Bir ülke veya şehrin finans merkezi olması, stratejik konumundan bankalarına kadar sektör kurumlarının yoğun ve güçlü birleşimine işaret eder.
Tanınmış bir borsası, önde gelen finans kurumları, kamu ve özel bankaları ile bu şehirler sıklıkla anılır. Ayrıca sigorta ve ticaret şirketleri de oldukça tanınmıştır.
Küresel Finans Merkezleri Endeksi’nin (GFCI) 2020 Mart raporuna göre dünyanın en büyük 15 finans merkezi aşağıda sıralanmıştır:
New York
New York, dünyanın finans merkezi olarak kabul edilir. Şehir, Küresel Finans Merkezleri Endeksi (GFCI) tarafından dünya finans merkezlerinde ilk sırada yer almaktadır.
New York’ta borsa dendiği zaman akla Wall Street gelir. New York Borsası (NYSE) piyasa değeri açısından dünyanın en büyüğüdür.
Şehir, dünyanın dört bir yanından çeşitli nüfus ve işgücü sağlayan çeşitli kültürlerin bir karışımıdır. En büyük ve en iyi şirketlerden bazılarına sahiptir.
New York; Goldman Sachs, Morgan Stanley ve Merrill Lynch, JP Morgan gibi dünyanın en büyük bankalarına sahiptir. Ayrıca birçok endüstriye ev sahipliği yapmaktadır.
İş dünyasında şehirde bulunmayan büyük bir isim bulmak neredeyse imkansızdır. GFCI’ya göre New York, 769 puan ile ilk sırada yer almaktadır.
Londra
Orta çağlardan beri en önemli ticaret ve iş merkezlerinden birisidir. Şehir dünyanın en çok ziyaret alan yerlerinden birisidir. Ayrıca iş yapmak için en çok tercih edilen yerdir.
Londra, bankacılık faaliyetleri ve sigorta hizmetlerinin yanında döviz ve tahvil ticaretinin de önemli merkezlerindendir.
Tahviller, vadeli işlemler, döviz ve sigorta için bir ticaret merkezi konumundadır. İngiltere Merkez Bankası (BOE) ise dünyanın ikinci en eski merkez bankasıdır.
BOE, para sistemini kontrol eder ve Birleşik Krallık’ta para birimi ihracını gerçekleştirir. Şehir, Avrupa’nın en büyük borsasına da sahiptir.
Londra Borsası’na ek olarak, dünyanın en büyük altın ve gümüş toptan ticaretinin yapıldığı London Bullion Market Association (LBMA) tarafından yönetilen bir pazara sahiptir.
Tüm bu yönlerine karşın Brexit belirsizliğinin, Londra’nın küresel ticaret merkezi statüsünü kaybetmesine neden olacağı düşünülüyor.
GFCI’ya göre Londra, 742 puan ile ikinci sırada yer almaktadır.
Tokyo
Tokyo, dünyanın 3. büyük ekonomisinin başkentidir. Büyük finans merkezlerinden birisidir. Dünyanın en büyük yatırım bankalarının ve sigorta şirketlerinin çoğunun merkezidir.
Aynı zamanda ülkenin; telekomünikasyon, elektronik, yayın ve yayıncılık endüstrilerinin merkezidir.
Japonya Borsa Grubu (JPX), 1 Ocak 2013 tarihinde Tokyo Menkul Kıymetler Borsası (TSE) Grubu ile Osaka Menkul Kıymetler Borsası birleştirilerek kurulmuştur.
Piyasa değeri açısından Mart 2018 itibarıyla 6,18 trilyon dolarlık piyasa değeri ile dünyanın en büyük üçüncü şehri olmuştur.
Japonya’nın en büyük borsası olan Tokyo Menkul Kıymetler Borsası’nda 3500 şirket kayıtlıdır. Nikkei 225 ve TOPIX de borsadaki performansı gösteren endekslerdir.
Şehir, dünyanın en pahalı şehirleri arasında çok kere derecelendirilmiştir. GFCI’ya göre Tokyo, 741 puan ile üçüncü sırada yer almaktadır.
Şanghay
Çin’in en büyüğü olan Şanghay, nüfus bakımından dünyanın en büyük şehridir. Çin hükümeti 2009’un başlarında 2020’a kadar Şanghay’ı uluslararası bir finans merkezine dönüştürme arzusunu açıklamıştı.
Şanghay Menkul Kıymetler Borsası (SSE); ciro, ticarete konu piyasa değeri ve toplam piyasa değeri açısından Çin’in en önemli hisse senedi piyasasıdır. Ayrıca 1500 civarına şirket kayıtlıdır.
SSE, 2018 yılının Kasım ayında 4,39 trilyon dolarlık piyasa değeriyle dünyanın en büyük dördüncü borsası olmuştur. Çin Menkul Kıymetler Düzenleme Komisyonu (CSRC), doğrudan borsayı yönetmektedir.
Borsa alım, satım ve halka arz kriterleri açısından kısıtlayıcı olarak değerlendirilmektedir. GFCI’ya göre Şanghay, 740 puan ile dördüncü sırada yer almaktadır.
