Türkiye’nin içinde bulunduğu zorlu süreçle birlikte haberlerde sıklıkla karşılaşmaya başladığımız konkordato kelimesi, ülkenin darboğazdan geçtiğinin en net göstergesi oldu. Birçok ünlü şirketin bu aşamada olduğunun duyulmasıyla ekonomiye yönelik endişeler arttı ve ‘ülke batıyor’ diye konuşulmaya başlandı.
Bir şirketin ilan edebileceği en kötü şeylerden biri olmasına karşın, iflas öncesinde bir kurtulma aşamasıdır. Yüksek faizler, oynaklığı artmış kurlar, borcu olan şirketleri doğrudan zora sokmakta ve sonuçlarından biri olarak görülmektedir. İflas anlaşması olarak da bilinen bu durum, ülke ekonomisinin zorlu bir süreçten geçtiğinin en belirgin göstergesidir.
Şimdi bu konu hakkında bilmeniz gerekenlere, çeşitlerine ve şartlarına göz atalım:
Konkordato Nedir?
En basit tanımıyla; iflastan kurtulmak isteyen şirket için karşılıklı tavizlerin verilmesi şeklinde sonuçlanan bir anlaşma veya borç yapılandırmasıdır. Şirketler batık duruma geldikleri zaman, borçlarını ödeyebilme koşullarına göre alacaklılarıyla yaptıkları anlaşma şeklinde de tanımlanmaktadır.
İcra İflas Kanunu’nda ise “Borçların yeniden yapılandırılması suretiyle iflasa tabi borçluların iflastan kurtulmasını, alacaklıların da belirli bir tenzilatla veya vadede alacağına kavuşmasını sağlayan ve mahkemenin tasdikiyle taraflar açısından bağlayıcı hale gelen bir anlaşma,” olarak tanımlanmaktadır. Düzenlemesi ise 385 – 309. maddeleri ile yapılmaktadır.
Vadesi gelen borçlarını ödeyemeyen bir borçlu, süre tanınması veya indirim yapılması şartıyla borçlarını ödeyebilmek için iflas anlaşması talebinde bulunabilir. Ayrıca iflastan kurtulmak için de bunu talep edebilir. Dikkat çekici bir özelliği ise alacaklının da gerekçeli bir dilekçe ile borçlu hakkında bu talepte bulunabilmesidir.
İyi niyetli borçlunun alacaklılarıyla yaptığı iflas anlaşması, ticaret mahkemesinin onayıyla geçerlilik kazanmaktadır. Bu süreçle birlikte; borçlunun mal varlığına tedbir konularak korunur, icra takipleri durdurulur ve tehditlere maruz kalmadan işlerini rahatça yürütüp projesine uygun şekilde ödemelerini yapması sağlanır.
İflas anlaşması, taraf olmayan veya itiraz eden alacaklıları da bağlayan bir anlaşmadır. Bu nedenle kabulünde alacaklıların sayısı ve alacak miktarları olarak iki ayrı konuda çoğunluk aranmaktadır. Buna göre; alacaklıların en az yarısının kabul etmesi şartı aranır. Ayrıca kabul eden kişilerin alacaklarının toplamı, tüm alacakların toplamının üçte ikisinden fazla olmalıdır.
Konkordato Ne Zaman Yürürlüğe Girdi?
Türkiye’de eskiden var olan konkordato yerini iflas ertelemeye bırakmıştır. 2016 yılında ise iflas erteleme yasaklanarak yeniden dönüş yapılmıştır. İflas erteleme, kötü niyetle kullanılması ve alacaklıların mağduriyetinin önlenmesi amacıyla 669 sayılı 31.07.2016 tarihli Kanun Hükmünde Kararname ile engellenmiştir.
28 Şubat 2018 tarihinde kabul edilen ve 15 Mart 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7101 sayılı “İcra ve İflas Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile yatırım ortamının iyileştirilmesi adına iflas erteleme yolu kapatılmıştır. Ek olarak “Konkordato ile Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması”na ilişkin değişiklik yapılmıştır.
