Para Dünyası

Hem dünya hem de Türkiye tarihinde karşılaşacağımız birçok yıkıcı ekonomik kriz vardır. 2001 yılında ülkemizde, 2008 yılında ise ABD’de başlayıp tüm dünyaya yayılan krizler, ekonomilerde kalıcı hasarlar bırakmıştır. Şimdi bunları daha iyi anlamaya çalışalım:

Cumhuriyet tarihi boyunca Türkiye ekonomisinin birkaç kere karşılaştığı devalüasyon, en basit haliyle kur ayarlaması şeklinde tanımlanmaktadır. Devlet tarafından yapılan bir müdahaledir ve yerel para biriminin değeri düşürülür. İşte bu olayın nedenleri, sonuçları ve nasıl yapıldığı hakkında bilgiler:

Ülkeler arasındaki fiyat farklılıklarını karşılaştırmak pek de gerçekçi olmayan sonuçlar verebilir. Çünkü farklı para birimleri kullanılır ve çeşitli ekonomik veriler söz konusudur. Bu karşılaştırmayı yapabilmek için satın alma gücü paritesi adı verilen bir gösterge kullanılır. Şimdi bu göstergeyi tanıyalım:

Hükümetin birtakım mali, iktisadi, sosyal, siyasal amaçlara ulaşmak için kamu gelir ve giderlerini kullandığı iktisat politikası bileşeni, maliye politikasıdır. Mali araçlar kullanılarak ekonomik amaçlara ulaşmayı sağlayan bu politikanın detaylarına göz atalım:

Bir ülkede fiyat istikrarının sağlanması, istihdam artışı ve ekonomik büyüme gibi hedeflere ulaşmak için merkez bankaları para politikaları uygular. Döviz kurlarında görülen aşırı dalgalanma sonrasında herkesin aşina olduğu bu politikalar hakkında detaylı bilgilere göz atalım:

Ekonomik terimler arasında enflasyon ve onunla bağlantılı birçok kavram olduğunu görüyoruz. Karmaşaya neden olan kavramlardan birisi de dezenflasyondur. Şimdi ne olduğuna göz atarak karışıklıkları giderelim.

Yeniden kabul edilebilir enflasyona dönmek anlamına gelen reflasyon, ekonominin toparlanma aşamalarındandır. Enflasyonu düşürmekle aynı anlama gelmeyen bu kavramın ne olduğu ve politikası hakkında bilgilere göz atalım:

Ekonominin yapıtaşlarından birisi olduğunu rahatlıkla söyleyebileceğimiz para arzı, merkez bankalarının kontrolündedir. Kısaca ekonomide dolaşan toplam para miktarı şeklinde tanımlanan bu kavramın ne demek olduğuna, nasıl ölçüldüğüne ve etkileyen faktörlere göz atalım:

Japonya ve ABD gibi dünyanın en büyük ekonomilerinin karşılaştığı kriz hallerinden birisi olan deflasyon, enflasyonun tersi olması nedeniyle iyi bir durum izlenimi verir. Ama ekonominin durmasına neden olur. Şimdi bu kriz halinin ne olduğuna, uygulanacak politikalara ve deflasyonist açık hakkında bilgilere göz atalım:

Birçok kişiye göre kapitalizmin çözülmesi gereken en önemli problemlerinden birisi, depresyondur. Geniş çaplı ve uzun süren ekonomik bir krizdir. En kötü senaryolardan biri olarak görülen ekonomik çöküntü hakkında bilgilere şimdi hep birlikte göz atalım: