olduğu söyleniyor. Bu durum ise altın fiyatlarına doğrudan yansıyor. Aşağıdaki grafikte göreceğiniz üzere 2018 yılının Ağustos ayında bir yükseliş trendi başlamıştır.
Altın ons fiyatı, 2018 yılının Ağustos ayında 1176,70 doları gördükten sonra 2020 yılının başına kadar yükseliş kaydetmiştir. 8 Ocak 2020’de ise 1611,26 dolar ile 7 yılın en yüksek seviyesini görmüştür.
Altında görülen yükseliş; ABD-Çin ticaret savaşı ve İngiltere’nin AB’den çıkış süreci (Brexit) ile hız kazandı. Özellikle ticaret savaşının küresele ekonomiyi durgunluğa sürüklediği yorumları yapıldı. GSYİH rakamları ile bunu kanıtlar nitelikteydi.
2020 yılına ise ABD’nin İran saldırıları ile başlangı. Donald Trump’ın emriyle İran Devrim Muhafızları lideri Kasım Süleymani’nin öldürmesi sonrasında, iki ülke arasında gerginlik tırmandı. Orta Doğu’da zaten devam eden gerilimler, Süleymani’nin öldürülmesi ve ardından İran’ın Irak’taki ABD üssüne füze saldırısı ile iyice arttı. Bu gelişmeler ise altındaki yükselişin hız kazanmasına neden oldu.
2008 – 2012 Küresel Krizinin Altın Fiyatı Üzerindeki Etkisi
2007 yılının Ağustos ayında, ABD’de mortgage sorunuyla başlayan küresel kriz, en şiddetli haliyle 2008 yılında hissedilmiştir.
Altının kriz döneminde popülerliğinin artmasını ise şu verilerle görebilirsiniz; krizin patlak verdiği 2007 yılı Ağustos ayında, 758,57 dolar seviyesinde olan altın fiyatı, Eylül ayında 810,28 dolar seviyesine yükselmiştir.
Fiyatlar, Ekim ayında 856,47; Kasım ayında ise 909,45 doları görmüştür. Yani 2007 Ağustos – Kasım ayları arasında fiyatlarda bariz bir sıçrama gözlenmektedir.
2008 yılına gelindiğinde ise altın fiyatlarının Ocak ayına 999,02 dolardan başladığı görülmektedir. Devam eden bu sıçramalar; Şubat’ta 1.032,98 ve Mart’ta 1.074,96 dolara ulaşmıştır. Mart ayından başlayarak Ekim ayına kadar da genel bir düşüş trendi görülmüştür.
2008 yılının Ekim ayında altın fiyatları, 800,17 dolara gerilemiştir. Neredeyse 1 senelik süreçte altın fiyatlarının yaşadığı bu ani değişim, krizin gelişim aşamaları hakkında da bilgi vermektedir.
2008 yılının Eylül ayında 963,13 seviyesini gören altın fiyatı, Ekim ayında büyük bir düşüşle 800,17 seviyesine inmiştir. Fiyatlar, 2008 yılı Kasım ayında ise 908,98 seviyesine yükselmeyi başarmıştır.
Ama bildiğiniz gibi ekonomik kriz gibi güvensiz ortamlarda altın, güvenilirlik özelliği nedeniyle ön plana çıkmaktadır. Faiz getirisi olmayan altın, krizin en ateşli olduğu zamanlarda yatırımcıların para kazandığı enstrüman olmuştur.
Küresel kriz döneminde altın fiyatlarının seyrini tablodan görebilirsiniz:
2007 yılının Ağustos ayında başlayan küresel kriz, 2008 yılında yatırımcıların hareket alanını kısıtlamıştır. Yatırımcıların ilgisiyle 2008 yılının getiri şampiyonunu altın olmuştur. Borsadaki riskten gelir elde eden yatırımcılar ise o sene şanslı değildi ve en büyük kaybı yaşayan grup oldular.
2008 başında İMKB (yeni adıyla Borsa İstanbul) aracılığıyla birikimlerini değerlendiren yatırımcılar, % 51,6 oranında kaybetti. Altın yatırımcısı ise % 34,12 oranında gelir elde etmeyi başardılar ve yüzleri güldü.
Büyük beklentilerle başlayan 2000 yılı ile krizin vurduğu 2008 yılları arasında, ekonomilerinde büyük gelişme gözlenen ve dünyanın en kalabalık ülkeleri olan Çin ile Hindistan’ın başta petrol olmak üzere birçok emtiaya olan talebinde de artış gözlenmiştir. Bu talep artışının etkisi ve güvensiz ekonomi ortamında, gıda fiyatları tarihin en yüksek seviyelerini görmüştür.
Özellikle altın ve petrol, tarihlerinin en yüksek değer kazanımlarını yaşamıştır. Amerikan doları ise bu süreçte diğer para birimleri karşısında büyük bir düşüşe maruz kalmıştır. ABD’de başlayan küresel krizde Lehman Brothers gibi birçok önemli kurum da iflas açıklamıştır.