Yapılan bu değişiklikle birlikte ticaretle ilgilenmeyen kişilerin de iflas anlaşması yapabilmesinin yolu açılmıştır. Mahkemenin geçici mühlet kararı ile gerekli tedbirler alınır ve alacaklılar kurulu oluşturulur. Bu şekilde alacaklıların talebi tasdiklemesinde, karar alma, raporlama ve denetlemede daha etkin rol alması sağlanır.
Daha önce iflas anlaşmasından vazgeçilmesinin nedeni ise uygulamasının zor ve riskli bir yöntem olmasıdır. Ayrıca istatistiksel rakamlar bulunmasa da iflas anlaşması yapan şirketlerin büyük bir kısmı iflastan kurtulamamıştır.
Konkordato Şartları Nelerdir?
Alacaklıların çoğunluğunun kabulü ve bu kişilerin alacaklarının, toplam alacakların üçte ikisinden fazlasına denk gelmesi ile süreç başlamaktadır. Bu şekilde kabul edilen projenin, ticaret mahkemesinin tasdik etmesi için bazı şartlar aranmaktadır. Bunlar;
- İflas anlaşması teklifinde alacaklılara ödenmesi planlanan tutarın, borçlunun iflası durumunda ödenebilecek tutardan daha fazla olması gerekir.
- Borçlunun mal varlığının terki yoluyla yapılan teklifte, elde edilmesi beklenen hasılatın, iflas yoluyla sağlanacak gelirden daha fazla olması gerekir.
- İflas anlaşması ile ödenmesi teklif edilen miktarlar, borçlunun muhtemel geliri ile uyumlu olmalıdır.
- Borç anlaşması teklifi, yasada öngörülen alacaklı çoğunluğu tarafından kabul edilmelidir.
- Yasada açık bir şekilde belirtilen 1. derece imtiyazlı alacaklıların, alacaklı vazgeçmedikçe tamamen ödenmesinin yeterli teminata bağlanması gerekir.
- Tasdike ait mahkeme giderleriyle alacaklılara ödenecek paraların üzerinden alınacak harç, borçlu tarafından tasdik kararından önce mahkeme veznesine yatırılmalıdır.
Konkordato Süreci Nasıl İşler?
İflas veya borç anlaşması süreci kısaca; talebin oluşturulması, ticaret mahkemesine sunulması, uygun görülmesi halinde mühlet verilmesi ve komiser atanması şeklinde işlemektedir. İlgili kanunun tam olarak araştırılması ve mahkemenin kabulü için gerekli şartların oluşturulması gerekmektedir. Bu şartlar sağlanmadığı zaman, mahkeme tarafından reddedilecektir.
Şimdi sürecin detaylarına göz atalım:
Talebin Oluşturulması
Sürecin başlaması için talepte bulunan borçlunun, söz konusu borçların ne kadarlık kısmını, ne kadar sürede ve hangi kaynakları kullanarak ödeyeceğinin detaylı bir şekilde belirtilerek bir proje hazırlaması gerekir. Daha sonra bu projenin, İcra ve İflas Kanunu’nun 286. Maddesi’ne göre asliye ticaret mahkemesine sunulması gerekir.
Proje ile birlikte ayrıntılı bir bilanço da veren borçlunun, ticaret mahkemesi tarafından aranan şartları yerine getirmesi ile ‘konkordato mühleti’ verilir. İflas dışı teklifini alan merci, şartların gerçekleşmesi için borçluya 2 ay süre vermektedir. Buna iflas anlaşması mühleti denmektedir. İki tip mühlet bulunmaktadır.
Talep, borçlu veya alacaklılar tarafından oluşturulabilir. Borçlu iflastan kurtulmak için; alacaklı ise gerekçeli bir dilekçe ile borçlunun bu işlemleri başlatmasını isteyebilir. Talebe eklenecek belgeler ile asliye ticaret mahkemesine başvuru yapılır.
Mahkemenin Mühlet Vermesi
Ticaret mahkemesi, aranan şartlara uyumlu bir proje sonucunda borçluya 2 ay süre verecektir. Bu sürenin 2 tipi bulunmaktadır. Bunlardan birisi, eksiksiz belgelerle sunulan taleple birlikte verilen geçici mühlet, diğeri ise teklif edilen projenin başarılı olması için 1 yıl (maksimum 18 ay) süre ile verilen kesin mühlettir.
