Borsacılar arasında en çok konuşulan konulardan birisi, hisse bölünmesidir. Şirketlerin belli zamanlarda yaptıkları bu işlemin ne olduğu, neden yapıldığı ve yatırımcının kar elde edip edemeyeceği konusu fazlasıyla merak konusudur. Bizler de aldığımız yorumlar çerçevesinde sizlerle hisse bölünmesi nedir ve neden yapılır sorusunun cevaplarını arayacağız.
Hisse bölünmesi, dünyanın neresinde olursa olsun ilgiyle takip edilen bir konudur. Yatırımcıların hemen hepsi bu işlemden ekstra bir kazanç sağlamak ister ve fırsatları inceler. Bölünme işlemi sonrasında şirketin ve hissenin fiyatının ne olacağı ise en çok incelenen konudur. Bu noktada da sizlerle daha önce paylaştığımız sermaye artırımı nedir konusuna bakmanız gerekiyor. Çünkü bedelli ve bedelsiz olarak iki şekilde yapılan sermaye artırımı, bu aşamada oluşacak kafa karışıklığını giderektir.
Şimdi hisse bölünmesi nedir, neden yapılır ve yatırımcı nasıl kazanç sağlar sorularına geçelim:
Hisse Senedi Bölünmesi Nedir?
En basit anlatımıyla hisse bölünmesi, şirketlerin hisse senetlerini bölerek çoğaltmasıdır. Diyelim ki A şirketi resmi bir kararla her hissesini 5’e böleceğini ilan etti. Bu durum, bire beş bölmek, bire beş vermek şeklinde tanımlanır.
Yatırımcının elindeki hisse senedi sayısı da bu oranla artacaktır. Yani 1 hissesi olan kişinin, bölünme sonrasında 5 hissesi olacaktır. Buna ek olarak 1 hissenin fiyatı diyelim ki 50 TL. Hisse bölünmesi sonrasında 1 hissenin fiyatı 10 TL olacaktır.
Bedelsiz sermaye artırımı olarak da anılan hisse bölünmesi, şirketin öz sermaye altında birikmiş kar gibi kaynaklarına dönemin karı da eklenerek, hissedarlardan herhangi bir bedel almaksızın sermaye artırımına gidilmesidir.
Bu işlem sonrasında şirketin hissedarlarına bölünme oranında hisse, hiçbir bedel alınmaksızın dağıtılır. Aynı zamanda şirketin ödenmiş sermayesi artar; ama özsermayesi değişmez. Şirketin piyasa değerinin de aynı kalması için hisse fiyatlarına buna göre ayarlanır.
Hisse Bölünmesi Neden Yapılır?
Şirketlerin hisse bölünmesi kararı almalarında birkaç önemli nokta bulunmaktadır. Bunların başında da işlem sonrası azalan hisse fiyatı gelir. Bilindiği gibi hisse senedi fiyatları çeşitli faktörlere bağlı olarak artar. Bir süre sonra bu fiyatlar, az sayıda yatırımcının ulaşabileceği seviyelere kadar yükselir. Bu durum ise yatırımcıların hisseye gösterdikleri ilginin azalmasına neden olacaktır. Hisse bölünmesine gidilerek, düşen hisse fiyatı ise küçük yatırımcının de ilgisini çekmeye başlar.
Hisse bölünmesinin yukarıda anlattığımız nedenle yapılmasına bir örnek verelim: Microsoft hisse senetleri, 1986 yılından beri toplamda 9 bölünme gerçekleştirdi. Son hisse bölünmesi işlemi, 18 Şubat 2003 tarihinde gerçekleştirildi. Bu işlemde hisse senetleri 2’ye bölündü; yani bire iki verdi. 48,30 dolar olan hisse fiyatı, kapanışı 24,96 dolardan gerçekleştirdi. Buradan Microsoft’un hisse tarihinde gerçekleşen bölünme işlemlerini görebilirsiniz.
Aynı şekilde Amazon hisse senedi tarihinde de 3 bölünme gerçekleşmiştir. Son hisse bölünmesi, 2 Eylül 1999 tarihinde gerçekleşmiştir ve hisseler 2’ye bölünmüştür. Hisse fiyatı bölünme öncesinde 119,06 dolarken, bölünme sonrasında 60,06 seviyesinden kapanış yapmıştır. Buradan Amazon hisselerinin bölünme tarihine göz atabilirsiniz.