Son 5 Yıllık Altın Fiyatları Grafiği
2008 küresel krizinin ardından altın fiyatlarında büyük sıçramalar görülmeye devam etti. Altın fiyatları; 2008 yılında 900 dolar, 2009 yılında 1.000 dolar, 2010 yılında 1.400 dolar ve 2011 yılında 1.800 dolar seviyelerini gördü. 2011 sonrasında düşüş trendine giren altın fiyatları; önce 1600 dolara, sonra 1.400 dolara geriledi.
2011 yılının Ağustos ayında altın tarihi zirvesini gördü. Eski FED Başkanı Ben Bernanke’nin Ağustos ayının ortasında üçüncü parasal teşvik programı ile ilgili sinyaller vermesi ve borç krizi endişeleri, altın fiyatlarını tarihi zirveye yükseltmişti.
1.910 dolar seviyelerini gören altın fiyatları, 2011 Ağustos ayında % 16 oranında yükselerek, 1999 yılının Eylül ayından o zamana kadar görülen en iyi aylık performansını sergilemişti.
Altının 2011 yılında tarihi zirveyi gördüğü gün, 1.913,50 dolara kadar yükseldiği bilinmektedir. Ardından % 11,20 oranında düşerek ons fiyatı 1.886,40 dolara kadar geriledi. Bu sırada 2011 Aralık teslimli altın kontratları ise New York Comex piyasasında 1.917,90 dolara kadar yükselip, 1.888,80 seviyesinde sabitlenmişti.
2013 yılının Haziran ayı geldiğinde ise altın, sert düşüşler göstermeye başladı. Çünkü Amerikan Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke, bir süredir devam eden para politikasıyla ilgili Haziran toplantısında önemli açıklamalarda bulunmuştu.
Bu açıklamalarda, ABD ekonomisinin beklenenden daha iyi bir gelişim gösterdiğini ve parasal genişlemeyi sonlandırabileceklerini dile getirdi. Bu haber ile altın fiyatları, 28 Haziran 2013 tarihinde 1.192 dolara kadar düştü.
Eski FED Başkanı Bernanke tarafından yapılan bu açıklama, altın fiyatlarında sert düşüşler görülmesine neden oldu. Yatırımcıların adeta şok olduğu bu aşamada, fiyatlarda ardı arkası kesilmeyen düşüşler yaşandı. Aynı zamanda Arap Baharı’nın dalgaları devam ederken, Ortadoğu’da siyasi ve askeri krizler de devam ediyordu.
Bu durum ise altın fiyatlarını yukarı taşıyordu. 2010 yılında başlayan Arap Baharı, bildiğiniz gibi Arap dünyasında yaşanan halk hareketidir. Etkileri günümüzde de devam eden bu hareketin, FED’in düşürdüğü altın fiyatlarını dengelendiği düşünülüyordu.
Altın fiyatlarının 2013 yılından bugüne kadar olan değişimini tablodan görebilirsiniz:
31 Temmuz 2013 tarihine gelindiğinde 1.314 dolar seviyelerinde seyreden altın fiyatları, yükselişini devam ettirdi. Çünkü Mısır’da yaşanan darbe sonrasında, Suriye’ye de müdahale beklentisi oluştu ve bu karmaşa altın fiyatlarını yukarı taşıdı. 2013 yılı Ağustos ayının sonuna gelindiğinde ise altın fiyatları, 1.410 dolardan işlem görmeye başladı.
2013 yılının Eylül ayı başladığında; FED’in teşvikleri sonlandıracağı beklentileri, açıklanan ekonomik verilerle desteklenmeye devam etti. Bu durum ise altını daha da aşağı çekiyordu. 2013 yılına 1.714,69 dolardan başlayan altın fiyatları, bir düşüş trendi içerisindeydi.
FED açıklamasından önce, Mayıs ayında 1.419,60 dolar seviyesinde olan fiyatlar, Haziran ayında sert bir düşüşle 1.209,88 dolara gerilemişti. İlk tepkiler sonrasında dengelenen fiyatlar, Temmuz (1.334,22 dolar) ve Ağustos (1.414,28 dolar) aylarında yükselmeyi başarmış. Eylül ayında ise teşviklerin sonlanacağı ile ilgili beklentiler güçlenmiş ve altın fiyatları yeniden 1.343,74 dolara gerilemişti.
Eylül 2013’te altın fiyatlarında yaşanan düşüşler sonrasında, birçok uzman tarafından yorumlar ve yılsonu tahminleri de yapılmaya başlamıştı. Goldman Sachs tarafından yapılan açıklamalar ise gündemde darbe etkisi yaratmıştı.
Goldman Sachs’a göre; FED’in teşvikleri azaltması ve ekonomik verilerin iyileşmesi ile kayıplar daha da genişleyecekti. Bu nedenle de altın, 1.000 doların aşağısına inebilirdi. Goldman bu açıklamalarına, 2014 yılı için altın fiyat beklentisinin 1.050 dolar olduğunu da ekleyerek endişelerin artmasına neden olmuştu.
