Yapılan gereksiz harcamalar yüzünden bütçesi alt üst olan bireyler, birikim yapmanın farklı yollarını arar. Ne yazık ki bunu yapmak her zaman kolay olmaz.
Parayı en doğru şekilde kullanmanın yolu tasarruf etmekten geçiyor. Peki, nelerden tasarruf edeceğiz? Yeme-içme, barınma, eğitim, ısınma, seyahat ve daha bir sürü ihtiyacımız; bir de bitmek bilmeyen isteklerimiz varken.
Birikim yapamayan veya gereksiz harcamalardan kaçınamayan bireylerin büyük kısmı bahanelerin arkasına sığınır. Siz de harcamalarınızı kontrol altında tutmak ve birikim yapmak istiyorsanız, bu içeriğimiz tam size göre! Aşağıda para biriktirme konusunda size yardımcı olabilecek öneriler yer alıyor;
1. “Neden Birikim Yapmalıyım?” Sorusuna Cevap Bulun
Burada aslında sizi hedef belirlemeye davet ediyoruz. Tamam, birikim yapalım ama niçin? Eğer bunun nedenine odaklanırsanız tutumlu olma konusunda daha istikrarlı davranırsınız.
Birikim Miktarını Ayarlamak
Eğer bütçenizle uyumlu şekilde birikim yapmazsanız, kısa sürede tökezlemeniz kaçınılmaz olacaktır. Bu sebeple de ne kadarlık bir birikimin size uygun olduğunu bilmelisiniz. Aksi takdirde kısa süre sonra sıkılıp eski alışkanlıklarınıza dönebilirsiniz.
Küçük Hedefler Belirlemek
İhtiyaç ve isteklerinize bir anda sahip olamazsınız. Gelirinize göre ihtiyaç listesi belirleyin ve her ay birini gidermeye odaklanın. Fiyat araştırması yapmadan alışveriş yapmaktan da kaçının. En uygun fiyatı belirledikten sonra o miktarı biriktirmeye çabalayın.
Kendinize İnanmak
Birikim yapamayanların klasik bahanesi, bunu beceremediğini öne sürmek olur. Fakat bu sanıldığı kadar zor bir iş değildir.
Öncelikle kendinize inanmalı ve kendinizi motive etmelisiniz. Baktınız para biriktirme işini başarabiliyorsunuz, o halde kendinize küçük bir ödül verebilirsiniz.
2. “Birikimin Azı Çoğu Olmaz” Demeyi Bilin
Tasarruf etme eylemi genellikle “bir şeylerinizi kısıtlama zorunluluğu” algısı uyandırır. Farkındaysanız başlığımızda bir şeyleri azaltma önerisinde bulunmadık.
Bakıldığında küçük gibi görünen, fakat zamanla büyük yatırımlar yapabileceğiniz önerilerden bazıları;
Bozuk Para Biriktirmek
Nakit kullanma alışkanlığı her ne kadar yozlaşsa da alışverişlerimizden arta kalan bozuk paralar iyi bir yatırım aracıdır. Her gün elinize geçen bozuk paraları kumbaranıza atın.
17 TL’lik alışveriş yaptığınızı düşünelim. Ödemeyi nakit yapacaksınız. Bu tutarı 15+2 TL şeklinde yapmak yerine 20 TL’lik banknot verin. Böylelikle kumbaraya atmanız için 3 TL bozuk paranız olur ve bunu yapmamak için bir bahaneniz kalmaz.
Tüm ödemelerinizde bunu alışkanlık haline getirirseniz, ufak ama zamanla büyüyen birikimler yapabilirsiniz.
Belli bir zaman sonra kumbarayı açtığınızda biriken miktara kendiniz bile inanamayabilirsiniz!
Pahalı Ürün Yerine Ucuzunu Tercih Etmek
Pahalı bir ürün almaktansa, alternatif ürünlere bakmayı tercih edin. Örneğin 150 TL’lik bir ürünü beğendiniz. Bunun yerine değeri 130 TL olanını tercih edebilirsiniz. Kalan 20 TL’yi küçümsememeli, kumbaranıza atmalısınız.
