Dünyanın en büyük ikinci borsa yatırım fonu sağlayıcısı olan Vanguard Group’un kurucusu olan John Clifton “Jack” Bogle yatırım dünyasına damga vuran isimlerdendir. İzlediği yollarla sektörün efsanelerinden biri olmuştur.
İlk endeks fonunu yaratan Bogle, hevesli bir yatırımcı olmuştur. Para yöneticisi olarak da spekülasyondan uzak durup, uzun vadeli yatırımı tercih etmiştir. Bu adımlarıyla unutulmazlar arasına adını yazdırmıştır.
Şimdi Bogle’dan başarılı olmak için basit ipuçlarına göz atalım:
Rotadan Çıkmayın
Piyasayla kavga etmemek gerektiğini söyleyen Bogle, uzun vadeli bir yatırımcı olmayı tercih etmiştir. 2012 yılında yaptığı bir açıklamada ise uzun vadeli yatırımcıların piyasa riskli olsa bile hisse bulundurmaları gerektiğini belirtmiştir.
Bunun nedenini alternatiflerden daha iyi getiri sağlama olasılığının yüksek olmasına bağlamıştır. Yatırımları çeşitlendirmenin önemini bu şekilde vurgulamıştır.
Bogle, piyasadaki dalgalanmalar karşısında yön değiştirip durmaktansa uzun vadeli trendi takip etmenin önemine de dikkat çekmiştir.
Uzmanlara Dikkat Edin
Bogle, 2008 krizinin ardından bu sözleri dile getirmiştir. Kriz sürecinde tüm uyarı işaretlerinin gözden kaçırıldığını vurgulayan Bogle, bu süreçten sonra finansal danışmanlardan uzaklaşmıştır.
2017 yılında genç yatırımcıları da finansal danışmanlardan uzaklaştıran Bogle, robo danışmanlara onay vermiştir. Bu sırada CNBC’ye “Bu rutine başlamanıza yardımcı olacak bir mali danışmana ihtiyacınız yoksa muhtemelen bir mali danışmana ihtiyacınız yoktur,” demiştir.
Maliyetleri Düşük Tutun
Vanguard’ın fon hissedarları, toplu olarak şirketin tamamına sahiplerdir. Bu nedenle kârı çekecek bir ana şirket veya özel mal sahibi yoktur. Bu da firmanın maliyetleri düşük tutmasına izin vermektedir.
Bogle, yatırım fonu endüstrisinin sonraki yıllarında ve hisse toplama uzmanlığı için yatırımcılardan alınan yüksek ücretlerde sert bir eleştirmen olmuştur.
Yaptığınız yatırımlar için ödediğini ücretleri mutlaka hesaplamasınız. Komisyon ücretleri, yatırımda kazancı düşüren bir etkendir. Bu durum birçok yatırımcının canını sıkar.
Aracı kurumların komisyon ve diğer hizmet ücretlerini araştırmanız bu nedenle büyük bir önem taşımaktadır.
Duygusal Olmayın
Bogle, Vanguard yatırımcılarına sürekli olarak duygularını kontrol etmeleri yönünde tavsiyelerde bulunurdu. Çeşitli hisse ve tahvil seçeneklerine yatırım yapılmasını, aritmetiğe güvenmeyi ve ona bağlı kalmayı tavsiye ederdi.
“Dürtü senin düşmanın” mottosunu benimseyen Bogle, Wall Street dahil analistlerden ve araştırmalardan gelen yorumlara karşı dikkatli olunmasını söylemiştir. Bunların yatırımcıların duygularını harekete geçirecek yorumlar içerdiğine dikkat çekmiştir.
Tüm Borsaya Sahip Olun
“S&P 500 harika bir vekildir,” Diyen Bogle, piyasa ölçütünün performansını yansıtacak bir yatırım portföyü yapılandırmanın önde gelen savunucusu olmuştur.
Endeksin, tüm borsaya sahip olmak için iyi bir aracı olduğunu belirten Bogle, yaklaşık 25 yıldır bireysel hisse senedi almadığını da ifade etmiştir.
Borsa endeksleri, belli kriterlere göre bir araya getirilerek hesaplanmış hisselerin performansını yansıtır. Dolayısıyla gösterge endeksleri de tüm borsanın performansı hakkında bilgi vermektedir.
Örneğin; BIST 100 endeksi, Türkiye’nin en büyük piyasa değerine sahip 100 şirketinin hisselerini izler. Dolayısıyla borsanın performansı hakkında bilgi verir.
%20’lik Bir Kayıp Hayal Etmekte Zorlanıyorsanız Hisselerde Olmamalısınız
Son borsa çöküşü Bogle’nin bu sözlerini çok açık hale getirdi. Ona göre; hisse senetlerine yatırım yapacaksanız piyasanın birkaç yılda bir yaklaşık %20 veya daha fazla düştüğünü ve sonrasında yeniden yükseldiğini anlamak önemlidir.
Bu hareketlerin şekillenmesi birkaç ay veya yıl sürebilir. Bu nedenle en az beş yıl boyunca ihtiyacınız olmayacak parayla hisse yatırımı yapmalısınız.
Gerçek Yatırımcı Olun
Hisse alarak ortak olduğunuz şirketlere odaklanmalısınız. İlerlemelerini takip etmelisiniz. Pazar payları, kâr marjları gibi faktörleri değerlendirin.
Ayrıca büyüme hızını ve beklentilerini, sürdürülebilir rekabet avantajlarını, borç ile nakip seviyelerini de takip edin.
