Küresel bir fast-food markası olan Burger King, sektörünün dev isimlerinden birisidir. McDonald’s ile ezeli rakiptir ve yıllardır devam eden rekabet iki şirketin de güçlenerek yollarına devam etmesine neden olmaktadır. Franchise sistemi ile dünyanın dört bir yanında şubesi bulunmaktadır. Bayi ağını ise her geçen yıl biraz daha büyütmektedir.
Ülkemizde TAB Gıda Sanayi A.Ş altında faaliyet gösteren Burger King, 2006 yılında New York Borsası‘nda işlem görmeye başlamıştır. 2014 yılında Kanadalı Restaurant Brands International tarafından satın alınmasına kadar da işlem görmüştür. Daha sonra RBI altında faaliyet gösteren bir şirket olarak borsacıların portföyüne girmiştir. TAB Gıda ise 2017 Aralık ayında Nasdaq Borsası’na halka arz başvurusunda bulunmuştur. Piyasalardaki volatilite nedeniyle halka arzı ertelenmiştir. 1954 yılından beri fast-food sektöründe dev bir şirket olarak faaliyet gösteren Burger King ise işleme açıldığı günden beri yükselen bir eğri çizmektedir.
Şimdi Burger King hisse senedi nasıl alınır, almak mantıklı mı sorularının cevaplarına göz atalım:
Burger King Şirketi Hakkında Genel Bilgiler
Burger King kökenleri, 1953 yılında Keith Kramer ve Matthew Burns ikilisinin Jacksonville’de bir restoran açma fikirleri ile atılmıştır. “Insta-Burger King” ismiyle açtıkları bu restoran, bir süre sonra üniversitede sınıf arkadaşı olan James McLamore ve David Edgerton tarafından alınmıştır. İkilinin McDonald’s kardeşlerin hamburger standını ziyaret ettikten sonra bu işe giriştikleri söylenmektedir. Bu kapsamda da Miami’de 1954 yılında Insta-Burger King bayiliği ile işe başlamışlardır.
1954 yılında James McLamore ve David Edgerton tarafından kurulan bayilik bir süre sonra Burger King olarak anılmaya başlamıştır. Bugün fast-food lokantalar zinciri olarak tanımlanan Burger King isimlik ilk restoran ise 4 Aralık 1954 tarihinde Miami’de “Have it your way (istediğiniz gibi)” sloganı ile açmıştır.
Miamili iki girişimcisinin çabalarıyla kurulan Burger King Corporation kuruluşundan 5 yıl sonra, Florida’da 5 restoran daha açarak bugünkü zincirin ilk adımlarını atmışlardır. McLamore ve Edgerton tarafından açılan Burger King, 1967 yılında Pillsbury’e satılmıştır. O zamanda kadar ülkenin 3. büyük fast-food zinciri haline gelmiştir. İkinci sırada ise ezeli rakibi McDonald’s yer almaktadır.
Burger King, iyi bir bayilik sistemi ve reklamcılık ile büyüme hikayesini yazmıştır. 1954 yılında basit bir konseptle başlanan iş, savaş sonrasında çocuklu aileleri restorana çekmek için uygun fiyatlı ve çabuk servis gibi özelliklerle dikkat çekmiştir.
Bu noktada McDonald’s ile rekabetleri gün geçtikçe şiddetlenmeye başlamıştır. Çünkü ucuz müşteri çekmek için araba içinde fast-food sunan restoranlar 1950’lerin başında ABD’de de artmaya başlamıştır. Bu işin başı da McDonald’s olarak bilinmektedir. Burger King’in sahneye girdiği yıl ise McDonald’s kardeşlerin ünlü Ray Kroc ile imparatorluk ilan ettikleri zamana denk gelmektedir.
Burger King’in kurucuları öne çıkmak ve fark atmak için restoranlarına farklı bir yön vermeyi düşünmüşlerdir. Bu sayede de yemek odası sunan ilk zincir olmuşlardır. 1957 yılında ise menülerine soslu, peynirli, marullu, turşulu ve domatesli olan Whopper’ı eklemişlerdir. Bu şirket için bir dönüm noktası olmuştur. Çünkü McDonald’s daha sade burgerler yapma taraftarıdır.
Whopper’ın fiyatını uygun bir aralıkta tutmak isteyen Burger King, 55 centten satışa sunmuştur. Normal bir hamburger ise 18 centtir. Bu noktada da bir reklama ihtiyaç duyulmaya başlanmıştır.