Geçici Mühlet Kararı
Mahkeme, projeyi ve talep edilen diğer belgelerin tam olduğunu tespit ettiği durumda 3 ay süreyle geçici mühlet verecektir. Bunun anlamı, borçlunun mal varlığının muhafazası için gerekli gördüğü tüm tedbirleri almasıdır.
Maksimum 5 aya kadar uzatılabilen geçici mühlet, henüz iflas anlaşması tasdik edilmeden hükümlerinden yararlanabilme imkanı sağlamak için getirilmiştir. Bu süreçte borçluya karşı takip yapılamamaktadır. Geçici komiser atanmaktadır ve borçluyu denetlemek gibi asli görevleri vardır.
Geçici komiser; borçluyu denetlemek ve borçlu ile bazı işlemlere katılmak, işletmenin faaliyetlerini borçlu yerine geçerek sürdürmek, borçlunun mevcut malvarlığına ilişkin defter tutmak, malların kıymetini takdir etmek, rehinli malların kıymetine ilişkin kararını alacaklara sunmak üzere hazırlamak, ara rapor düzenlemek gibi görevlere sahiptir.
Asliye ticaret mahkemesi tarafından geçici mühlet kararı, Ticaret Sicil Gazetesi’nde ve Basın – İlan Kurumu’nun resmi ilan portalında ilan edilir. Ayrıca geçici mühlet, kesin mühletin sonuçlarını doğurmaktadır.
Kesin Mühlet Kararı
Bu kararın verilmesi için mahkeme, borçlu ve eğer alacaklı başvuruda bulunduysa alacaklıyı duruşmaya davet eder. Geçici komiser ile duruşmadan önce geçici mühlette hazırladığı yazılı raporu sunar ve gerekli görülmesi halinde beyanı alınmak üzere duruşmada hazır bulunur.
Mahkeme, teklif edilen projenin başarılı olması yönünde karar vermesi ile borçluya maksimum 18 aya kadar uzatabileceği 1 yıl süreli kesin mühlet verir. Aksi durumda gerekli şartların bulunmadığı kanaatiyle talebi reddeder. Aynı zamanda kesin mühlet talebine kabul kararına karşı kanun yolu kapalıyken, reddine karşı açıktır.
Kesin mühlet süresinde, oy çokluğu ile karar almak ve mahkemece atanmış konkordato komiserliğinin faaliyetlerini denetlemek için bir alacaklılar kurulu da oluşturulmaktadır. Bu kurul, mahkemeye gerekçeli bir rapor sunarak komiserin değiştirilmesini talep edebilir.
Kesin mühlet tarihinden itibaren rehinli temin edilmemiş her türlü alacağa faiz işlemesi durmaktadır. Her iki mühlet süresi içerisinde; borçlu aleyhine, işçi ve nafaka alacakları gibi birinci derece imtiyazlı alacaklar dışında olmak şartıyla vergi, harç, SGK primi dahil hiçbir kamu ve özel kişi alacakları için takip yapılamamaktadır. Önceden başlatılan takipler de durdurulmaktadır.
Bu süreler içinde mahkeme izni olmadan gerçekleştirilen rehin ve ipotek, gayrimenkul satışı, işletmesine ait tesislerin devri gibi işlemler de hükümsüz sayılmaktadır.
Kesin mühlette görevlendirilen komiserin görevleri ise;
- Projenin tamamlanmasına katkıda bulunmak,
- Borçlunun faaliyetlerine nezaret etmek,
- Mahkemenin istediği konularda ve uygun göreceği sürelerde ara raporlar sunmak,
- Alacaklılar kurulunu, seyir hakkında düzenli aralıklarla bilgilendirmek,
- Talepte bulunan diğer alacaklılara seyirle ve borçlunun güncel mali durumuyla ilgili bilgi vermek,
- Kanunda yer alan ve mahkemenin verdiği görevleri yerine getirmektir.
