Dünyanın en büyük hamburger fast food restoran zinciri olan McDonald’s, Dow Jones Endüstri Endeksi ve S&P 500 Endeksi içerisinde yer alan bir şirkettir. Borsa performansı ile yatırımcısının beğenisi kazanan McDonald’s tıpkı Burger King gibi ilgi çekmektedir. Üstelik McDonald’s doğrudan kendi ismiyle borsada faaliyet göstermektedir. Burger King ise ülkemizde TAB Gıda adı altında faaliyet gösterirken, yurt dışında Restaurant Brands International şirketlerinden birisidir.
McDonald’s hisse senetleri ile ilgileniyorsanız günümüz olanakları altında yatırım yapmanız mümkündür. Uluslararası faaliyet gösteren aracı kurumlarla anlaşarak, internet üzerinden alım – satım işlemlerinizi yürütebilirsiniz. Bu sayede dünyaca ünlü dev hisse senetleriyle birikimlerinizi değerlendirmiş olursunuz. Eğer bu kapsamda McDonald’s hissesi almayı düşünüyorsanız şirketi biraz tanımanız gerektiğini düşünüyoruz.
İşte McDonald’s hisse senedi nasıl alınır, almak mantıklı mı sorularının cevapları:
McDonald’s Şirketi Hakkında Genel Bilgiler
Richard James “Dick” ve Maurice James “Mac” McDonald kardeşler tarafından 1940 yılında California San Bernardino’da açılan McDonald’s bir ilki başarmış ve insanları bir restoranda oturmadan yemek yemeye alıştırmıştır. Ayrıca o zamanın modası olan arabaya servis işini, başarılı bir şekilde yürütmüşlerdir. Uzunca bir süre ince hesaplar ve titiz restorancılık mantığını benimseyerek faaliyet göstermişlerdir.
1948 yılına gelindiğinde McDonald’s kardeşler artan rekabetle başa çıkmak için kendi sistemlerini geliştirmişlerdir. Bu şekilde “dünyanın en büyük hızlı servis restoranı” olmuşlardır.
Kağıt bardak ve kese kağıtları içindeki menülerini en hızlı şekilde müşterilerine dağıtmak için oldukça verimli bir çalışma sistemi geliştirdiler. Elbette restoranın hamburger hazırlama alanını da buna uygun bir şekilde tasarladılar. Yani bugün hemen herkesin favorisi olan McDonald’s hamburgerlerinin temelinde büyük bir emek yatmaktadır.
En hızlı servisi yapabilmek için McDonald’s kardeşler, menülerindeki çeşitliliği azaltmış ve hamburger fiyatlarını yarı yarıya düşürmüşlerdir. Mutfak düzenli, az eleman ve verimli çalışma sistemi ile yeni bir düzen kurmuşlardır.
Arabaya servis işini bırakıp, self-servis ve paket servis işine geçmişlerdir. Böylece sadece gençler için değil, çocuklu aileler için de vazgeçilmez yerlerden biri olmuşlardır. Kurdukları sistemin kısa sürede sonuç vermesiyle birlikte yüksek cirolar elde etmeye başlamışlardır.
1950’li yıllara gelindiğinde ise kullandıkları milk-shake makinesi sayısını 8’den 10’a çıkarmak için Ray Kroc‘a başvurmuşlardır. Ray Kroc, o dönemde pek de başarılı olmayan bir milk-shake makinesi satıcısıdır. Doğal olarak bu durum ilgisini fazlasıyla çekmiş ve restoranı görmek için San Bernardino’ya gitmiştir.
Kroc, McDonald’s kardeşlerin kurdukları düzene hayran kalmış ve sistemdeki potansiyeli görmüştür. Aklında birçok fikir canlanmasına ve çeşitli iş fikirlerini McDonald’s kardeşlere sunmasına rağmen beklediği tepkiyi görememiştir. McDonald’s kardeşler daha geleneksel bir şekilde işlerini yürütme taraftarı olmuştur. Kroc ise restoran zinciri kurma ve çeşitli maliyetleri düşürerek kazancı daha da artırma yoluna gitmeleri konusunda ısrarcı davranmıştır.