Yüksek Maliyetli Sağlık Harcamalarından Kaçınmak
Sağlık en değerli servetimiz olsa da bazen yaptığımız yüksek harcamaları aslında öncesinden önleyebiliriz. Nasıl mı? Sağlığımıza dikkat eder ve hastalıklardan korunmaya gayret edersek pahalı muayenelere gerek kalmaz.
Ayrıca herhangi bir operasyon veya muayene için özel hastaneler yerine devlet hastanelerini tercih etmelisiniz. İyi bir araştırmayla alanında uzman hekimlerden yardım alabilirsiniz.
3. Harcamalarınızı Kontrol Etmeyi Alışkanlık Haline Getirin
Ekonomik anlamda sorun yaşayanlar genelde nereye ne kadar harcadıklarını takip etmez, bilmez, hatta bunu merak dahi etmezler. Oysaki bu önemli bir noktadır. İşte, bunu nasıl yapabileceğiniz hakkında bazı öneriler;
Parayı Nerelere Harcadığınızı Tespit Etmek
Her harcamanızı belli bir yere not ederek, kredi kartı ekstrelerinizi inceleyerek, faturalarınızı biriktirerek, vadesiz hesaplarınıza bakarak bunu yapabilirsiniz. Şunu unutmayın ki, en fazla nereye harcama yaptığınızı bilmemek bütçenize düşman bir davranıştır.
Bütçe Kontrolü Yapan Mobil Uygulamalardan Faydalanmak
Mobil cihazlarına indirebileceğiniz birkaç uygulama bütçenizi kontrol etmenize yardımcı olabilir. Android ve App Store’dan telefonunuza indirebileceğiniz Money Pro ile giderleriniz kontrol altına alabilirsiniz.
Yine aynı şekilde mobil cihazlarına indirebileceğiniz “expense manager” adı altındaki aramalarla ulaşabileceğiniz diğer uygulamalar da giderlerini yönetmeniz için iyi bir araç olabilir. Bu sayede kısa sürede daha kontrollü bir birey olabilirsiniz.
4. Harcamalarınızı Kısmaya Odaklanın
Ne kadar paranız olursa olsun çok fazla harcama yapmak doğru bir davranış değildir. Sonuçta, hiçbir kaynak sınırsız değildir ve elbette elinizdekiler bir gün bitecektir.
Az harcadığınızı düşünseniz dahi bunu daha aza indirmeye uğraşmalısınız. Peki, nasıl?
Paranızı Harcadığınız Yere Göre Gruplandırmak
Her ay ulaşıma, gıdaya, eğitime, sağlığa ve yiyecek-içeceğe harcayacağınız miktarı bir zarfa koyabilirsiniz. Böylelikle ihtiyacınız olana ilgili gider zarfından harcama yapar, ihtiyaç dışı alımlardan uzak durursunuz. Bu, geri kalanı tasarruf edebilmeniz için iyi bir yöntemdir.
Sağlığa Zararlı Alışkanlıklara Harcama Yapmaktan Kaçınmak
Sağlığımız, nefes aldığımız sürece korumamız gereken en değerli varlığımızdır. Sigara, nargile, alkollü içecekler gibi sağlığınıza düşman ürünlerden uzak durmanız hem sizin için hem de bütçeniz için iyi olacaktır. Bu tarz ürünlere harcama yapmak yerine sağlıklı olanlara yönelmelisiniz.
Dışarıdan Yeme Alışkanlığını Minimuma İndirmek
Yemek molalarında okula veya iş yerinize evinizden yemek götürebilirsiniz. Böylelikle restoranlarda fazla harcama yapmaktan kurtulur ve daha az maliyete katlanırsınız.
Unutmamalısınız ki evinizde yemek yapmak hem daha sağlıklı hem de daha ekonomiktir. Bunu şöyle açıklayalım; dışarıda tek öğün için bir yemeğe en az 20 TL harcarsınız. Aynı parayı evde yemek yapmak için markete harcamak daha mantıklı bir seçim olacaktır.