Alacaklılar Kurulunun Kurulması
Mahkeme tarafından kesin mühlet kararı ile birlikte veya daha sonrasında uygun görülecek bir zamanda alacaklılar kurulu oluşturulabilir. Bazı durumlarda ise alacaklılar kurulunun oluşturulması zorunludur. Durumlar ise Adalet Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulan yönetmelikte gösterilmektedir.
Alacaklılar kurulu; en az 7 alacaklıdan ve tek sayıda üyeden oluşur. Ayrıca ücretsiz kurul üyeliği yapacaktır. Kurul, her ay en az bir kere toplanır ve hazır bulunan oy çokluğu ile karar alınır. Komiser de bu toplantılarda hazır bulunur ve alınan kararları toplantıya katılanların imzasını almak şartıyla tutanağa bağlamaktadır.
Kurul, komiserin faaliyetlerine nezaret eder, tavsiyelerde bulunur ve kanunun öngördüğü durumlarda mahkemeye görüş bildirir. Komiserin faaliyetlerini yeterli bulmazlarsa mahkemeden komiserin değiştirilmesini gerekçeli bir raporla isteyebilirler. Mahkeme ise taleple ilgili hem borçluyu hem de komiseri dinleyerek karar verir.
İflas Anlaşmasının Tasdiki ve İlanı
Mahkeme, projenin kabulü veya reddi kararını kesin mühlet süresi içinde vermektedir. Yapılan yargılamada kesin mühlet içinde bir karar verilemeyeceği anlaşıldığı zaman; mahkeme, gerekli görürse komiserden gerekçeli bir rapor alarak karar verilinceye kadar mühlet hükümlerinin devamına karar verebilir. Ama bu süre 6 aydan uzun olamaz.
Alacaklılar toplantısının ardından komiser tüm sürece ilişkin kapsamlı ve gerekçeli bir raporu mahkemeye sunar. Mahkeme ise karar vermek üzere yargılamaya başlar ve duruşma günü Ticaret Sicil Gazetesi’nde ve Basın – İlan Kurumu’nun resmi portalında ilan edilir. Projeye itiraz edenlerin, sebeplerini duruşma gününden en az üç gün önce yazılı olarak bildirmeleri şartıyla duruşmada hazır bulunmaları da ilanda belirtilir.
Redde Karar Verilmesi
Tasdik edilmemesi durumunda mahkeme talebin reddine karar verir. Karar, Ticaret Sicil Gazetesi’nde ve Basın – İlan Kurumu’nun resmi portalında ilan edilir. Borçlunun iflasa tabi şahıslardan olması ve doğrudan doğruya iflas sebeplerinden birinin mevcut olması ile mahkeme iflasa resen karar verir.
Kabul Kararı Verilmesi
İflas anlaşmasının tasdiki kararında alacaklıların, alacaklarından hangi oranda vazgeçtikleri ve borçlunun borcunu hangi tarih aralığında ödeyeceği belirtilir. Kararda ise tasdik edilen projenin yerine getirilmesini sağlamak için gerekli gözetim, yönetim ve tasfiye tedbirlerini almakla görevli bir kayyum tayin edilir.
Kayyum, borçlunun işletmesinin durumu ve projeye göre borçlarını ödeme kabiliyetini muhafaza edip etmediği konusunda iki ayda bir tasdik kararını veren mahkemeye rapor verir. Alacaklılar ise bu raporu inceleyebilirler.
Konkordato Çeşitleri Nelerdir?
İcra İflas Kanunu’nun md. 285 vd. ile md. 309 vd. hükümlerine göre; 3 farklı şekilde iflas anlaşması yapılabilir. Bunlar; özel, adi ve malvarlığının terki suretiyle şeklinde sıralanabilir. Adi yani mahkemeye müracaatla adli yılla borç anlaşması, kendi içinde 2’ye ayrılmaktadır. Bunlar ise iflas dışı (iflas öncesi) ve iflas içi (iflastan sonra) şeklindedir.
Şimdi bu çeşitleri detaylarıyla inceleyelim:
Adi Konkordato
Vadesi geldiği halde borcunu ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında olan borçlunun, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek için iflas anlaşması talebinde bulunur. Aynı şekilde bir iflastan kurtulmak için de bu talebi oluşturabilir. Alacaklılar ise gerekçeli bir dilekçe ile borçlu hakkında borç anlaşması talebinde bulunabilir. İşte buna adi konkordato denmektedir.