Ray Kroc bir süre sonra McDonald’s kardeşleri yeni bir restoran açma konusunda ikna etmiştir. Eğer McDonald’s kuruluş hikayesini anlatan “The Founder” isimli filmi izlediyseniz bu aşamaları tıpkı o günlerdeymişçesine yaşayabilirsiniz.
Ray Kroc, açılan şubenin ilk restorandaki prensiplere bağlı kalarak ve birkaç konuda daha iyi özellikler ekleyerek elde ettiği başarıyı gördüğünde resmen ağzının suyu açmıştır. İşte bu tarihten sonra da işler, ilk baştakine göre farklı bir boyut almıştır. McDonald’s kardeşler çok sevdikleri işin hakkını Ray Kroc’a vermişlerdir ve bugün hala benimsenmekte olan “Kalite-Servis-Temizlik” ilkelerine bağlı kalarak restoran zincirini büyütmüşlerdir.
ABD’nin dört bir yanına restoran kurmaya başlayan Ray Kroc, 1961 yılında McDonald’s’ın bütün isim haklarını satın almıştır. Tüm işleri tek başına halletmek yerine çok gelişmiş bir franchising sistemini kurmuştur. Bu aşamada McDonald’s kardeşler, geleneksellikten uzaklaştıkları ve işleri uzaktan kontrol etmenin zor olduğu düşünceleri ile Ray Kroc’la ters düşmüşlerdir. Kroc, tüm hakları aldıktan sonra da işi bırakmışlardır.
1965 yılına gelindiğinde ise McDonald’s’ın halka açılma vakti gelmiştir ve 21 Nisan 1965 tarihinde hisse senetleri, New York Borsası’nda MCD kodu ile işlem görmeye başlamıştır. O tarihten günümüze kadar da 12 kez hisse bölünmesi yaşamıştır. Halka arz, McDonald’s ülke çapında büyük bir şirket olarak anılmaya başlanmıştır. Aynı zamanda hızlı servis restorancılığın büyük bir işkolu olduğunun anlaşılmasını sağlamıştır.
1970’li yıllara gelindiğinde ise McDonald’s için ayrı bir dönem başlamıştır. İşler hızla büyümüş ve gelişmiştir. Ayrıca bir yenilenme dönemi olmuştur. Çünkü ABD dışına çıkmaya başlanmış ve şirket uluslararası bir kimlik kazanmıştır. Ek olarak; iş yaşamında kadın – erken eşitliği, çevre kirliliği, yardıma muhtaç çocuklar gibi toplumsal konularla ilgili çalışmalar yürütülmeye başlanmıştır.
1980’li yılarda ise McDonald’s artık uluslararası bir marka olmuş ve dünyanın en büyük şirketleri arasında sayılır hale gelmiştir. Hisse senetleri ise sadece NYSE’de değil; Tokyo, Paris, Münih, Frankfurt ve Toronto gibi önemli ticaret merkezlerinin borsalarında da işlem görmeye başlamıştır. 1990’lı yıllara gelindiğinde de Rusya ve Çin gibi farklı koşulları bulunan iki pazara girilmiş, “dünya markası” olduğunu kanıtlamıştır.
Bugün McDonald’s 120’den fazla ülkede 36 binden fazla restoranla hizmet vermektedir. 29.544 franchise restoran, 5.228 gelişimsel lisanslı ve 3542 yabancı iştirakleri olmak üzere 6714 şirket çalışana sahiptir. Dünya genelinde günlük 70 milyon kadar müşteriyi ağırlıyorlar ve 1,8 milyon çalışanla hizmet veriyorlar. Çalışanların ‘hamburger uzmanı’ olmaları için bir Hamburger Üniversitesi bulunuyor ve şu an girilmesi en zor üniversite olarak anılıyor.