Bir örneği de Apple hisseleri üzerinden verelim. Apple 2014 yılının yazında hisselerini 7’ye bölme kararı almıştır. Bölünme öncesinde hisselerin değeri, 645 dolarken, bölünme sonrasında 92 dolara gerilmiştir. Bu sayede küçük yatırımcılar da hisselere ilgi göstermeye başlamıştır. Bölünme işlemi sonrasında Apple’ın hisse sayısı ise 861 milyondan 6 milyar adete çıkmıştır.
Hisse bölünmesi işleminin bir diğer nedeni ise likiditeyi artırmaktadır. Hisse bölünmesi sonrasında değişen tek şey, hissenin fiyatı değildir; aynı zamanda sayısı da artmaktadır.
Apple örneğinde olduğu gibi hisse adedi 6 milyar adede ulaşmıştır. Bu da insanların daha çok sayıda hisseye sahip olabilecekleri anlamına gelmektedir. Ayrıca alım – satım farkının da azalmasına katkı sağlanmış olunmaktadır.
Hisse sayısının artmasıyla birlikte iyi bir pazar yaratılmış olunur ve yatırımcıların hisse üzerinde işlem yapabilme fırsatı çoğalır. Bu noktada çokça sorulan bir soruya değinmek istiyorum. Soru şu şekildedir; “elimizde 100 lira fiyatı olan bir hisse var, 5’e bölünme sonrasında 20 liraya düşen fiyat kayıp mı demek oluyor?”
Hisse bölünmesi işlemini kayıp olarak görmemelisiniz; çünkü eskiden elinizde 100 TL değerinde 1 adet hisse senedi vardır. Bölünme sonrasında 20 TL değerinde olan hisse senedinden 5 adet bulunuyor. Yani yine 100 TL değerinde hisse senedine sahip oluyorsunuz.
Hisse Bölünmesinden Yatırımcı Nasıl Kazanç Sağlar?
Basitçe düşünüldüğü zaman, hisse bölünmesinden yatırımcı ekstra bir kazanç elde edemez. Ama 1990 yılından beri yapılan her araştırmada, hisse bölünmesi sonrasında fiyatların, piyasa geneline göre daha iyi bir performans gösterdiği sonucuyla karşılaşılmıştır.
Hisselerin bölünme işlemi sonrasında daha iyi bir performans göstermesinin ilk nedeni, bir süredir yüksek seviyelerde seyreden hisselerin artık doyum noktasına (zirveye) ulaştığının düşünülmesi ve bu nedenle pek ilgi gösterilmemesidir. Hisse bölünmesi sonrasında pahalı olan hisseler ucuzlar ve yeniden yükseliş eğilimi göstermeye başlar.
İlginin artmasıyla birlikte fiyatların bir süre yükselmesi, yatırımcıya doğal olarak kazanç sağlar. Akademik çalışmalarla kanıtlanan bu durum, doğru bir strateji uygulanarak iyi bir kar getirebilir.
Diğer bir neden ise şirketin yönetim kurulunun hisselerin değer kazanmaya devam edeceğine inandıkları dönemde bölünmeye gitme kararı vermeleridir. Elbette bu durumda bir kesinlik yoktur; ama böyle bir düşünceyle karar verildiği bilinmektedir. Dolayısıyla bunu bilen yatırımcılar da bölünme işlemine odaklanırlar ve sonucunda yükselen hisselerden karlarını alırlar.
Üçüncü bir neden ise hisse bölünmesiyle birlikte likiditenin artmasıdır. Hisse sayısının artması, yatırımcının ilgisini çeker ve arz – talep ilişkisine dayalı olarak hisse fiyatlarında yükseliş gözlenir. Buna bağlı olarak da yatırımcı kazanç sağlar.
Hisse senedi bölünmesi ile ilgili birçok akademik çalışma bulunmaktadır. Nedenlerini, sonuçlarını ve hisselerin genel performansına etkilerini inceleyen çalışmalar, çoğunlukla iyi bir performansa işaret etmektedir. Elbette hisse bölünmesi hem şirket hem de yatırımcılar tarafından doğru stratejiler ile yönetildiği zaman kazançlı sonuçlar verecektir.
Zaten bölünme öncesi fiyatı görmüyorsun.
apple 2014 haziirandaki bölünmesine baktım.fiyatlar 90 lardaymış zaten.600 dolarlardan düşme diye bişey hiç olmamış ki…
Güzel bir yazı olmuş. Yazanın ellerine sağlık. bu siteyi sürekli takip ediyorum. Başarılar…