Birçok teknik analiz aracı, geçmiş değerleri kullanarak gelecek hareketleri yorumlamayı sağlar. Bunların bazıları analistlerin sık kullanımıyla başarısı onaylanmış araçlardır.
Stokastik osilatör de başarısı onaylanmış analiz araçlarından birisidir. Enstrüman fiyatlarındaki hareketleri değerlendirerek, kapanış verisi için yorum yapmayı sağlar.
Şimdi bu göstergenin detaylarını, hesaplanışını ve nasıl yorumlandığını inceleyelim:
Stokastik Osilatör Nedir?
Mevcut piyasa durumuyla ilgili ayrıntılı bilgiler içeren bir göstergedir. Seçilen dönem için kapanış fiyatlarını, günlük en yüksek ve en düşük seviyelere göre ölçer.
Fiyatların dönüm noktalarını gösteren stokastik göstergesi, bir osilatördür. Yani merkezi bir hattın üstünde ve altında dalgalanma gösterir.
Tıpkı RSI indikatörü gibi aşırı alım – satım bölgelerinin belirlenmesinde kullanılır. Fiyat değişimlerine karşı oldukça hassastır. Aynı zamanda büyük değişim aralığına da sahiptir.
İndikatör, kapanış fiyatları ile aynı periyottaki en yüksek ve en düşük fiyatlar arasındaki farka bakar. Bu şekilde fiyatın konumunu yorumlar.
Kelime olarak stokastik, rastlantısal demektir. Gösterge olarak da olasılık üzerine kurulu bir istatistik terimi olarak görülebilir.
Gösterge, geçmiş değerler ile bugün arasında ilişki kurar. Finansal varlığın geçmiş kapanış değerlerinin oluşturduğu aralıkla bugünkü kapanış değeri arasında bir model oluşturmak için kullanılır.
Bir borsa yatırımcısı ve analisti olan George Lane tarafından 50’li yılların sonunda geliştirilmiştir. RSI gibi aşırı alım – satım tespitini sağlayan gösterge, 0 ile 100 arasında salınım yapmaktadır.
Stokastik Osilatör Nasıl Hesaplanır?
Gösterge 2 farklı yüzdesel değer hesaplaması yapılır. Bunlar %K ve %D olarak gösterilmektedir.
%K değeri yavaş, %D değeri hızlı indikatördür. Çünkü %K değeri 14 günlük, %D değeri 3 günlük hareketli ortalamayı inceler.
Yavaş indikatör hesaplamasında, son 14 gündeki en düşük ve en yüksek seviyelerin farkı ile kapanış fiyatı arasındaki ilişki ele alınır.
Hızlı indikatör hesaplamasında ise son 3 gündeki hareketli ortalama alınarak oluşturulur. Ancak hızlı indikatör, fiyat hareketlerine oldukça duyarlı olduğundan hatalı sonuç verme olasılığı yüksektir.
Yavaş indikatör, bu duyarlılığı azaltmak amacıyla hesaplanmaktadır. Yine de %K ve %D değerlerinin bir kere daha 3 günlük basit hareketli ortalaması alınır. Bu şekilde sinyallerin doğruluğu sağlanır.
Göstergenin temelini oluşturan teori, yukarı yönlü bir piyasada fiyatların yüksek seviyeye yakın, aşağı yönlüde ise düşük seviyeye yakın olacağıdır.
Stokastik Osilatör Nasıl Yorumlanır?
Trend dönüşlerini belirlemek için faydalı bir göstergedir. Bu kapsamda iki ayrı yüzdesel değer olarak hesaplanan gösterge, genellikle yatay piyasa koşullarında başarılı sonuçlar verir.
Aynı zamanda kısa vadeli analizlerde ve belli bir kanal içinde ilerleyen piyasalarda kullanıldığında başarı oranı yüksek bir göstergedir.
0 ile 100 arasında bir değer alan gösterge için sınırlar 20 ve 80 olarak belirlenmiştir. Eğer değer 20’nin altındaysa piyasa aşırı satım almış demektir.
Benzer şekilde değer 80’in üzerindeyse aşırı alım söz konusudur. Ancak bu değerler her zaman geri dönüşün göstergesi değildir. Çünkü aşırı alım ve satım koşulları uzun bir süre devam edebilir. Bu nedenle gelecek trend değişimleri hakkında ipucu vermesi için kullanılmalıdır.
Daha önce belirttiğimiz gibi osilatör iki değerden oluşur. %K gerçek değeri yansıtırken, %D 3 günlük basit hareketli ortalamayı yansıtır. Bu iki değerin kesişmesi de alım – satım sinyali olarak değerlendirilir.
Bu kesişme şu şekillerde olabilir:
- 80’in üzerinde %K, %D’yi aşağı keserse satış sinyali
- 20’nin üzerinde %K, %D’yi yukarı keserse alış sinyali
Örnek gösterge yorumunu aşağıda görebilirsiniz:
Fiyatın momentumu izlediği düşünüldüğü için iki değerin kesişmesi trendde bir değişim olabileceği şeklinde de yorumlanır. Çünkü günden güne momentumda büyük bir değişime işaret eder.
Gösterge ve trend fiyat hareketi arasındaki uyuşmazlık da önemli bir geri dönüş sinyali olarak görülmektedir.
Örnek vermek gerekirse; düşüş eğilimi yeni bir düşük seviyeye ulaşıp osilatör daha dik bir düşüş kaydederse ayıların momentumu tükenirken, boğalar sahneye çıkıyor olabilir.
Stokastik Osilatör ve RSI Arasındaki Farklar
Her iki gösterge de teknik analizlerin yaygın iki fiyat momentum osilatörleridir. Birbirine benzer oldukları düşünülse de her birinin altında yatan farklı teoriler vardır. Ayrıca yöntemleri de farklıdır.
Stokastik osilatör, kapanış fiyatlarının mevcut eğilim ile aynı yöne yakın olması gereken bir varsayıma dayanır. Formülü tutarlı işlem aralıklarında en iyi sonucu verir.
Göreceli güç endeksi olarak anılan RSI ise fiyat hareketlerinin hızını ölçerek aşırı alım ve satım seviyelerini takip etmektedir. Kısacafiyat hareketinin hızını ölçmek için tasarlanmıştır.
İki gösterge arasındaki bir diğer fark da çalıştıkları piyasa yönüdür. RSI eğimli piyasalarda kullanılırken, diğeri yatay veya dalgalı piyasalarda çalışır.