Bernanke 19 Haziran’da yaptığı açıklamalarda, varlık alımlarını 2014 yılının ortasında sonlandırılabileceğini dile getirdikten sonra, altın fiyatları uzunca bir süre kendine gelemedi. Altının güvenli liman olup olmadığı da tartışılmaya başladı ve ABD’den gelen verilerin etkisiyle düşüşler devam etti.
2013 yılı varlık alımları durdurulacak beklentileriyle geçerken, ekonomik verilerde yaşanan düşüşler nedeniyle tarihler 2014 yılının Ekim ayını gösterdiğinde sonlandırılabildi. Çünkü varlık alımlarının kademeli bir şekilde durdurulmasının daha iyi olacağı kanısına varıldı.
2014 Ekim ayında da varlık alımlarına son verildi ve politika faiz oranının ‘kayda değer bir süre’ daha % 0 ile % 0,25 aralığında tutulması kararı alındı.
2014 yılına 1.268,51 dolardan başlayan altın fiyatları, varlık alımlarının durdurulduğu Ekim ayına kadar çalkantılı bir dönem geçirdi. Bu sürede Ben Bernanke’nin görev süresinin dolması ile başkanlık koltuğuna Janet Yellen’in geçmesi konuşuluyor. Tarihler, 6 Ocak 2014‘ü gösterdiğinde ise ABD Senatosu tarafından Yellen’in adaylığı onaylandı ve kurumun ilk kadın başkanı olarak 3 Şubat 2014’te göreve başladı.
2014 Ekim ayı geldiğinde altın, 1.163,09 dolar ile sert bir düşüş gerçekleştirdi. Bu seviye; FED’in varlık alımlarını sonlandıracağını açıkladığı 2013 Haziran (1.209,88 dolar) ayından sonra görülen en düşük seviye olarak kaydedildi. Ardından 2015 yılının başına kadar bir yükseliş görüldü. 2015 yılı Ocak ayında ise 1.279,15 seviyesine ulaşıldı.
Bu seviye sonrasında düşüşler yaşanmaya devam etti. Çünkü FED’in faiz artırımına gideceği konuşulmaya başladı. 2015 Temmuz ayında altın, FED Başkanı Yellen’in 2015 içerisinde faiz artırımına gidileceği sinyallerini vermesiyle düşüşe geçti. Dört ayın en düşük seviyelerine inen altın, 1.091,81 dolardan işlem gördü.
Hatırlayacağınız gibi 2015 Genel Seçimleri, 7 Haziran’da yapılmış; ama koalisyonun kurulamaması nedeniyle 1 Kasım’da yeniden seçime gidilerek, AKP tek başına iktidar olmuştu. Bu sırada ABD’den gelen ekonomik veriler de takip ediliyordu. 2015 Kasım ayında açıklanan tüketici fiyatları verisinin olumlu gelmesi ve FED’in Aralık ayında faiz artırımına gideceği beklentisinin güçlenmesiyle birlikte altın, 5 yıldan uzun bir sürenin en düşük seviyelerine indi. 2015 yılının Kasım ayında altın fiyatları, 1.060,84 dolara kadar düştü.
1 Kasım 2015 tarihinde ülkemizde gerçekleşen genel seçimler sonrasında, gram altın fiyatları son 2,5 ayın en düşük seviyelerini gördü ve 101,34 liradan işlem gördü. Bu seviye, Temmuz ayından bu yana görülen en düşük fiyat olarak kaydedildi. Seçimler öncesinde gram altın fiyatının yükseleceği konuşulurken, beklendiği gibi olmadı ve fiyatlar daha da düştü. Hükümetin kurulması ve artık güven ortamının gelişmesi gerektiği söylenmeye başladı.
FED’in varlık alımlarını sonlandıracağı beklentilerinin neredeyse 1 sene sürmesi gibi faiz artırımının yapılması da uzunca bir süre konuşuldu. Tarihler 2015 yılının Aralık ayını gösterdiğinde ve yılın son FED toplantısında, kısa vadeli faiz oranında 0,25 puanlık artışa gidildi. Faiz aralığı ise % 0,25 – 0,50 bandına yükseltildi.
Altın fiyatlarının, 2015 Kasım tarihinden sonra bir yükseliş trendine girdiğini söylemek ise grafikten de anlaşılacağı üzere yanlış olmayacaktır. FED faiz artırımlarına devam ederken dünya ülkelerinde meydana gelen karmaşalar, ABD’de açıklanan ekonomik veriler takip edilmeye devam ediyor.
2016 Ağustos ayının son gününde altın, FED’in yeniden faiz artırımına gideceği beklentilerinin güçlenmesiyle 2016 Mayıs’tan bu yana görülen ilk aylık kayba ilerliyor. Yaklaşık 1.310 dolar seviyelerinden işlem gören altın ons fiyatının, 2016 yılının sonunda 1.250 dolar seviyelerini görmesi bekleniyor.
2 yıldır düğünde takılan altınları saklıyorum. iyiki saklamışım çok değerlendi. yazı için teşekkürler çok faydalı!