Adi iflas anlaşmasının süreci, yukarı anlattığımız şekilde yürümektedir. Bu kapsamda borçluya bir vade verilmek suretiyle yapılmasına vade konkordatosu oluşur. Borçlarının vade gününde ödeneceği şeklinde bir anlaşmayla yapılmaktadır. Aynı zamanda tarafların anlaşması durumunda borç anlaşması tarihinden vade tarihine kadar faiz ödenmeyeceğine de karar verilir.
Alacaklıların, alacaklarının belirli bir kısmından feragat etmesi durumu ise tenzilat konkordatosu olarak adlandırılır. Eğer alacaklılar hem alacaklarının bir kısmından feragat eder hem de ödenecek miktarı bir vadeye bağlarsa vade ve tenzilat birlikte uygulanmış olur.
İflas Dışı (İflastan Önce) Konkordato
Sadece mahkeme tarafından iflasına karar verilen borçlu tarafından iflastan kurtulmak amacıyla talep edilmektedir. Borçlu kimse iflas masasının açılması ile tasfiye ve paraların alacaklılara dağıtımı arasındaki dönemde, iflas anlaşması teklifinde bulunabilir.
Teklifin kabul ve tasdik edilmesi ile borçlu hakkında iflas kararı, bütün hüküm ve sonuçları ile kaldırılacaktır. Teklifin tasdik edilmesi için başarılı olma ihtimalinin yüksek olması gerekir. Aynı zamanda sunulan ödeme planının gerçekçi olması ve alacaklılara zarar vermek gibi bir kastının olmaması da önemlidir.
İflas tasfiye süreci, ikinci alacaklılar toplantısından sonra durdurulur ve iflas masasındaki malların paraya çevrilmesi, iflas anlaşması talebinden ticaret mahkemesinin vereceği tasdik veya red kararına kadar maksimum 6 ay süreyle otomatik olarak durur.
İkinci alacaklılar toplantısında projenin kabulü hakkındaki karar, iflas idaresi tarafından iflas kararını vermiş olan ticaret mahkemesine tasdik talebi ile sunulacaktır. Mahkeme talebi tasdik ederse durumu iflas idaresine bildirilir. İflas idaresi ise ilgili ticaret mahkemesinden iflasın kaldırılmasını talep eder. Böylece iflas kaldırılmış olur. Eğer ticaret mahkemesi talebi reddederse iflas idaresi tasfiyeye devam edecektir.
İflas İçi (İflastan Sonra) Konkordato
İflas halindeki borçluya uygulanır ve iflas idaresine verilen teklif, alacaklılara bildirilir. Mühlet veya komiser ataması söz konusu olmamaktadır. İflas dışından farklı olan yönü de bu kısmıdır.
Teklifin tasdik edilmesi ile iflas kaldırılır ve iflas anlaşması yürürlüğe girer. Devamında da yukarıda anlattığımız sürecin hükümleri uygulanır.
Malvarlığının Terki Suretiyle Konkordato
Borçlunun mal varlığının üzerindeki tasarruf ve devir yetkileri alacaklılara devredilir. Alacaklılar ise malvarlığını tasfiye edip, alacaklarını tahsil ederler. İcra mahkemesi seçilen tasfiye memurlarını onaylayıp tasarruf yetkisi alacaklılara ve bu memurlara geçer. Sonrasında da yukarıdaki süreç devreye girer.
Özel Konkordato
Borçlu kişinin, alacaklıları ile borçlarını yeniden yapılandırma konusunda uzlaşmaya vardığı türdür. Bu türde, borçlar hukuku hükümleri tabi olmaktadır.
Konkordato Talebine Eklenecek Belgeler Nelerdir?
