Borsa Nasıl Oynanır, Nasıl Para Kazanılır?
  1. AnaSayfa
  2. Para Dünyası

Reeskont Nedir? Faizi Nerede Uygulanır? Nasıl Hesaplanır?

Yeniden iskonto anlamına gelen reeskont; nerede uygulandığından nasıl hesaplandığına kadar tüm detaylarıyla merak edilir. İçeriğimizde konu hakkında işinize yarayabilecek bilgiler verdik;

Reeskont Nedir? Faizi Nerede Uygulanır? Nasıl Hesaplanır?Bankacılık sektöründe sıkça kullanılan terimlerden biri olan reeskont, önemli bir araçtır. Kendine özgü bir kullanım amacı ve ve hesaplanma şekli vardır.

En sade haliyle, varlıkların nakde dönüştürülmesi işlemidir. Belli kurallar çerçevesinde yapılan bu işlem, geçici bir likidite sağlama anlamında da fayda sağlar.

Yapılması zorunlu bir uygulama olmayan bu işlem, buna tabii tutulacak alacak ya da borcun senede bağlı olmasını gerektirir. İçeriğimizde; reeskont nedir, nasıl hesaplanır ve ne işe yarar gibi konuları ele alacağız.

Reeskont Nedir?

Reeskont Ne Demek?Reeskontu en kısa haliyle “ikinci kez iskonto” şeklinde tanımlayacaksak; hemen hepimizin “indirim” olarak bildiği iskontoyu daha detaylı inceleyelim.

Genel anlamıyla iskonto, borç veya bedelin ödenmesi esnasında yapılan indirim demektir. Bankacılık ve muhasebedeki anlamları farklıdır.

Vadesi henüz dolmayan yani ödeme vakti gelmemiş bir senet düşünün. Bunu bir bankada kırdırarak nakde çevirme işlemi gerçekleştirebilirsiniz. İşte, buna iskonto denir. Bu işlem Merkez Bankası’nda tekrarlanırsa, yani kıymetler ikinci kez el değiştirirse reeskont (yeniden iskonto) gerçekleşir. Yani, yeniden iskontonun indirimle bir alakası olmadığı söylenebilir.

Bahsettiğimiz iskontoyu burada indirim anlamının dışında kullandık. “Vadesi henüz dolmayan bir borçlanma senedinin belirli şartlar altında banka aracılığı ile paraya çevrilmesi işlemi” şeklindeki anlamını ele aldık.

“Daha önce belirli bir bedel ödenerek el değiştirmiş (iskonto edilmiş) kıymetlerin, belirli bir bedel karşılığında ikinci kez el değiştirmesi işlemi.” bu kavram için yapabileceğimiz genel tanımlardan biri olabilir.

Senetler, şartları Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından belirlenmek üzere iskontoya tabi tutabilir. Reeskont aslında bankanın para politikası uygulamalarında kullandığı bir araçtır. Bankalar tarafından belli bir zamanda iskonto edilmiş bir senet, Merkez Bankası tarafından tekrar iskonto edilirse işlem gerçekleşmiş olur.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) resmi web sitesinde yaptığı reeskont tanımı ise şu şekildedir;

Reeskont Tanımı

Reeskont işlemi, Merkez Bankası Kanunu’nun maddesine göre uygulanır.

Zaman zaman bankacılık sektörü geçici likidite sağlanmasına ihtiyaç duyabilir. Buna yönelik olarak da Merkez Bankası bankalarca verilen ticari senetleri söz konusu bu işleme dahil edebilir.

Ülkemizde bu işlemin kuralları Merkez Bankası tarafından oluşturulur. Bir borç veya alacak muhakkak senede bağlı olmalıdır.

TCMB eğer reeskont oranını yükseltirse devletin Merkez Bankası’ndan aldığı borçlar pahalanmış olur. Yükseltilen oranların ardından ticari bankalar Merkez Bankası’ndan daha az borç alabilir hale gelir. Oran düştüğünde ise tam tersi durum yaşanır.

Ayrıca yeniden iskonto, yapılması mecburi bir işlem değildir. Ülkemizdeki bankalar, bankerler ve sigorta şirketleri alacak ve borçlarını bu uygulamaya tabi tutmak durumundadır.

Borcun ve alacağın reeskontunun yabancı para ile yapılabildiğinden bahsermiştik. Bu durumda senette faiz oranı hakkında bir bilgi bulamayabilirsiniz. Eğer yoksa değerleme gününde geçerli olan ve Londra para piyasalarında işlem yapan bankalarca belirlenen LIBOR dikkate alınmalıdır.

Reeskont Faizi ve Uygulandığı Alanlar

Reeskont Faizi ve Uygulandığı AlanlarTCMB, bankalar tarafından verilen ticari senet ve vesikaları reeskont kabul eder. Bu işlem için uygulanan faiz ise reeskont faizidir. Hiç şüphesiz bu konudaki en yetkili kurum TCMB’dir.