Market Yerine Pazarı Tercih Etmek
Yaşadığınız şehre haftalık kurulan sebze-meyve pazarları, hem fiyat açısından uygundur hem de satılan ürünler daha organiktir. Marketten alışveriş yapmak ise bütçenizi sarsabilir.
Buzdolabınızdaki ihtiyaç durumuna göre pazar alışverişinizi yapabilir, böylelikle bütçe dostu harcamalar yapabilirsiniz.
Borçlanmaları Azaltmak
Maddi sıkıntı yaşayan insanların çoğunun çevresine yaptığı borçları ödemek durumunda kaldığı bir gerçek. Mevcut borçlarınızı kapatmakla başlayabilirsiniz.
Her ay maaşınızın ne kadarının borç ödemelerine gittiğini belirlerseniz, borç silindiğinde de o tutar kadar zarara girmemiş olursunuz.
Gelirinizin önemli bir kısmının borçlara gittiğini düşünüyorsanız, sonraki dönemlerde ne kadar zor durumda kalırsanız kalın borçlanmamaya özen gösterin.
Şahsa Değil, Bankalara Borçlanmak
Günümüzde artık bankalardan kredi çekmek bir moda haline geldi. Hal böyle olunca eski zamanlardaki borç-alacaklı ilişkileri demode olmaya başladı. Kısacası, son yıllarda tüketiciler çeşitli ihtiyaçlardan dolayı bankalardan borçlanmalarını artırdı.
Aslında bu, hem daha güvenli hem de daha avantajlıdır. Bankalar zaman zaman borcunuzu yapılandırmanızı sağlayabilir. Sizi zora sokmayacak ödeme şekillerini tercih ederek borcunuzu kolay bir şekilde kapatabilirsiniz.
Elektrik, Su ve Doğalgazdan Tasarruf Etmek
Hem bütçeniz hem de doğa için bunu yapmalısınız. Hemen her yerde tasarruf etmeniz için çağrılar, ardından sayısız öneriyle karşılaşırsınız. Duş alırken fazla su tüketiminden kaçınmak, bulaşıkları elde yıkamak yerine makinede yıkamayı tercih etmek gibi birçok yöntemle tasarruf edebilirsiniz. Aydınlatmalarınızda tasarruflu ampulleri tercih edebilirsiniz.
Yaşadığınız binaya ısı yalıtımı yaptırmak da yaz-kış sizi karlı çıkaracaktır. Kışın daha sıcak, yazın daha soğuk olan evinizde gereksiz doğalgaz faturaları ödemekten kurtulabilirsiniz.
Bazı İhtiyaçlarda Dışa Bağımlılıktan Kaçınmak
Elbette tüm ihtiyaçlarınızı kendi imkanlarınızla karşılamanızdan bahsetmiyoruz. Buna basit bir örnek verecek olursak; spor salonlarına verdiğiniz aylık ücretlere dur diyebilirsiniz.
Teknolojinin hayatımızın her alanına dahil olduğu son yıllarda internet gibi bir kaynak her an elimizin altında. Evde spor yapabilmek için çok sayıda video ve kaynak mevcut. Dilerseniz bunlardan faydalanarak spor salonlarına para dökmekten kurtulur, egzersizlerinizi çok evde yaparak tasarrufa yönelebilirsiniz.
Size ev ortamında spor yapma imkanı sunan bu Google Play uygulamalarına göz atabilirsiniz. Burada kişiye özel programlardan faydalanabilirsiniz. Örneğin; Youtube gibi platformlar üzerinden evde nasıl spor yapabileceğiniz konusunda videolar bulabilirsiniz. Böylelikle kendi yöntemlerinizde zinde kalmanın yolunu bulmuş olursunuz.
Lükse Kaçan Her Türlü Faaliyetten Uzak Durmak
Tatil yapmak ve eğlenmek her ne kadar ihtiyacımız olsa da zaman zaman bunlara yapılan harcamaları abartabiliyoruz. Lüks oteller için yapılan harcamalar veya pahalı eğlence mekanları bütçemizi sarsabiliyor.