İcra ve İflas Kanunu’nun 286. Maddesi gereğince iflas anlaşması talebine eklenmesi gerekli olan bazı belgeler bulunmaktadır. Bu belgelerin eklenmesi, mahkemenin talebi dikkate alması için ilk önemli noktadır. Bu belgeleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Ön proje,
- Borçlunun malvarlığının durumunu gören belgeler,
- Alacaklıların, alacak miktarlarını ve alacaklıların imtiyaz durumunu gösteren liste,
- Proje teklifi ile borçlunun malvarlığının karşılaştırıldığı tablo,
- Bağımsız denetim kuruluşunca hazırlanmış finansal analiz raporları.
- Teklif ile birlikte sunulacak olan bu belgeler hakkında detaylarını ilgili İcra ve İflas Kanunu’nun 286. Maddesi’nde bulabilirsiniz.
Konkordatonun Sonuçları
İflas anlaşmasının kabul ve ilan olunmasıyla birlikte kesin mühlet aşamasına geçilmektedir. Bu aşamanın sonuçları; alacaklılar, rehinli alacaklar, borçlu ve sözleşme bakımından ayrı ayrı değerlendirilmektedir.
Şimdi bu sonuçları inceleyelim:
Borçlu Açısından Sonuçlar
İflas anlaşmasının borçlu açısından sonuçları şu şekildedir:
- Komiser gözetimi dahilinde borçlu işlerine devam edebilir.
- Borçlu kimse mühlet kararıyla birlikte rehinden kurtulur, kefil olamaz, taşınmaz ve işletmenin devamlı tesisatını kısmen bile devredemez, kısıtlayamaz, karşılıksız tasarruflarda bulunamaz. Buna karşın mahkeme bu işlemler ile ilgili alacaklılar kuruluyla komiserin uygun görüşünü almış ve karar vermişse işlemler yapılabilir. Aksi takdirde borçlunun tek başına yaptığı bu işlemler hükümsüz sayılır.
- Borçlu kişi bu hükümlere veya komiserin ihtarlarına aykırı davranışlarda bulunursa mallar üzerindeki tasarruf yetkisini kaybeder.
Alacaklılar Açısından Sonuçlar
İflas anlaşmasının alacaklılar açısından sonuçları şunlardır:
- Kesin mühlet içinde hiçbir takip yapılamaz, başlamış takipler durur.
- İhtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararları uygulanmaz.
- Zamanaşımı ve hak düşürücü süreler işlemez.
- Projenin aksine bir düzenleme bulunmadığı sürece faiz işlemi durdurulur.
- Mühletinden önce alacağın devri sözleşmesi yapılmış ve devredilen alacak da mühletin verilmesinden sonra doğmuş ise devir hükümsüz sayılır.
- Konusu para olmayan alacaklar para alacağına çevrilerek komisere bildirilir.
- İcra ve İflas Kanunu 206. Maddesi birinci sırasında yazılı olan imtiyazlı alacaklar hakkında haciz yolu ile takip yapılabilir.
- Takas İcra ve İflas Kanunu 200 ve 201. maddelerine tabidir.
- Hacizli mallar hakkında da 186. Madde hükmü uygulanır.
Rehinli Alacaklar Açısından Sonuçlar
Rehinli olarak tesis edilmiş alacaklar açısından sonuçlar şu şekildedir:
- Rehin ile tesis edilmiş alacaklar hakkında rehinin paraya çevrilmesi yolu ile takip başlatılabilir. Başlatılan takiplere de devam edilebilir.
- Bu hükme karşın rehinli malın satışı gerçekleştirilemeyeceği gibi takip yüzünden muhafaza tedbirleri de alınamaz.
Sözleşme Açısından Sonuçlar
Sözleşme açısından sonuçları şunlardır:
- İflas anlaşması talebinde bulunmasının sözleşmeye aykırılık içereceğine, haklı fesih sebebi sayılacağına ve borcu vadesi gelmiş hale getireceğine dair hükümler, borçlu iflas anlaşması yoluna başvurduğu halde uygulanmayacaktır.
- İflas anlaşmasının amaca ulaşmasına engel olan sürekli borç ilişkilerini komiserin görüşü ve mahkemenin onayı ile feshedebilir. Bu konuda ödenecek olan tazminat da projeye dahil edilir.