Singapur
Singapur’un çekiciliğinin en önemli nedeni; ekonomik ve politik istikrarını tamamlayan şeffaf ve sağlam yasal çerçevesindedir.
Güneydoğu Asya bölgesinde bulunan küçük ada, Dört Asya Kaplanı’ndan birisidir. Büyük bir finans merkezi olarak kurulmuştur.
Singapur, sınırlı toprak ve kaynakların dezavantajlarına rağmen ekonomisini dönüştürmüştür. Kimyasallar, biyomedikal bilimler, petrol arıtımı, makine mühendisliği ve elektronik gibi sektörlerde hem çeşitlendirilmiş hem de uzmanlaşmıştır.
Derin sermaye piyasalarına da girmiş bir ülkedir. Önde gelen bir sigorta ve varlık yönetimi piyasasına sahiptir.
Nüfusunun yarısı Çin, İngiliz, Hint ve Malay kökenli insanlardan oluşan, disiplinli ve verimli bir işgücüne sahiptir.
GFCI’ya göre Singapur, 738 puan ile beşinci sırada yer almaktadır.
Hong Kong
Dünyadaki en yüksek bankacılık kurumlarına sahip önemli bir finans merkezidir. Ada, hem sakinler hem de şirketler için en faydalı yasal düzenlemelere sahiptir.
Birçok fon yönetimi şirkete ev sahipliği yapmaktadır. Ancak son birkaç yılda Çin’in yeni yasal düzenlemeleri ile şehir devleti, protestolarla karışmıştır.
Hong Kong stratejik coğrafi konumundan yararlanmıştır. Bir asırdan fazla süredir, Çin anakarasına erişim yolu olmuştur. Bu yüzden anakara Çin’deki en büyük ticaret ortağıdır.
Bölgedeki diğer ülkelere yakınlığı da kendi lehine çalışmıştır. Mükemmel altyapı ve telekomünikasyon hizmeti ile verimli ve şeffaf bir yargı ve hukuk sistemine sahiptir.
Çok az ve düşük oranlarıyla elverişli bir vergi sistemine sahiptir. Bu da çekiciliğini artırmaktadır. Hong Kong Borsası ise WorldAtlas’a göre; dünyanın altında en büyük borsasıdır.
GFCI’ya göre Hong Kong, 737 puan ile altıncı sırada yer almaktadır.
Pekin
Pekin, “Dünyanın Milyarderler Başkenti” olarak tanımlanır. Finans Caddesi, büyük devlet bankaları ve sigorta şirketleriyle ün salmıştır.
Şehir, Çin Halk Bankası’nın genel merkezidir. Asya Pasifik bölgesinin ise en büyük 5. ticaret merkezidir.
GFCI’ya göre Pekin, 734 puan ile yedinci sırada yer almaktadır.
San Francisco
Silikon Vadisi olarak akıllara gelen San Francisco, büyük bir teknoloji ve finans merkezidir. Birçok finansal kuruma ve risk sermayesi şirketine ev sahipliği yapar.
Şehir, uluslararası finans, ulaşım ve kültür merkezidir. Mimarisi, tramvay sistemi, yaz sisleri ve dik kayalarıyla turizm merkezidir.
Etnik yapısı, uluslararası bağlantı ağı ve teknolojik yeniliğin yakınsaması ile karakterize bir şehirdi. Yüksek düzeyde yetenek ve düşük ücretli işçi kitleleri vardır.
Mavi yakalı işçilerin yanı sıra yüksek eğitimli beyaz yakalardan da oluşan bir nüfus inşa etmiştir.şehrin, çeşitlendirilmiş hizmet ekonomisi, rekabetin de yüksek olmasına neden olur.
GFCI’ya göre San Francisco, 732 puan ile sekizinci sırada yer almaktadır.
Cenevre
İsviçre’nin önemli şehirlerinden olan Cenevre, son yıllardaki yükselişiyle listede büyük çıkış yapmıştır. Dünyada en yaşanabilir şehir olarak gösterilmektedir. Ancak en pahalı şehirlerden birisidir.
Bir dizi finansal kuruma, varlık yönetim şirketine ve ünlü saatçilere ev sahipliği yapar. Dünyanın en kompakt metropolüdür. Barış Başkenti olarak anılır.
Şehirde yükselen özel bankacılık işi, yaklaşık 1 trilyon dolarlık varlık yönetme özelliğine sahiptir. Uluslararası ticaretin finansmanı konularında uzmanlaşmıştır.
Cenevre, birçok çok uluslu şirkete de ev sahipliği yapar. GFCI’ya göre Cenevre, 729 puan ile dokuzuncu sırada yer almaktadır.
Los Angeles
Melekler Şehri olarak anılan Los Angeles, Akdeniz iklimi, etnik çeşitliliği ve Hollywood ile ünlüdür. Genişleyen bir metropol olarak adlandırılır.
Şehrin ekonomisi; uluslararası ticaret, eğlence, havacılık, teknoloji, petrol, moda, giyim ve turizm tarafından yönetilmektedir. Bu sektörlerde faaliyet gösteren ünlü şirketler dünyaca bilinir.
