Hisse senedine yatırım yapan yatırımcıların aklındaki en önemli sorulardan biri, hangi hisse senetlerinin uzun vadede daha güvenilir olduğudur. Yatırımcılar hisse senedi alma süreçlerinde şirkete ait bilgileri detaylı şekilde incelemektedir. Örneğin; şirketin geçmiş yıllardaki bilançoları, yapmakta olduğu ve plan aşamasında olan yatırımları ve şirket sermayesinin büyüklüğü gibi şirkete ait özellikler, karar alma sürecinde oldukça önemlidir. Dolayısıyla uzun vadeli yatırım düşünen yatırımcıların bu tarz konularda çok daha dikkatli olmaları gerekmektedir. Bir hisse senedinin gelecek yıllardaki performansını öngörebilmek, yoğun ve dikkatli bir araştırma ve tecrübe gerektiren bir durumdur. Bu makale sayesinde yeni başlayan yatırımcılar, hangi hisse senetlerinin uzun vadeli yatırıma uygun olduğu konusunda daha detaylı fikir sahibi olabileceklerdir.
Öncelikle uzun vadeli yatırıma uygun olan hisse senetlerinin hangileri olduğu konusunda daha iyi yorum yapabilmek için dikkat edilmesi önemli olan konulardan bahsedelim. Borsa İstanbul’un belirlediği hisse senedi grupları, şirketin içinde bulunduğu ekonomik durum, hisse senedinin dâhil olduğu endeks ve genel olarak ülkenin geleceği için önemli olan ekonomik politikalar bir hisse senedinin uzun vadeli olup olmadığına karar vermek için önemli olan kıstaslardır. Şirketin ve genel ekonomik durumun geleceği, bahsettiğim bu konulara bağlıdır. Dolayısıyla, uzun vadeli hisse senedi arayışında olan yatırımcıların bu konuları detaylı olarak araştırmaları gerekir.
Peki, bu konular nasıl incelenmelidir ve hangi sonuçlara göre alınacak hisse senetleri seçilmelidir?
Borsa İstanbul Hisse Senedi Grupları
Borsa İstanbul’da hisse senedi alırken dikkat edilecek önemli bilgilerden birisi hisse senedinin ait olduğu pay gruplarıdır. A, B, C ve D grupları olarak ayrılan hisse senetleri, bir yatırımcı için önemli ipuçları içermektedir. Bu gruplar incelendiği takdirde, A grubu payların en çok işlem gören şirket hisselerinden oluştuğu görülebilir. Aynı zamanda A grubu hisse senetleri, sermaye miktarları en yüksek miktarda olan hisse senetleridir. Garanti Bankası, Türk Hava Yolları ve Türkcell gibi şirketlerin hisse senetleri bu grupta yer alır. Genel olarak bu tarz hisseler, ülke ve dünya ekonomisinin genel durumuyla paralel hareketler gösterirler. Dolayısıyla uzun vadeli yatırım yapmak isteyen bir yatırımcı, eğer genel olarak ekonomide bir bozulma beklemiyorsa bu hisselere yatırım yapabilir.
Diğer grupta yer alan paylar ise daha çok kendi iç dinamikleriyle fiyat değiştiren hisse senetleridir. Ayrıca C ve D grubu hisse senetleri, çok dar hacimli hisse senetleri olduklarından dolayı ani fiyat değişimleri yaşayabilirler. Örnek vermek gerekirse TARAF kodlu hisse senedi bir D grubu hissesidir ve bu hisse senedi çok kısa süre içerisinde, çok geniş fiyat aralıklarından işlem görmüştür.
Borsada İşlem Gören Şirketler Listesi
Şirketin ekonomik durumu zayıf olduğundan dolayı genellikle C ve D grubu hisseler yatırımcılar tarafından çok talep görmezler. Ancak şirketin aldığı bir ihale veya karlarında görülen bir artış, bu grup paylarda bir talep artışı yaşatabilir. Eğer dar hacimli bu tarz şirketlere uzun vadeli yatırım yapılması düşünülüyorsa, şirketin ekonomik durumu yakından takip edilmelidir. Ayrıca bu şirket hisselerinde görülen hızlı bir fiyat artışı, hemen ardından gelen satışlarla sona erebilmektedir. Dolayısıyla uzun vadeli bir yatırım yapmak isteyen yatırımcının, C ve D grubu hisse senetlerini çok detaylı incelemesi gerekir.
B grubu paylara örnek olarak ise AGYO kodlu hisse senedi verilebilir. Belirttiğim hisse senedinin fiyat hareketlerine bakacak olursak, genel ekonomik ve politik sorunlara duyarlı olduğunu ve aynı zamanda kendi içindeki gelişmelere bağlı olarak ani fiyat artışları ve azalışları yaşadığını görebiliriz. Ancak uzun vadede bu tarz hisse senetlerinin hareketlerini öngörebilmek zordur. Şirketin yapmakta olduğu yatırımlar ve genel ekonomik durum takip edilerek ancak bir yorumda bulunmak mümkün olabilir. Dolayısıyla B grubu hisse senetleri, uzun vadeli yatırım yapmadan önce detaylı incelenmesi gereken hisse senetlerindendir.