Konkordatonun Feshi
İflas veya borç anlaşmasının feshi de söz konusudur. Üstelik bu kısmen veya tamamen fesih şeklindedir. Kısmen fesihte 10 gün içinde istinafa başvurulurken, tamamen de kötü niyetle hazırlanmış anlaşmaz söz konusudur.
Şimdi bu iki fesih işlemini inceleyelim:
Kısmen Feshi
Mahkeme tarafından tasdik edilen iflas anlaşması sonrasında, kendisine karşı projesi uyarınca ödemede bulunulmayan her alacaklı, anlaşma ile kazanmış olduğu yeni hakları muhafaza etmekle birlikte tasdik eden mahkemeye başvuruda bulunarak kendisi hakkında işlemi feshettirebilir.
Kısmen feshe kanun yolu açıktır. Bu kapsamda, mahkemenin fesih talebi üzerine verdiği hükmün tebliğinden itibaren 10 gün içinde istinaf yoluna başvurması gerekir. Bölge adliye mahkemesi kararına karşı tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir.
Tamamen Feshi
Her alacaklı kötü niyetle sakatlanmış olan iflas anlaşmasının feshini tasdik kararını vermiş olan mahkemeden isteyebilir. Bahsedilen kötü niyet ise çeşitli görünümde olabilir. Örneğin; borçlunun gerçekte alacaklısı olmayanları alacaklı gibi göstererek kanuni çoğunluk şartını sağlaması, borçlunun talepte bulunabilmek için şirket malvarlığını az göstermesi gibi.
Tamamen fesih kararı kesinleştiği zaman, durum Ticaret Sicil Gazetesi’nde ve Basın – İlan Kurumu’nun resmi ilan portalında ilan edilir, diğer ilgili yerlere bildirilir.
Kişisel Konkordato Nedir? Nasıl İlan Edilir?
Son olarak bu konuya da değinmek istiyoruz. Ülkemizde ilk defa Mersin Adliyesi’nden Z.Ş ve Aydın/Kuşadası’ndan Ahmet Şengel için kişisel iflas anlaşması ilan edilmiştir. Bu şekilde dikkat çeken bu konu, hem riskli hem de yüksek maliyetlidir.
Bir kişinin iflas anlaşması ile şirketin uygulayacağı prosedürler ve süreç aynıdır. Oluşum biçimine göre mahkeme içi ve mahkeme dışı olarak ikiye ayrılmaktadır. Mahkeme dışı kişisel iflas anlaşması; süreç içerisinde görev yapan herhangi bir resmi makamın katılımı olmaksızın, borçlunun doğrudan doğruya alacaklıları ile ayrı ayrı uzlaşması ile anlaşmaya varmasıdır. Bu işlemde takipleri durdurucu etki bulunmamaktadır.
Mahkeme içi kişisel borç anlaşmasında ise İcra ve İflas Kanunu tarafından öngörülen usul çerçevesinde borçlu ve alacaklıların yanında resmi makamların katılımı ile gerçekleştirilir. Bu işlem ise vade, tenzilat ve karma olarak 3’e ayrılmaktadır.
Vadede, borçlar belli bir tarihe ertelenirken; tenzilatta alacaklının alacağının belli bir yüzdesinden vazgeçmesi söz konusudur. Karma ise her ikisinin aynı anda söz konusu olduğu iflas anlaşmasıdır.
Konkordato Şirket Çalışanlarını ve Alacaklarını Nasıl Etkiler?
Bu konuda en çok merak edilenlerden birisi de ilan eden şirketlerin çalışanlarının ve onların alacaklarının nasıl etkilendiğidir. İflas anlaşması yapan şirket aleyhine geçici veya kesin mühlet sırasında vergi, harç, SGK pirimi dahil kamu veya özel kişi alacakları için takip yapılamayacağını söylemiştik. Buna rağmen tek istisna son 1 yıla ait işçi alacakları ile nafaka alacaklarıdır. Bu iki alacak için haciz yapılabilir. Uygulamada ise işçi alacakları banka alacaklarının arkasından gelmektedir.