Peki, bu harcamaları nasıl kısacaksınız? Size keyif veren ucuz faaliyetlere yönelebilir, daha uygun fiyatlı yerleri tercih edebilirsiniz. Mesela, tur şirketleri aracılığı ile tatile çıkmak iyi bir fikir olabilir. Akşam kahvenizi bir cafede içmek yerine evinizde kendiniz yapabilirsiniz.
Alternatifler Yaratmak
Günümüzde çok çeşitli ürün veya hizmetlerden yararlanabilen tüketiciler, detaylı bir fiyat araştırması yapma şansına sahiptir. Hatta birebir aynı ürünlerin farklı fiyatlara bulunması söz konusu olabilmektedir.
Her zaman en pahalısına sahip olmayı istemek yerine, ihtiyacınızı giderebilecek alternatifler yaratabilirsiniz. Önemli olan ihtiyacınız karşılanmasıdır ve bunu çeşitli seçenekler arasından en hesaplı yoldan halledebilirsiniz.
Ismarlamaktan Uzak Durmak
Sosyal ilişkiler elbette sevdiklerinizde birlikte yemek yemeyi, kahve içmeyi ve daha birçok aktiviteyi birlikte yapmayı gerektirir. Fakat bunları yapmak bir alışkanlık haline gelmemelidir.
Dışarı çıktığınızda her seferinde hesabı siz ödemek zorunda değilsiniz, bunun farkına varın. Gerekirse size cimri desinler. Unutmayın, sizin bir hayaliniz var ve birikim yapmak durumundasınız. Bugün ihtiyacınız olmayan bir 5 TL’ye 1 yıl sonra ihtiyaç duyabilirsiniz.
5. Fırsatları Doğru Değerlendirmeye Çalışın
Burada bahsedilen fırsat, herkes için değişken olabilir. Belli zamanlarda büyük markalar indirimler yapar ve birçok tüketici de bu dönemlerde harcamalarını artırır.
Promosyonları Araştırmak
Ne yazık ki günümüzde yapılan kampanya ve indirimler nadiren de olsa aldatıcı boyutta olabiliyor. Kimi zaman indirim kapsamındaki fiyatın aslında gerçek fiyat olduğuna rastlayabiliyoruz. Her gördüğünüz indirime aldanmamanız konusunda sizleri uyarıyoruz.
Aynı ürünün farklı yerlerde farklı fiyatlardan satılması da mümkün. Bu sebeple iyi bir fiyat araştırması yapmak, en uygun yerden alışveriş yapmak gerekiyor.
Cebinizi belki de en çok yakan eğlence ve tatil aktiviteleriniz için daha az ödeme yapmayı elbette istersiniz. Bunun için bazı internet sitelerinden yardım alabilir ve gün içi fırsatlardan faydalanarak aktivitelerinizi daha ucuza getirebilirsiniz.
İşte, Grupanya.com’dan bir örnek;
Grupanya adlı bu uygulama, kullanıcılarına yeme-içme, eğlence, konser, tatil, eğitim kursları ve kişisel bakım gibi pek çok alanda avantajlı fiyatlardan fırsatlar sunar. Eğer takip ederseniz, sunulan avantajlardan faydalanabilir ve monotonluktan uzak bir hayata daha ucuza sahip olabilirsiniz! Dilerseniz, aynı işlevle size yardımcı olabilecek diğer fırsat sitelerinden yararlanabilirsiniz.
Doğru Zamanda Doğru Ürünü Satın Almak
Üzülerek belirtiyoruz ki seçimlerimiz her zaman doğru olmuyor. Bazen hataya düşebiliyoruz. Yine alışveriş üzerinden bir örnek verelim.
Kış mevsiminin yaklaştığını ve bir monta ihtiyacınız olduğunu varsayalım. Eğer kış kapıdayken mont almaya kalkarsanız, oldukça yüksek fiyatlarla karşılaşırsınız. Bu sebeple sezon sonu indirimlerinden faydalanmanızı öneririz.
Ayrıca yılın belli günlerindeki indirimli alışveriş dönemlerini takip etmenizi öneririz. Genellikle Kasım aylarında yapılan Black Friday’de (Kara Cuma) en ünlü markaların büyük indirimlerine şahit olabilirsiniz.