2017 yılında dünyanın en rekabetçi 17. şehri olmuştur. GFCI’ya göre Los Angeles, 723 puan ile onuncu sırada yer almaktadır.
Shenzhen
Shenzhen’in şehir manzarası, canlı ekonomisini yansıtır. Çin’in Silikon Vadisi olarak anılır. Küresel bir teknoloji merkezi haline gelen şehir, 1990 – 2000 yılları arasında dünyanın en hızlı büyüyeni olmuştur.
Shenzhen Borsası’nın yanı sıra sayısız çok uluslu şirketin merkezi haline gelmiştir. Shenzhen Compozite ve Shenzhen Component, borsanın performansını gösteren iki önemli endekstir.
Yüksek teknoloji, finans, lojistik ve kültür, şehrin en parlak endüstrileridir. Şehir, perakende sektörüyle de gözdedir. 201 milyar dolarlık katma değeri bulunan sektörün katkısı her yıl artmaktadır.
GFCI’ya göre Shenzhen, 722 puan ile on birinci sırada yer almaktadır.
Dubai
Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti olan Dubai, Batı Asya’nın iş merkezi olmayı hedeflemektedir. Ayrıca küresel bir ulaşım merkezidir.
Petrol geliri ise büyük bir ticaret merkezi haline gelmiştir. Bu gelişmeyi hızlandırmak için diğer sektörlere de önem vermiştir.
Dubai ekonomisi; ticaret, turizm, havacılık, gayrimenkul ve finansal hizmetlerden elde edilen gelire dayalıdır.
Dubai Finans Piyasası (DFM), Mart 2000’de yerli ve yabancı menkul kıymetler ile bonolar için ikincil bir piyasa olarak kurulmuştur.
DFM’nin 2006 yılının dördüncü çeyreği itibarıyla toplam işlem hacmi yaklaşık 400 milyar hisse olup, değeri 95 milyar dolardır. Piyasa değeri ise 90 milyar dolar civarındadır.
Diğer Dubai merkezli borsa ise Orta Doğu’daki uluslararası borsa olan Nasdaq Dubai’dir. GFCI’ya göre Dubai, 721 puan ile on ikinci sırada yer almaktadır.
Frankfurt
Frankfurt, Avrupa Merkez Bankası ve Almanya’nın merkez bankası olan Deutsche Bundesbank’a ev sahipliği yapmaktadır.
Dünyanın en işlek havaalanlarından birisine sahip olan şehir, birçok üst düzey şirketin adresidir. Ayrıca ulusal ve uluslararası bankalara da ev sahipliği yapar.
2014 yılında şehir, Avrupa’nın ilk renminbi ödeme merkezi oldu. Frankfurt Menkul Kıymetler Borsası ise dünyanın en büyükleri arasındadır. Deutsche Börse AG, Frankfurt Borsası’nın işletmecisidir.
Borsanın toplam cirosu yılda 5,2 trilyon Euro’dur. Bu ciro, dünyanın üçüncü ve piyasa değeri açısından altıncı en büyük pazarı haline getiriyor.
GFCI’ya göre Frankfurt, 720 puan ile on üçüncü sırada yer almaktadır.
Zürih
Zürih, İsviçre’nin en büyük şehridir. Dünya çapında bir finans merkezi olarak tanınmıştır. Şehir, finansal kurumların ve bankaların orantısız olarak büyük bir mevcudiyetine sahiptir.
Sigorta ve varlık yönetimi şirketleri için bir merkez haline gelmiştir. Düşük vergi rejimi Zürih’i iyi bir yatırım hedefi haline getiriyor. Dolayısıyla şehir çok sayıda uluslararası şirketi kendine çekiyor.
İsviçre’nin birincil borsası olan SIX İsviçre Borsası, Zürih’tedir. Dünyanın en büyük borsaları arasında ilk 10’da yer almaktadır.
Şehir, sağlam bir iş ortamına sahiptir. Birçok finans sektörü işi sunmaktadır. Ayrıca şehir yaşamak ve çalışmak için en temiz, en güzel ve suç oranı en düşük yerlerden birisidir.
GFCI’ya göre Zürih, 719 puan ile on dördüncü sırada yer almaktadır.
Paris
Paris, 17. yüzyıldan beri Avrupa’nın en büyük finans, diplomasi, ticaret, moda, bilim ve sanat merkezlerinden birisidir.
Dünyanın en pahalı şehirlerinden olan Paris, iki uluslararası havaalanına ev sahipliği yapar. Ayrıca demiryolu ve karayolu taşımacılığı merkezidir.
Otel ve konaklama sektörü konusunda da gelişmiştir. Dünyanın en çok ziyaret edilen ikinci seyahat noktasıdır.
Paris ekonomisi, hizmet ve ticarete dayalıdır. Ticaret, ulaşım, inşaat, sanayi ve çeşitli hizmetler ekonominin büyük bölümünü oluşturur.
GFCI’ya göre Paris, 718 puan ile on beşinci sırada yer almaktadır.