İflas anlaşmasında rehinli alacakların ilk sırada yer aldığını belirtmiştik. İşçi alacakları da bundan sonra gelmektedir. Uygulamada bu şekilde olsa bile fiilen işçi alacakları öne geçmektedir. İşçi alacakları teminatlı olup, rehinle karşılanmamış veya teminatsız bulunan alacaklar bakımından ilk sıradadır. Rehinli alacakların tahsilinden sonra iflas masası tarafından malların satış tutarından pay ödenirken, işçiler ilk sırayı alırlar.
İşçinin, iflasın açılmasından önceki 1 yıl içinde tahakkuk etmiş ihbar ve kıdem tazminatları dahil alacakları ile iflas yüzünden iş ilişkisinin sona ermesi üzerine hak etmiş olduğu ihbar ve kıdem tazminatları ilk sırada yer almaktadır.
Aynı zamanda işverenlerin işçiler için kurulan yardım sandıklarına olan borçları ile son 1 yıl için tahakkuk etmiş olan nafaka alacakları da ilk sırada gelmektedir.
İşçinin Ücret Garanti Fonundan Ödeme Alması
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunun Ek-1 Maddesi’ne göre; hizmet akdine dayalı işçi çalıştıran işverenin iflas anlaşması ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması, iflası, iflasın ertelenmesi nedenleri ile işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde işçinin 3 aylık ücreti, Ücret Garanti Fonu’ndan ödenecektir.
İşverenden ücret alacağı bulunan işçilerin, İŞKUR’a başvurması ve Ücret Garanti Fonu Talep Dilekçesi vermesi, dilekçenin ekine de mahkeme tarafından verilen mühlet kararı veya mühlet kararının ilan edildiğini gösteren belge, işçinin ücret alacağını aylar itibarıyla gösteren İşçi Alacak Belgesi eklenmelidir. Bu başvuru, doğrudan işçi tarafından yapılabileceği gibi noter tasdikli vekaletnameye dayalı vekiller ile de yapılabilir.
Bu fondan yararlanabilmek için işçinin son 1 yıl içinde o işyerinde çalışıyor olması, ücret alacağı için 5 yıllık zamanaşımı süresinin dolmamış olması gerekmektedir. Yapılacak ödeme ise işçinin ödenmeyen 3 aylık ücreti ile sınırlıdır. Ayrıca işçinin ücreti ne olursa olsun SGK prim tavanını geçmeyen kısmı 3 ay ile sınırlı olarak tam şekilde İŞKUR tarafından ödenmektedir.
Konkordato ile İflas Erteleme Arasındaki Farklar
Konkordato ile iflas erteleme birbirine karıştırılan konulardır. Buna karşın iflas erteleme, 669 sayılı KHK ile kaldırılmıştır ve sonucunda uygulama artış göstermiştir. İflas ertelemeye alternatif gibi görünse de aralarında bazı farklılıklar bulunmaktadır.
Şimdi bu iki konu arasındaki farklara göz atalım:
- İflas ertelemeye sadece sermaye ve kooperatif şirketleri başvurabilirler. İflas anlaşması ise tüm borçlular için yapılabilir. Ayrıca alacaklılar da bu anlaşmanın olmasını talep edebilir.
- İflas ertelemede iyileştirme projesi gerekirken, iflas anlaşmasında proje gerekir.
- İflas ertelemede borçlunun tasarrufu ortadan kalkarken, iflas anlaşmasında tasarruf ehliyeti devam eder.
- İflas ertelenmesine mahkeme tarafından karar verilirken, alacaklıların rızası aranmaz. İflas anlaşmasında ise onay için alacaklılar toplantısına belli sayıda kişi katılmalıdır.
- İflas ertelemede faiz işlerken, iflas anlaşmasında faiz işletilmez.
- İflas ertelemeye borca batık şirketler başvurabilir. İflas anlaşması ise borcu vadesinde ödenmeyen veya ödenemeyecek durumda olanlar başvurabilir.
- İflas erteleme, kural olarak 1 yıl olsa da 5 yıla kadar çıkabilir.
- İflas erteleme daha maliyetlidir.
- İflas anlaşmasında borçlu borcundan tamamen kurtulabilir; ama iflas ertelemede alacağının tamamını alamamış kimse borca batık olanı takip edebilir.
nefis içerik olmuş.