Bu noktada belirtmeliyiz ki aslında bunlar da birer para tuzağıdır. Bu dönemlerde ölçüyü fazla kaçırmamalı, sırf indirim var diye alım yapmaktan kaçınmalısınız.
Alışverişlerde Fiyat Karşılaştırması Yapmak
Sizlere tavsiye edebileceğimiz kiyas.la , epey.com ve cimri.com gibi fiyat karşılaştırması yapan siteleri kullanabilirsiniz.
Örneğin Apple iPhone 11 64GB almak isteyen bir tüketicisiniz. Fakat ufak da olsa fiyat farklılıkları oluşabiliyor. Her sitede birebir aynı ürünleri bulmanız mümkün olmayacaktır. İşte, cimri.com aradığınız ürüne en ucuz fiyata sahip olacağınız siteyi sizlere sunar.
Fiyatları karşılaştıran bu uygulamalar sayesinde alışverişlerinizi daha uygun fiyatla yapabilir, gereksiz yere fazla para ödemekten kurtulabilirsiniz.
Pazarlık Yapmak
Ticaretin var olduğu günden bu yana günümüze kadar gelen pazarlık, hala etkili bir yöntemdir. Fakat nasıl yapılacağını iyi bilmeli, bunun kötü bir alışkanlık olduğu düşüncesini kafanızdan silmelisiniz.
Pazarlık yaparak satın alacağınız ürüne daha uygun fiyata sahip olabilirsiniz. Hem de satıcıyı zora sokmadan. Çünkü bazen “şişirilmiş fiyat” dediğimiz şeyin içerisinde zaten pazarlık payı bulunuyor.
Yani satıcı, sizin pazarlık edeceğinizi zaten bildiği için fiyatı ona göre söylüyor. Burada ikna kabiliyetinizi iyi kullanmalısınız. Ürüne sahip olma konusunda çok istekli görünmemelisiniz. Aksi takdirde başarısız bir fiyat indirimi girişiminde bulunabilirsiniz.
6. İstek ve İhtiyaçlarınızı Ayırt Etmeyi Öğrenin
Yaşamınızda nelerin istek, nelerin ihtiyaç olduğunun farkına varmalısınız. Zaman zaman ikisini ayırt etmekte zorlanıyoruz. Doyumsuz olmak size sadece para kaybettirecektir. Bu nedenle isteklerinizi sınırlamalısınız.
Lüks bir arabaya değil, ihtiyacı karşılayacak bir arabaya sahip olmak
Önce şunu düşünmelisiniz; İhtiyacınız olan şey bir yerden bir yere gitmek mi, yoksa en lüks otomobille bir yere gitmek mi? Mantıklı düşünürseniz yalnızca ulaşımın bir ihtiyaç olduğuna karar vereceksiniz.
Motorunda sıkıntı olmayan bir araba, size yakıttan tasarruf ettirir. Kullanım esnasında ani duruş ve kalkışlar da fazla yakıt yakmanızın önüne geçer.
Toplu taşıma araçlarını tercih etmek
Ulaşımın ihtiyaçlarımızdan biri olduğundan bahsettik. Siz son ses müzikle kendi aracınızla bir yere gitmeyi istiyor olabilirsiniz. Fakat toplu taşıma araçlarından faydalanmak daha az maliyetlidir.
Lüks telefon kullanımından kaçınmak
Eğer elinizdeki telefonun bütün özelliklerinden faydalanmayacaksanız, piyasadaki en pahalı telefona sahip olmanızın ne anlamı var?
Sonuçta cep telefonları iletişim kurmak ve yakınlarımızda iletişim kurmak için vardır. Bunu her cep telefonu yapar. Demek istediğimiz şu ki cebinizde 10 bin liralık telefon olması aslında oldukça gereksizdir. Daha uygun fiyatlılarını tercih edebilirsiniz.
Yüksek çözünürlükte fotoğraflar çekmek için en iyi telefona sahip olmanız gerekmiyor. Uygun fiyatlı bir ürünle de bunu yapabilirsiniz.