Bunun aksine şirket hakkında bilgi sahibi olmada hareket etmeye kalkarsanız büyük bir risk almış olursunuz.
Geçmiş Performansa Göre Fon Almayın
Bogle, yatırım fonu ve hisse yatırımcılarının yaptığı yaygın hatanın bu olduğunu söylüyor. Örneğin; bir yıl önce %50’den fazla yükselen bir yatırım fonundan %50’lik bir kazanç elde etmek istersiniz.
Ancak bu bir hatadır. Bogle kendisinin de bu hatayı yaptığını ama sadece bir kez olduğunu söylüyor.
Herhangi bir fon veya hisse senedi güzel bir yıl geçirebilir. Bunun nedeni bir yatırımcı ilgisi veya iyimserlik olabilir. Ama bu diğer yıl devam etmeyebilir.
Hisse ve fonlar öne çıktıktan sonra daha makul seviyelere geri dönerler. Bu nedenle uzun vadeli sonuçlara odaklanın. Şirketin veya fonun gelecekte ne yapmasını beklediğinize geçmişte yaptıklarından daha fazla ağırlık verin.
Bir Soruna Birden Fazla Çözüm Olduğunda En Basitini Seçin
Basitlik genellikle en iyisidir. Birçok insan yatırım yapmayı düşünür. Emtialar, vadeli işlemler ve opsiyonlar hakkında her şeyi öğrenmeleri gerektiğini ve birçok şirketi incelemek için finansal tabloları okumada uzman olmaları gerektiğini varsayarlar.
Bunun yerine Bogle, basit endeks fonlarını düşünmenizi öneriyor. Bir borsa uzmanı olmadan uzun yıllar boyunca düzenli olarak bir veya daha fazla endeks fonuna para yatırabilirsiniz. Böylece çok başarılı olabilirsiniz.
Samanlıkta İğne Aramayın, Sadece Samanlığı Satın Alın!
Ultra düşük ücretli Vanguard Total Stock Market ETF’nin yaptığı gibi, tüm ABD borsasını izleyen geniş piyasa endeks fonuna yatırım yaptığınızda, binlerce hisse arasında en umut vericileri aramayı atlamanıza olanak tanır.
Bir endeks fonunu satın aldığınız zaman kısmen çeşitlendirilmiş bir portföye yatırım yapmış olursunuz. Ekstra çeşitlilik için bu fonda yer alan hisseleri inceleyebilirsiniz.
Geniş Çapta Çeşitlilik Yaratın
Kimse önümüzdeki yıl bir yana borsanın yarın ne yapacağını bilmiyor. Hangi sektör, tarz veya bölge liderlik etmeyecek ve hangisi geride kalacak belli değil.
Bu mutlak belirsizlik göz önüne alındığı zaman en mantıklı strateji, olabildiğince geniş yatırım yapmak ve uzun vadeli kazanç artışından yararlanmaktır.
Ölçülü Bir Şekilde Paylaştırın
Varlık dağılımınız, portföyünüzün uzun vadeli performansı üzerinde diğer tek faktörlerden daha büyük bir etkiye sahip olacaktır.
Fazla muhafazakar veya çok agresif olmanın riski vardır. Çok genel bir kural, tahvil ölçüsünün yaşınız – 10 olması gerektiğidir. Yani 35 yaşındaki bir yatırımcı yaklaşık %25 tahvil ve %75 hisse senedine sahip olmalıdır.
Emeklilik Planı Yapın
Geleneksel emeklilik planları gün gittikçe azalıyor. Amerikalı işçilerin yarısı emeklilik için para biriktiremeyeceğini söylüyor. ABD’deki hanelerin üçte birinin neredeyse hiç emeklilik tasarruf yok. Bu durum ülkemizde daha büyük oranlara işaret ediyor.
Çoğu insan, karşılaştıkları açığı tam olarak anlamadan 50’li yaşlarına, hatta 60’larına ulaşır. O zamana kadar, çoğunun daha önce biriktirebileceklerini telafi etmek için yeterli zamanı kalmamıştır.
Kasvetli seçeneklerle karşı karşıya kalan birçok insan, yatırımlarıyla önemli ölçüde daha fazla risk almaya ve hatta iflas etmeye karar verir.
Wall Street, bu tür yatırımcılara pahalı, uygunsuz ve genellikle yüksek riskli ürünleri satmaktan çok mutlu olur. Sonuçta ürün üreticisine ve satış elemanlarına ne olursa olsun ödeme yapılacak. Yatırımcı ise riski alan tek kişidir.
Aşırı Güven En Büyük Düşmandır
Bogle, aşırı güvenin yatırımcıların en büyük düşmanı olduğunu söyler. Üst düzey yöneticileri seçebileceğimize inanıyorsak, muhtemelen daha iyi getiri bekleyeceğiz.
Üstün getiri elde edersek sadece ortalama yatırımcılar kadar tasarruf etmemiz gerekmez. Bu düşünce tarzı, muhtemelen istenen etkinin tersine yol açacaktır.
Aracı kurumlar ve yatırım fonu şirketleri, sadece işimizi onlara katarsak daha iyi yanıtlar bildiklerine bizi ikna etmeye isteklidirler.
Kaynaklar:
- https://about.vanguard.com/who-we-are/a-remarkable-history/founder-Jack-Bogle-tribute/
- https://www.nytimes.com/2019/01/17/business/mutfund/john-bogle-vanguard-investment-advice.html
- https://www.fool.com/retirement/2020/03/19/9-investing-tips-from-investing-icon-john-bogle-th.aspx
- https://paulmerriman.com/john-bogles-million-dollar-advice/