McDonald’s Hisse Senedi Nasıl Alınır?
McDonald’s hisse senetleriyle işlem yapmak istiyorsanız günümüz olanakları sayesinde bunu kolayca gerçekleştirebilirsiniz. Eskiden yabancı borsalardan hisse senedi almak oldukça zor ve herkes için uygun değilken, bugün isteyen herkes istediği hisse senediyle işlem yapabilmektedir. İnternet üzerinden gerçekleştirilen işlemler sayesinde de para aktarımının gerçekleşmesi gibi konularda beklemeksizin hisse alım – satımı yapabiliyorsunuz.
Uluslararası faaliyet gösteren ve yabancı borsalarda alım – satım işlemlerine aracılık yapmasını sağlayan belgeleri bulunan aracı kurumları belirleyerek işe başlamalısınız. Bu aracı kurumlardan hangisi ile çalışacağınızı belirledikten sonra hesabınızı oluşturmalısınız. Hesabınıza yatırım yapmak istediğiniz miktarı yatırdıktan sonra istediğiniz gibi McDonald’s hissesi alıp satabilirsiniz.
Borsalar dışında forex piyasası aracılığıyla da McDonald’s hisse senedi alıp satabilirsiniz. Ülkemizdeki forex piyasası şartlarını sağlıyorsanız yasal bir aracı kurum ile anlaşmanız ve hesabınızı oluşturmanız yeterlidir. Ardından hesabınıza paranızı yatırıp online olarak 5/24 alım – satım yapabilirsiniz.
McDonald’s Hisse Senedi Almak Mantıklı mı?
2002 yılında McDonald’s ilk defa zarar açıklamıştır. Bu satışlardaki düşüşler nedeniyle 47 yıl sonra bir ilk olmuştur. Bunun üzerine yönetim kurulu başkanı değiştirilmiş, genişleme planları iptal edilmiştir. Hisse senetleri ise son 7 yılın en düşük seviyelerini görmüştür. 1999 yılında 50 dolardan satılan hisseler, 2002 Haziran’da 30 dolara kadar inmiştir. 2002 Aralık ayında ise 15,99 dolardan işlem görmüştür.
McDonald’s’ın 2002 yılında yaşadığı zararın nedeni; ezeli rakibi Burger King ile giriştiği fiyat kırma yarışı, pazarlama hataları ve Avrupa’da görülen deli dana hastalığı olmuştur.
2017 yılının dördüncü çeyreğinde 5,34 milyar dolar gelir elde ettiği ve yüzde 5’ten fazla büyüdüğü sonucu elde edilmiştir. Bu rakamlar Wall Street beklentilerini aşmıştır. Bu rakamlara göre 2008 yılında 1000 dolarlık McDonald’s hisse senedi almış olsaydınız bilançosunu açıkladığı 30 Ocak 2018 tarihinde 3400 dolardan fazlasını kazanmış olabilirdiniz. Belki miktar size küçük gelmiş olabilir; ama 10 yıl boyunca dertsiz – tasasız bir şekilde elinizdeki hisselerin durduğu yerde değerlendiğini unutmamalısınız.
McDonald’s hisse geliri dışında temettü verimliliği ile de tanınmaktadır. İlk temettüsünü 1976 yılında dağıtan McDonald’s, 2000 yılına kadar 3 ayda 1 temettü ödemesi yapmıştır. 2001 – 2007 yılları arasında ise yıllık temettü dağıtımına geçmiştir. 2008 yılından sonra eski sisteme geri dönmüştür. Yani 10 yıl önce aldığınız hisse senetlerinden, hem fiyat artışı hem de temettü geliri sayesinde yüzde 300 gibi bir oranda kar elde edebilirsiniz.