1968 yılına gelindiğinde televizyona ilk Burger King reklamı verilmiştir. Miami’nin VHF istasyonunda görülen reklam direkt ilgi çekmiştir. İşte 1960 – 1970 yılları arasında çekilmiş birkaç Burger King reklamı:
1959 yılına gelindiğinde ise McLamore ve Edgerton ikilisi, Florida’nın dışına çıkmaya karar vermişlerdir. Bayilik sistemlerini daha geniş bir pazara taşımak için bayilik vermeye başlamışlardır. İlgiyi ise ülke içinde geniş bölgeler için tek yetkili olma hakkı vererek çekmişlerdir. Yani yatırımcı, istediği araziyi alıp istediği kadar mağaza açabilme hakkına sahiptir. Aynı zamanda bu bölgede yarattıkları mağazaları başka yatırımcılara satma ve değişiklik yapma hakları da bulunmaktadır. Bu kapsamda kurucular, başlangıç ödemelerini ve kesintilerini aldıktan sonra bayi sahiplerini serbest bırakmaktadır.
1967 yılına gelene kadar her geçen gün faaliyetlerini biraz daha büyüten Burger King, Pillsbury Company tarafından 18 milyon dolara satın alınmıştır. 1970’lerin sonlarına doğru da McDonald’s dünyanın en büyük hamburger restoranı haline gelirken, Burger King de ikinci sıraya yerleşmiştir.
Burger King ve McDonald’s arasındaki rekabet ilk günden beri hararetli bir şekilde devam etmektedir. McDonald’s kökenlerine bağlı bir şekilde büyümeyi tercih ederken, Burger King ürün gamını genişletme yolunu seçmiştir. Aynı zamanda bayilik anlamında McDonald’s kadar katı kuralları bulunmamaktadır.
Burger King 1970’li yıllarda ilk balık sandviçini tanıtmış ve Kentucky Fried Chicken, Wendy gibi şirketlerle işbirliği içerisine girmiştir. İlk tavuk burgerini de çıkaran Burger King, bu hamleleri ile 1980 yılında satışlarını % 15 artırmıştır. Bu arada Burger King şirketinin sahibinin kim olacağı konusunda da birçok tartışma yaşanmaya başlamıştır. Pillsbury bu ortamda daha fazla ayakta kalamayarak şirketi, İngiliz Grand Metropolitan‘a kaptırmıştır.
Grand Metropolitan, Burger King’i ele geçirdikten sonra birçok değişiklik yapmıştır. Pepsi’den Coca Cola’ya geçmiş ve Walt Disney ile anlaşma yapmıştır. Bu hamleler sonrasında Burger King dünyaya daha hızlı yayılmaya başlamıştır.
Burger King’in Halka Arz Edilmesi ve Satılması
Burger King, Grand Metropolitan’ın ardından Diageo PLC tarafından satın alınmıştır. 2002 Aralık tarihinde Goldman Sachs Capital Partners, Texas Pacific Group ve Bain Capital LLC, Diageo PLC’nin sahip olduğu % 77 hisse senedini 2,26 milyar dolara satın almıştır. 17 Mayıs 2006 tarihinde ise bu 3 şirket sahip oldukları hisseleri, halka arz etmeye karar vermiştir.
JPMorgan Chase&Co, Citigroup, Goldman Sachs&Co ve Morgan Stanley aracılığı ile halka arz edilmiştir. Halka arzda hisseler 17 dolardan işleme başladıktan sonra 25 dolara kadar yükselmiştir.
2014 yılına gelindiğinde ise Burger King, Kanadalı Restaurant Brands International (RBI) tarafından satın alınmıştır. Bu alım sonrasında merkezi Kanada’ya taşınmıştır. Satın alma işlemi sonrasında Burger King, borsa kotundan çıkarılmış ve RBI altında faaliyet gösteren bir şirket olmuştur. RBI’nın sahipleri ise %51 oranında 3G Capital, %16 oranında Pershing Square Capital Management ve %3,6 oranında Berkshire Hathaway’dir. Bildiğiniz gibi dünyanın en pahalı yabancı hisse senetleri arasında yer alan Berkshire Hathaway, ABD’li milyarder Warren Buffett’in şirketidir.