Diğer bir deyişle senedin nakde çevrilmesi esnasında gerçek değer ile nakit değer arasındaki farkı belirleyen oran veya faizdir. Bu oran, mali ortamdaki para arzı ve kredi genişlemesi dikkate alınarak hesaplanır.

Merkez bankasının hem reel sektörü desteklemek hem de para politikası aracı olarak kullandığı reeskont kredilerinin faiz oranını ifade eder.

Merkez Bankası’nın reeskont oranını değiştirmesi para arzı üzerinde etki yaratabilir. İşlemin faiz oranı, para politikası aracı kapsamındaki önemini yitirmektedir.

Bir senedin bu işleme ayrılması için gerekli şartlar Vergi Usül Kanunu’nun ilgili maddesinde belirtilmiştir.

Ülkemizde 21 Aralık 2019 tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranları Hakkında Tebliğiyle birlikte uygulanacak faiz oranlarında değişikliğe gidilmiştir. Buna ilişkin karar Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Buradan, geçerli olan faiz oranlarını görebilirsiniz.

Reeskont Avans Faizi

Reeskont Avans FaizTCMB, reeskont işlemine tabi tuttuğu senetler karşılığında avans verir. Buna avans faizi denir.

Tutulan senetler avans için teminat niteliği taşır. Ticari senet ve belgeler, devlet tahvilleri ve borsada kayıtlı tahviller bunlardan bazıları olabilir.

Bankacılık sektörünün likiditeye duyduğu geçici ihtiyacın karşılanması için reeskont avans faizi kullanılmaktadır.

Reeskont Hesaplama

Hesaplamalar yerel para birimi üzerinden yapılabileceği gibi döviz cinsinden de yapılabilir.

Reeskont Tutarı HesaplanmasıEn kısa haliyle şu şekilde hesaplanabilir;

Reeskont Tutarı = (Normal Değer X Faiz Oranı X Gün Sayısı) / (36.000 + (Faiz oranı X Gün sayısı))

Senetteki alacak tutarı, nominal değeri ifade eder.

Senette belirtilen oran, faiz oranını ifade eder. Eğer belirtilmiyorsa değerleme gününde geçerli olandır. (Kısa vadeli avanslara uygulanan)

İşlemin gerçekleştirileceği günden senedin vade tarihine kadar geçen gün adedi, gün sayısını verir.

Reeskont Ne İşe Yarar?

Reeskont Ne İşe Yarıyor?Firmalar zaman zaman ellerinde bulunan kambiyo senetlerini herhangi bir bankaya iskonto ettirir, yani kırdırırlar.

Bankalar, burada bahsettiğimiz senetleri tekrar iskonto işlemine dahil edebilir. İşte, bunu yaparak merkez bankalarının reel sektör için finansman desteği oluşturduğunu söyleyebiliriz. Bunu bankalar aracılığı ile yapar.

İşlem ayrıca bankaların günlük veya daha uzun dönemli nakit akışlarını hızlandırmak, daha güçlü bir hale getirmek için başvurdukları bir yöntemdir. Nakde ihtiyaç duyulan zamanlarda alternatif seçenek olur.

İlginizi Çekebilir:
Gösterge Faiz Nedir?

Reeskont, piyasadaki nakit gücü ve akışını doğrudan etkileyen bir işlemdir. Dolayısıyla ekonomik değerlendirme ve verilerin açıklanması konusunda ciddi önem taşır.

Diyelim ki piyasada gereğinden fazla likidite olduğu tespit edildi. Böyle bir durumda Merkez Bankası reeskont faiz oranında artışa giderek bankaların kendisine getirdiği senetlere karşılık daha az para verir. Böylelikle piyasaya daha az likidite verilir ve oran dengelenir.

Likiditenin durumuna göre faiz oranları artırılır veya azaltılır. Bu kapsamda değerlendirildiğinde likiditeyi dengeleyici görev üstlenir.

Reeskont Kredisi

Reeskont KrediReeskont kredileri, Merkez Bankası’nın başta gelen para politikası araçlarından biridir. Bir bankanın iskonto ettiği borç senedinin Merkez Bankası tarafından yeniden iskonto edilmesi karşılığında sağlanan kredidir.

Türkiye’de reeskont kredilerinin azami sınırı ve kredi türlerine göre değişen limitleri Merkez Bankası tarafından belirlenir. Bunu yaparken mevcut para politikasıyla uyumlu olmasına dikkat edilir.

Kredi işlemlerinde Merkez Bankası tarafından uygulanan faiz, reeskont faiz oranıdır.

Sponsorlu | 2023/4Ç Kar/Zarar %36.13/63.87%
Doviz Yatırımı
Sponsorlu | 2023/4Ç Kar/Zarar %36.13/63.87%
Doviz Yatırımı
AL SAT
Sponsorlu | 2023/4Ç Kar/Zarar %36.13/63.87%