Sonuç olarak hisse senetleri gruplarına bakarak uzun vadeli yatırım yapmak mümkün olabilir. Genel olarak A grubu hisse senetleri uzun vadeli yatırıma daha uygun olmakla birlikte, diğer grup paylarındaki hisselerde de uzun vadeli yatırıma uygun olabilecek hisse senetleri bulunabilir. A grubu hisselerin uzun vadeli yatırıma uygun olmasının en önemli nedeni ise geniş bir derinliğe sahip olmasıdır. Ancak hisse senedi gruplarının Borsa İstanbul tarafından belirli aralıklar ile güncellendiğinin unutulmaması gerekir.
Şirketin Ekonomik Durumuna Göre Hisse Seçimi
Uzun vadeli yatırım yapmayı düşünen yatırımcıların dikkat etmesi gereken başka bir konu şirketin içinde bulunduğu ekonomik durumdur. Eğer bir şirketin borçları fazlaysa ve yatırımlarından beklenilen faydayı göremiyorsa, o şirketin hisse senetleri genel olarak talep görmez. Bu tarz şirketlerin hisse senetlerine uzun vadede yatırım yapmak ancak ve ancak şirketin ekonomik durumunun gelecekte düzeleceği düşüncesiyle birlikte mümkün olabilir. Bunun dışında böyle bir şirkete yatırım yapmak, şirketin zararına uzun vadede ortak olmak anlamına gelmektedir.
Örnek olarak, bir şirketin son 3 bilançosunda zarar açıklamış olduğunu ve bu zararlar sebebiyle yeteri kadar yatırım yapamadığını varsayalım. Böyle bir şirketin yakın zamanda düzelmesi çok mümkün gözükmez. Uzun vadede yatırım yapmak için diğer yatırımcıların o şirket hakkında ne düşündüğünün önemi çoktur. Belirttiğim durumdaki bir şirket ise yatırımcılar tarafından genel olarak talep görmez. Dolayısıyla, uzun vadede bu tarz şirket hisseleri daha çok fiyatlarını aşağı doğru çeker ve uzun vadede yatırımcısına sadece zarar verir.
Hisse Senetlerinin İşlem Gördüğü Endeksler
Uzun vadeli yatırım yapacak olan bir yatırımcı, ilgilendiği şirket hisselerinin hangi endeks altında işlem gördüğü konusuna hâkim olmalıdır. Borsada hisselerin yer aldığı 30, 50 ve 100 endeksleri, şirketler için bir miktar fikir verebilir. 30 hisseleri olarak adlandırılan ve genelde Borsa İstanbul’da A grubu payların yer aldığı hisseler, uzun vadede yatırım yapmak için daha mantıklı olan hisselerdir. Çünkü bu hisselerin alıcısı genel olarak çoktur ve spekülasyona kapalı hisselerdir. Ayrıca 30 hisselerinin sermayelerinin çok olması ve bu sermaye ile yeni yatırımlar yapabilmeleri şirketin geleceği hakkında olumlu düşünceler uyandırır. Dolayısıyla uzun vadeli yatırım yapmak isteyen bir yatırımcı bu endeks altındaki hisseleri detaylı olarak incelemelidir.
Diğer endekslere tabii olan şirketler, 30 hisselerine göre daha az sermayeye sahip şirketlerdir. Yatırımcılar genel olarak uzun vadede şirketin ekonomik durumunun güçlü olmasını göz önünde bulundururlar ve bu endeks altında işlem gören hisselerin ekonomik durumunun görece zayıf olması soru işaretleri uyandırır. Ancak bu durum kesinlikle bu hisselerde uzun vadeli yatırım yapılamaz anlamına gelmemektedir. Yatırımcılar şirketlerin genel durumlarını inceleyerek uzun vadeli yatırım yapma kararlarını alabilir.
Genel Ekonomik Duruma Göre Hisse Seçimi
Bir şirketin uzun vadede yatırımcısına kazandırması için, kendi iç dinamikleri ile birlikte ülkenin ve uluslararası ekonominin de gelişiyor olması gerekir. Ülkemiz için konuşursak; yakın çevremizde savaşların olması ve her an değişebilen bir uluslararası ortama sahip olmamız yatırımcılar için çok önemli bir konudur. Hisse senetleri fiyatları uluslararası politikalardan ve iç politikalardan çok kolay etkilenmektedir. Dolayısıyla bir hissenin uzun vadeli getiri potansiyeli olması için, iç ve dış ekonomi politikalarının ekonomiyi geliştirmeyi amaçlaması gerekir. Eğer böyle bir ortam varsa, uzun vadede sermaye miktarı çok olan şirketlerin neredeyse hepsi yatırımcısına kazandıracaktır.