Burger King’in Türkiye’ye Girişi
Burger King, 1995 yılında ülkemize TAB Gıda Sanayi A.Ş bünyesine alınarak girmiştir. Ata Grubu’na bağlı olan TAB Gıda, Burger King’in Türkiye’deki ana geliştirici ve üretici haklarını almıştır. Kısa süre içerisinde de Türk halkının beğenisini kazanmıştır.
Şimdi ise Türkiye’de 600’den fazla restoranı Burger King; 2011, 2013 ve 2014 yıllarında “Türkiye’nin En Samimi Markası” seçilmiştir. Aynı zamanda MediaCat tarafından düzenlenen Ipsos KMG araştırmasına göre Fast Food kategorisinde “2011, 2012, 2013, 2015 Türkiye’nin Lovemark’ı” olmuştur.
2014 yılında “Patatesin Kralı” kampanyası ise ses getiren Burger King, “Gümüş Effie Ödülü”ne layık görülmüştür. Daha birçok ödülün sahibi olan Burger King, Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği ile araştırma şirketi AKADEMETRE işbirliği ile yapılan 2016 AVM’lerde En Beğenilen ve Tercih Edilen Perakende Markaları Araştırması’nda birinciliğe sahip olmuştur.
2017 Aralık tarihinde Nasdaq Borsası’na halka arz başvurusunda bulunan TAB Gıda‘nın “QSRG” kodu ile işleme açılması bekleniyor. Halka arza Morgan Stanley, Credit Suisse, Citigroup, JP Morgan, Rabo Securities ve Goldman Sachs gibi kurumların aracılık etmesi bekleniyor.
Burger King Hisse Senedi Nasıl Alınır?
Burger King hisse senetleri, ilk önceleri BKC kodu ile NYSE’de işlem görmüştür. Ardından sahibi olan şirket Restaurant Brand International bünyesine girdikten sonra borsa kotundan çıkartılmıştır. Şimdi Burger King hisselerine yatırım yapmak isteyen yatırımcılar, QSR kodlu hisselerle Toronto Borsası ve NYSE‘de işlem yapabilmektedir.
Türkiye ayağı olan TAB Gıda’nın da 2018 yılının başlarında halka arz edileceği biliniyor. Halka arz sonrasında Türk yatırımcılar için iyi birer alternatif olacağı konuşuluyor. Mevcut koşullarda uluslararası faaliyet gösteren aracı kurumlarla anlaşarak NYSE ve Toronto Borsası’nda QSR kodlu hisselere doğrudan yatırım yapabilirsiniz.
TAB Gıda’nın halka arzından sonra bünyesi altında faaliyet gösteren Burger King, Arby’s gibi birçok isme daha yatırım yapmış olabilirsiniz. İnternet üzerinden gerçekleştireceğiniz yatırım işlemleri sayesinde kolay bir şekilde al – sat emri verebilirsiniz. Aynı zamanda şirket hisselerini ilgilen haberleri anlık olarak takip edebilir ve gelecek değişimleri hakkında fikir yürütmek için gerekli bilgilere sahip olabilirsiniz.
Burger King Hisse Senedi Almak Mantıklı mı?
Fast-food sektörünün dev isimlerinden olan Burger King, borsa performansı ile de yurt dışında beğenilen şirketler arasında yer almaktadır. McDonald’s ile rekabetlerinin ilk günden beri devam etmesi, iki şirketi de canlı tutmaktadır. Burger sektörünün iki dev şirketi olarak faaliyetlerini her geçen gün daha da artırmaktadırlar. Dolayısıyla hisse senedi performanslarına da bu durumlar yansımaktadır.
TAB Gıda’nın Nasdaq Borsası’nda halka arz edilmesiyle birlikte ülkemiz yatırımcılarına iyi bir alternatif daha doğmuş olacaktır. Elbette bunlar bir yatırım tavsiyesi değildir ve kendi araştırmalarınız sonucunda hangi hisselerle işlem yapacağınıza karar vermelisiniz. TAB Gıda hisselerinin 9 – 11 dolar aralığından işleme açılacağı bilinmektedir.
Tıpkı Walt Disney hissesi gibi küresel hisse senetlerine yatırım yapmak, bazı yatırımcılar için çok daha karlı gözükmektedir. Dünya devi şirketlerin hisse senetleri ile işlem yapmayı, Borsa İstanbul’da işlem gören şirketler dışına çıkmaktan daha çok, küresel arenadan payını alma ve portföyü çeşitlendirme olarak görebilirsiniz.