Küçük boyutlu ürünler yerine büyük olanları tercih etmek
İhtiyaç duyduğunuz ürünlerde her zaman gramajı küçük olanlar yerine büyük olanları tercih edin. Az miktarda aldığınızda elinizdeki kısa sürede tükenecek ve yenisini almak durumunda kalacaksınız. Fiyat karşılaştırması yaptığınızda da büyük ürünlerin daha avantajlı olduğunu fark edeceksiniz.
Pahalı giysilerin ihtiyaç olmadığını kabullenmek
Kendiniz olmalı ve tarzınıza göre giyinmelisiniz. Yalnızca marka olduğu için size yakışmayan kıyafetleri giymemeniz, en başta kendinize olan saygınızı yitirmemeniz açısından önem taşır.
Dünyanın en zengin insanlarının sade giyindiğini aklınızdan çıkarmayın. Bütçenizi zorlamayacak giysilerle de şık görünebilirsiniz.
7. Planlı Olun
Hayatın her alanında planlı olmak size fayda sağlar. Elinize geçen miktarı bilmeli ve tüm harcamalarınızı buna göre planlamalısınız.
Ödemeleri Zamanında Yapmak
Geciktirdiğiniz ödemeler sizi zora sokar. Gününde yapılmayan ödemeler faizi de beraberinde getirir. Faturalarınızı, kredi kartı borçlarınızı, vergi borçlarınızı ve diğer ödemelerinizi gününde yapmaya özen göstermelisiniz.
Kredi Kartı Harcamalarında Kontrollü Olmak
Bilinçli bir tüketici olmanın temelinde kredi kartı kullanımını bilmek vardır. Zamanla işin içinden çıkılmayan bir duruma gelmeniz kaçınılmaz olabilir. Bu noktada kredi kartları sizi zora sokabilir.
Kartlarınızı kaldırıp atmak bir çözüm olabilir. Harcamalarınızı ne kadar azaltırsanız o kadar çok birikim yapabilirsiniz.
Tatilinizi Aylar Öncesinden Planlamak
İlk bakışta bunun bütçe planlaması ile bir alakası olmadığını düşünebilirsiniz. Fakat televizyon reklamlarında sizi erken rezervasyona davet eden reklamlar aslında haksız sayılmazlar.
Tatile çıkmaya aniden karar vermek yerine bunu aylar öncesinden planlayarak cebinize dost bir davranışta bulunabilirsiniz. Aşağıda erken rezervasyon yaptırabileceğiniz bazı web sitelerini listeledik;
8. Sürekli Bilgi Edinin
Her konuda bilgi sahibi olmanız elbette mümkün olmaz. Bilgi edinmek yaşamınız boyunca sürdürebileceğiniz bir eylemdir. Konu para biriktirme olduğunda, bu alanda öğrenmek istemeyeceğiniz bilginin olmadığını tahmin ediyoruz.
Daha Fazla Para Kazanma Konusunda Bilgi Edinmek
Bu, elbette her insanın istediği bir şeydir. Kazandığı paradan memnun olmayan insanlar ya ek iş yapmaya yöneliyor ya da mevcut işinden daha fazla kazanmak için çabalıyor.
Yeni iş fikirleri bulma konusunda internetten ve konu hakkında bilgi sahibi kişilerden destek alabilirsiniz.
Doğru Birikimin Nasıl Yapıldığını Öğrenmek
Birikim yapmanın farklı şekilleri olabilir. Banka hesapları, kumbaralar veya altın alımları gibi yöntemleri tercih edebilirsiniz. Birikim yapma üzerine yazılmış kitaplar okuyabilirsiniz. Kendiniz için en uygun yöntemin hangisi olduğunu ancak deneyerek görebilirsiniz.
Araştırmayı Alışkanlık Haline Getirmek
Paranızın sizi yönetmesine izin vermek yerine onu yönetmeyi öğrenmelisiniz. Bunun için sürekli araştırın. Eğer birikim konusunda başarılı olmak istiyorsanız ekonomi-finans alanında kendinizi geliştirmeye bakın. Günümüzde ulaşabileceğiniz çok sayıda kaynak ve faydalanabileceğiniz çeşitli imkanlar bulunmaktadır.
